[TemaTygodnia] Zapiski z dnia śmierci Poety

Wyszedłem tego dnia z pracy gdzieś koło 23.00. Był mroźny listopadowy wieczór, ale krótka droga do samochodu pozwalała zapomnieć o zimnie nęcąc ciepłem wnętrza Seata. Wsiadłszy do auta spróbowałem je odpalić raz, drugi, trzeci - silnik nie chciał za żadne skarby zaskoczyć, gdy zauważyłem, że zostawiłem światła włączone na osiem godzin. Z jazdy nici czekanie, taksówka, dom, nazajutrz rano odpalanie przy asyście pomocy drogowej i wymiana akumulatora. Wszystko dlatego, że dzień po wiadomości o śmierci Cohena rozwaliłem radio na fulla paląc papierosa w rytm "Take this waltz" i zamknąłem samochód nie słysząc pikania informującego o włączonych światłach.

↑ Leonard Cohen (1934-2016) (źródło: RollingStone)

Pamiętam z dzieciństwa szarą płytę "Leonard Cohen - Greatest Hits", którą kupiła mi dbająca o muzyczny rozwój ulubionego syna mama (innego nie miała). Od pierwszych chwil otwierająca składankę "Suzanne" wydała się utworem tak dobitnie spokojnym, ale podszytym jakimś osobliwym dramatyzmem niespełnionej miłości pachnącej herbatą i cytrusami. Później "Sisters of Mercy" śpiewane lekko chropowatym, głębokim na granicy melorecytacji głosem, następnie szarpiące i dogłębnie smutne "Dress Rehersal Rag"... i tak poszło. Cohen stał się dla mnie muzykiem, do którego zanosiłem swoją rozchybotaną, niedojrzałą, młodzieńczą miłość - wiecie, tę z motylami w brzuchu, tę przeżywaną całą dobę. Kiedy następowały długie godziny prób rozłąki kanadyjski Żyd z głęboko osadzonej w judaistycznej tradycji rodziny potrafił ulżyć cierpieniom młodego serca przygotowując na efemeryczność i zmienność najsilniejszego uczucia na świecie. Słowa "So long Marianne": "it's time that we began to laugh, and cry, and cry, and laugh about it all again" cytowane na klatce schodowej mojej ówczesnej dziewczynie, z oczu nas obojga wycisnęły łzy, które powtarzały się już odtąd często, kiedy dwa serca zostały rozłączone moim pójściem na studia, a rok później pójściem ukochanej na studia w innym mieście, co w połączeniu z moją nierozsądną chciwością w owym zakochaniu doprowadziło ostatecznie do bolesnego rozstania, z którego dźwigałem się kilka ładnych lat, dłużej niż byliśmy ze sobą. Kilka ładnych lat z nocami, gdzie obok kompanii przyjaciół towarzyszyły mi piosenki Leonarda, tęskne tony rozdrapujące blizny, by te mogły wreszcie okrzepnąć na dobre i zasklepić się ostatecznie, choć i to jest mocno dyskusyjne.

W twórczości Cohena cenię zwłaszcza poezję, zawsze przedkładałem, po Homerycku, treść tekstu piosenki nad jej warstwę czysto instrumentalną. Słowa śpiewane głosem, o którym po prostu się wie, że pochodzi z głębi duszy, pozwalały na odkrywanie nowych znaczeń nawet przy setnym czy dwusetnym przesłuchaniu. "Hallalujah" traktujące o rozmaitych typach manifestowania miłości - między tryumfalnym marszem a pokorą, posiada kilkadziesiąt niepublikowanych zwrotek - tak Cohen dopieszczał tekst, że wybrał jedynie te najbardziej wyrafinowane i zazębiające się strofy. Za każdą piosenką czuć głęboka pracę, wykopaliska znaczeń i wznoszenie przepastnych gmachów skojarzeniowych, jak w "If it be your will" - wstrząsającej piosence-modlitwie, hymnie o niedoli człowieka i jego stosunku z Bogiem czy "Anthem", który oswaja ze stratą i niedoskonałościami ludzkiej natury pocieszając: "there's a crack, a crack in everything, that's how the light gets in". Trochę tak działałem, nie znając do końca znaczenia tych słów: piosenki Cohena były młotem, który pozwalał na rozbicie ducha, przewartościowanie i układanie od nowa, aż będzie lżej, aż będzie bolało mniej.