FILOZOFIA |CZ.7| - Podsumowanie

 Przypomnienie - cz.1 [link] , cz.2 [link], cz.3 [link], cz.4.1 [link], cz.4.2 [link], cz.5 [link], cz.6 [link]

Przypomnienie

W poprzednich częściach zajęliśmy się: czym jest filozofia, do czego może być przydatna w codziennym życiu, jakie są jej dziedziny, omówieniem każdego z nich. Dziś - na zakończenie - krótkie (gdyż większość już została powiedziana) podsumowanie owych fundamentów.

Metafizyka

Obiektywna rzeczywistość  -  rzeczywistość jest tym czym jest, stół jest stołem, dom domem, prawda prawdą; prawda jest obiektywna i istniej, może być trudna lub czasem niemożliwa do odnalezienia, lecz istnieje; możliwe jest ukucie uniwersalnych pojęć - co w przeciwieństwie do rzeczywistości subiektywnej pozwala na stworzenie i trwanie cywilizacji ludzkiej i społeczeństwa; nawet w obliczu niemożności empirycznego, pewnego rozsądzenia sporu między subiektywną a obiektywną rzeczywistością, należy przyjąć tą drugą, gdyż tylko ona daje możliwość spójnego funkcjonowanie ludzkości, opartego na wspólnych koncepcjach, których w obliczu rz. subiektywnej zbudować się nie da; rozwinięcie -> link

Epistemologia

Rozum - wnioskowanie o otaczającej nas rzeczywistości jedynie na podstawie rozumu, wnioskowania; odżegnanie się od sfery mistycyzmu; rozum nie jest tym samym co mózg; niewiedza nie jest usprawiedliwieniem ucieczki od rozumu w kręgi fantazji i nadnaturalnych przypuszczeń; epistemologia rozumu nie oznacza konieczności omnipotencji - istotne jest rozumowe wnioskowanie na podstawie posiadanej wiedzy; niepełna bądź spaczona wiedza jak i rozumowanie prowadzą do błędnych wniosków; rozwinięcie -> link

Etyka

Racjonalny egoizm - aby przeżyć w rzeczywistości człowiek najpierw musi myśleć w zgodzie z własnym interesem; człowiek w przeciwieństwie do innych żywych organizmów w ich naturalnych warunkach działa czasem na swoją niekorzyść; aby zapobiegać takim działaniom człowiek winien móc wspierać się na swojej filozofii - w tym szczególnie na wypracowanym systemie etycznym; odżegnując się w epistemologi od mistycyzmu należy przyjąć brak zewnętrznych/zewnętrznego nakazu altruizmu (mogącego pochodzić np. od bóstw); altruizm jako "poświęcenie się dla innych" jest zły, gdyż nakłania do działania wbrew swemu interesowi, do składania z siebie ofiary, działania na swoją zgubę; ustępstwo na rzecz innego człowieka nie zawsze jest poświęceniem, czasem np. zapewnione tym ustępstwem szczęście/radość innej osoby są dla nas więcej warte niż dane ustępstwo; nawet największe "poświęcenia" - jak oddanie życia - mogą nie być podyktowane altruizmem lecz racjonalnym egoizmem (np. mąż ryzykuje życie dla ratowania żony, gdyż nie wyobraża sobie bez niej dalszego życia);  raz złamane zasady etyki łatwiej dalej łamać; rozwinięcie -> link1 , link2

Logika/Polityka

Anarchokapitalizm - logika jest tu zrównana z polityką, gdyż poza estetyką polityka jest jedyną dziedziną ludzkiej działalności na której jakość rzutuje etyka; inne dziedziny uzależnione są w prosty sposób od kunsztu/jakości ich wykonania; jeśli w dziedzinie etyki przyjęło się racjonalny egoizm, odrzucając "bezinteresowne poświęcenie" jako nieetyczne, naturalnym wyborem jest dążenie do systemu politycznego dającego jednostce jak najwięcej wolności; takim systemem jest kapitalizm; by jednak kapitalizm nie był tłamszony przez instytucje państwa - która bez różnicy jak doskonale wolnościowa początkowo była - ostatecznie zawsze się zniekształci, niezbędne jest wykształcenie ładu bezpaństwowego, zwanego anarchokapitalizmem; szerzej o nim będę jeszcze pisał, na razie w ramach wstępu polecam dwa materiały video (link,link); rozwinięcie -> link

Estetyka

Klasyczna definicja piękna, uniwersalizm przesłania - estetyka obok polityki jest jedyną dziedziną ludzkiej działalności, której efekt jest ściśle uzależniony od przyjętej etyki, logiki, epistemologi i metafizyki; estetyka chcąc spełnić założenia obiektywnej rzeczywistości i jej uniwersalnych prawd winna przedstawiać właśnie uniwersalne prawdy zamiast np. abstrakcji rozumianych tylko przez autora; nawiązując do rozumu estetyka winna odnosić się do logicznych podstaw dzieł, nie zaś form nielogicznych; w odniesieniu do etyki racjonalnego egoizmu artysta winien się kierować własnym interesem przy kreacji dzieła, jak i widz winien wybierać działa w myśl własnego interesu - czyli takie, który ubogacą jego życie, zainspirują go pozytywnie; rozwinięcie -> link

Sekret?

Zapewne dla części Czytelników stało się jasnym już może i na początku tej serii, iż większość zaprezentowanych w niej przeze mnie rozważań i wniosków jest zbieżnych z filozofią obiektywistyczną zapoczątkowaną (lub wręcz w całości opracowaną) przez Ayn Rand. Największa różnica między powyższymi przemyśleniami a wspomnianą filozofią odnosi się do Anarchokapitalizmu, którego p. Rand nie była zwolenniczką, uznając za cel kapitalizm   laissez faire i realizujące go tzw. państwo minimum. Szerzej o tym dlaczego ja doszedłem do innych wniosków m. in. tu (link) oraz (mam nadzieję) w moich przyszłych post'ach. 

Co do samej filozofii obiektywistycznej polecam jej dokładniejsze zgłębienie, lecz nie np. za pomocą źródeł pokroju Wikipedii, lecz u tzw. źródeł - w książkach p. Rand oraz jej najbliższych współpracowników. Polecam następujące pozycje w danej kolejności:

• Rand A. - Źródło
• Rand A. - Atlas Zbuntowany
• Rand A. - Cnota egoizmu
• Rand A. - Kapitalizm: nieznany ideał
• Rand A. - Powrót człowieka pierwotnego
• Rand A. - Philosophy: Who Needs It
• Rand A. - The Romantic Manifesto: A Philosophy of Literature
• Rand A. - For the New Intellectual: The Philosophy of Ayn Rand
• Peikoff L. - Objectivism: The Philosophy of Ayn Rand
• Branden N. - 6 filarów poczucia własnej wartości
• Brook Y., Watkins D. - Free Market Revolution: How Ayn Rand's Ideas Can End Big Government

P.S. Możliwe iż nie jest to koniec serii o filozofii ...