Picasso - Ütü yapan kadın [1904]

Picasso tarzını anlamayanlar için şu cümleyi söylemekten çekinmiyordu:

---

Raphael gibi resim yapmak 4 yılımı aldı, çocuk gibi resim yapmak ise ömrümü.

---

Çocukların; dünyayı, duyuların dahil edildiği tipik yetişkinlere göre, temel olarak farklı bir şekilde algıladığı bilinen bir gerçek. Yıllar boyunca bizlere öğretilen kurallar bütünü ve kültürel izlenimlerimiz nedeniyle doğru, yanlış, güzel, çirkin dediklerimiz bilinçaltımıza işlenilmiş ve çocukkenki doğrularımız daha çok kabul gören toplumsal doğru anlayışıyla yoğrularak evrilmiştir.

---

Ütü Yapan Kadın portresi Gugghenheim müzesinde sanat severle buluşmaktadır.

---

Çocukların düşüncelerindeki saflığı bu genellemeler ve inançlardan uzaktır. Kendimden örneklemek gerekirse; ben ortaokula kadar resimlerimde tekdüze renkler kullanmayı severken, ortaokuldaki resim hocam

---

"Doğada hiçbir şey tek renk değildir"

---

gibi gereksiz bir yorumla bütün renk algımı ve o çocuksu tarzımı kaybetmeme neden olmuştur.

Oysa ki sanatın amacı ille de gördüğümüz doğayı resmetmek midir?

---

Raphael'in kendini resmettiği varsayılan portresi.
Kaynak: raphaelpaintings.org

---

Neyse, Picasso'ya geri dönecek olursak. 4 yıl gibi bir süre de olsa neden Picasso Raphael'in tarzını kovalamıştır peki? Aslında bunun cevabı çok basit. Dönemin sanat okullarında Raphael'in mükemmeliyetçi tarzı benimsenmiş ve Picasso da isteğiyle olmasa da 4 yıl boyunca bu eğitimden geçmiştir. Bu eğitim tarzı 19. yüzyıl sonlarına doğru ağır şekilde eleştirilirken Pablo İspanya'da Barselona şehrinde yaşadığından dolayı bu yeni dönem hareketinden ancak Toulouse-Lautrec gibi sanatçıların işlerini model almaya başladıktan sonra haberdar olmuş. Hemen akabinde ise bu anti akademik harekete katılmakla kalmayıp büyük bir devrimin de parçası olmuştur.

---

Raphael'in akademik diye sınıflandırılan resimlerinden bir örnek.
Kaynak: raphaelpaintings.org

---

Gel gelelim ütü yapan kadın portresine. Resmin renk paletindeki beyazlar ve mavi-griler, melankoli hissiyatı uyandırırken, öznenin yoğun ve emek dolu günlük yaşamı içinse bir empati uyandırmaktadır. Picasso bu resmi daha 22 yaşındayken bilinmeyen bir sanatçı olarak Paris'te yaşadığı dönemde yapmış ve o zamanlarda gerçekleşen tarzı değişikliği de belirgin bir şekilde farkedilmeye başlanmıştır. Sanatçının, [1901 gibi gibi başlayan 1904 sonlarına kadar devam eden] Mavi dönemi diye adlandırılan bu döneminde benzer renk tonlarında bir çok eseri de vardır.

---

Ütü Yapan Kadın resmini bir daha hatırlayalım.
Kaynak: Guggenheim Müzesi

---

Bu tabloda aslında sadece ütü yapan bir kadından daha fazlası da var. Resmin üzerindeki izlerden yola çıkarak yapılan ve 1989'da tamamlanan bir araştırma çalışmasında ütü yapan kadın resmi altında bir adam görünüşü olduğu ortaya çıkarılmıştır. Dönemin teknolojik kısıtlamaları yüzünden bu adam portresi yakın zamana kadar görüntülenemedi. Picasso ile ilgili bir not daha düşmek gerekirse ressam daha önce de farklı çalışmalar için aynı tuvali kullanmış olmasıdır (bazen fakirlikten). Kendisi dahi benzer bir durum itiraf etmiş ve ileride insanların belki bunları görebileceklerini dahi öngörmüştür.

Guggenheim müzesinin eser koruma bölümü, daha önceki portre hakkında derinlemesine, bilimsel bir çalışma yürütmüş, ileri görüntüleme teknikleri ile pigmentlerin kimyasal analizleri ve tarihsel araştırmaları birleştirmiştir. Sonuçlar, Picasso’nun çalışma metotları ve materyalleri ile altta yatan erkek modelin daha iyi bir şekilde görselleştirilmesini ve mevcut emarelerin arttırılmasını sağlamıştır. Bulunan resmi de o zaman paylaşalım ki sizlerin de merak seviyeniz biraz da olsa düşüversin.

---

Kaynak: themarysue.com

---

Bu arada Guggenheim müzesi Manhattan New York'ta yer almaktadır. Meraklısına duyrulur.

Bir sonraki yazımda görüşmek üzere,
@steinhammer