Source

Depremlerin nasıl oluştuğu hakkındaki bilgiyi ilk okuldaki fen bilgisi dersinden öğrenmiştik. Hemen kısacık hatırlatayım. plakalardan oluşan yer kabuğu aslında akışkan ve çok sıcak bir sıvının (Lav) üzerinde yüzüyor. İşte bu plakaların birleştiği veya kırıldığı yerlerdeki sıkışma uzaklaşma gibi hareketlerinin oluşturduğu yüksek enerjinin yeryüzüne ulaşması ile depremler oluşuyor. Fay hattı dediğimiz yerlerdeki bu hareketler yüzünden depremler oluşabiliyor.

Source

Bu plakaların yeryüzünü adeta sarsması yüzünden oluşan, bizim duyabileceğimizden çok daha düşük olanlar yerkürenin tümünde her gün milyonlarca kez oluşuyor. Bu deprem şiddetini ölçüm aleti olan sismografın telinin çok küçük hareketlere neden olsa da insan tarafından hissedilemeyecek boyutlarda. Bu sarsıntılar fay hatlarının bazı kısımlarında oluşan hareketlilik nedeniyle haraketlenip yeryüzünü sarsıtacak depremlere dönüşebiliyor. Bazı depremler özellikle çarpık kentleşme, doğal afet bilinçsizliği, binaların dayanıksız yapılması ve bunun gibi birçok neden yüzünden yüzbinlerce insanın hayatını yitirmesine neden olabiliyor. İşte bu büyük depremlerden kayıtlara geçmiş en ölümcül 9 depremi yazıma konuk edeceğim.

 

ABD, 18 Nisan 1906. Amerika'da görülen en ölümcül deprem olan California'daki San Andreas Fayına yaklaşık 400 km uzaklığında 7.9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Bu depremle alakalı depremin oluştuğu fayın adını( San Andreas ) adında, 2015 yılında yapılmış bir film dahi hatırlıyorum.Deprem yüzünden 3 binden fazla kişi yaşamını yitirdi. San Francisco kentindeki patlayan gaz boruları ve çöken kimyasal tesisler yüzünden; kentin büyük bir kısmı alevler içerisinde kaldı.

İRAN, 26 Aralık 2003. Bam kentinde oluşan 6.6 büyüklüğündeki deprem yüzünden 30 bin kişi hayatını kaybetti. Kentin %60'ı yıkıldı ve bütün binalar hasar gördü. Oluşan bu deprem, can kaybı sayısı nedeniyle ülke tarihine geçti. MEKSİKA, 19 Eylül 1985. Ülkenin Pasifik kıyılarında meydana gelen 8.2 büyüklüğündeki deprep, Meksika'nın Başketi Mexico City'i adeta harabeye çevirdi. Yüzlere bina harabeye döndü ve kentteki 21 katlı çelik destekli bir bina çöktü. Resmi rakamlar 9 bin kişini yaşamını yitirdiğini söylese de 35 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Depremin yanında 3 metralik tsunami dalgalarının yarattığı yıkıcı etkiyi de unutmamak gerek. PERU, 31 mayıs 1970, Casma ve Chimbote sahil kasabalarının yakınında oluşan 7.9 şiddetindeki depremin oluşturduğu yıkıcı etki sebebiyle dağlar yerinden oynadı. Birçok yerleşim yeri Cordillera Blanca Dağından gelen çamur, taş ve buz çığınının altında kaldı. Deprem sebebiyle 70 bin kişi hayatını kaybetti. ENDONEZYA, 26 Aralık 2004. Sumatra adası açıklarında oluştuğu gözlenen tamı tamına 9.1 büyüklüğündeki deprenin neden olduğu dev tsunami 11 Asya ülkesinde 225 bin kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı. Deprem nedeniyle evleri zarar gören milyonlarca insan evsiz kaldı. 9.1 Büyüklüğündeki depremin ortaya çıkarttığı enerjinin büyüklüğü hiroşima da atılan atom bombasınının yaydığı enerjiden tamı tamına 1500 kat güçlü olduğu tahmin ediliyor.

Source

2. Numara

ÇİN, 28 Temmuz 1976. Sanayi kenti Tangshan'ı vuran 7.5 büyüklüğündeki deprem daha ilk anda 255 bin kişinin ölümüne yol açtı. Ancak çok sayıda sismolojist açıklanan ölü sayının gerçeği yansıtmadığı; ölü sayısının 655 bin'e yakın olduğu belirtti. 7.5 büyüklüğündeki deprem nedeniyle 800 bine yakın kişinin de yaralandığı bilinmektedir.

Source

1.Numara

Çin, 23 Ocak 1556. Dünyada şu ana kadar kayıt edilmiş en ölümcül deprem olan Shensi(Şensi) vilayetinden meydana geldi. Kayıtlara göre 830 binden fazla insan yaşamını yitirdi. Özellikle dağlarda bulunan doğal mağaralarda yaşayan çok sayıda insan toprak altında kaldı. O yıllarda sismograf bulunmadığı için depremin şiddeti bilinemese de 9 ve daha üzeri şiddette bir depremin bu denli bir felakete yol açabileceği düşünülüyor.

Source

Gördüğünüz gibi; canlıların yaşaması ve üremesi için var olduğunu düşündüğümüz doğa bazen bize savaş açabiliyor. Doğal afetler de bunlardan bir tanesi. Bu yazımda bu kadar depremi ve ölü sayısı söylememin sebebi doğanın halen bizden daha güçlü olduğudur. Atom bombasından 1500 kat güçlü olan atom bombası da buna bir örnek. Bu doğal felaketlere karşı yapmamız gerekenler ise basit. Önlem almak. Dikkat ettiyseniz depremin şiddeti ölüm sayısında birincil etken değil. Binaların yapısı ve altyapı yetersizliği daha ölümcül bir sorun. Bu yüzden doğanın hep bizim tarafımızda kalması için çaba göstermeli, bir doğal afet oluştuğunda başımıza gelebilecekleri bilmeliyiz.

---

Posted from my blog with SteemPress : https://cengizmahir.timeets.xyz/2018/07/04/tarihteki-7-buyuk-deprem/

---