De pijn van onze maatschappij - deel 1

Taboe

Gisteren was ik op TV naar het programma "Taboe" aan het kijken. De Belgen onder ons zullen dit programma wel kennen aangezien het zich de laatste weken tot kijkcijferkanon van de Vlaamse TV-buis heeft ontpopt. Voor de Nederlanders onder ons leg ik het concept kort uit: Taboe is een programma van Phillippe Geubels, één van de meest bekende stand-up comedians van het land. Hij wilt via dit programma een aantal taboe's bespreekbaar maken en bekijken in hoeverre we kunnen lachen met de zaken waar we eigenlijk niet mee zouden mogen lachen. Deze week was het thema psychische stoornissen aan de beurt.

Phillippe Geubels

Het maatschappelijk probleem

Ik ga niet heel het programma uit de doeken doen, maar één van de personen die meewerkte aan het programma was een man met een lang verleden van herhaaldelijke depressies. Hij sprak over een verleden van veel twijfel en angst, en vertelde dat hij constant aan het zoeken was naar een versie van zichzelf waarbij hij de mensen rondom zich zo weinig mogelijk leed en pijn kon veroorzaken. Deze lieve, aardige man, slaagde er niet in om zichzelf ervan, te overtuigen dat hij goed deed, dat hij een plaats had binnen de wereld. In het programma vertelde hij dat zijn psychiater hem aanraadde om levenslang anti-depressiva te gebruiken. Zijn draagkracht was niet voldoende om de lasten van het leven te dragen.

In het programma werden cijfers over depressie genoemd. Op de site van geestelijk gezond Vlaanderen vinden we volgende statistieken:

Maar liefst 20 procent van de vrouwen en 10 procent van de mannen krijgen ooit in hun leven met een vorm van depressie te maken. In een studie uit 2011 is er zelfs sprake van dat 1 op 7 vroeg of laat in zijn leven te maken krijgt met een zware depressie.

1 op 7... Dat zijn cijfers die ik persoonlijk even heb moeten laten doordringen. Als één op zeven personen in hun leven kans maakt om een zware depressie door te maken, dan kunnen we stellen dat we met een groot, zeg maar gigantisch, maatschappelijk probleem kampen. België behoort tot één van de meest welvarende landen ter wereld, maar staat aan kop van Europa qua zelfdodingen met drie per dag. Dit is schrijnend.

Bron

De grote vraag stelt zich natuurlijk: waar vinden we de oorzaak voor deze zorgwekkende toestanden? Ik ga proberen dit op te lijsten in een serie van blogs. In dit eerste deel gaan we nader in op misschien wel - naar mijn mening- de belangrijkste oorzaak: prestatiedrang.

1. Prestatiedrang

Ik denk dat de druk om te presteren in België, en in de ganse Westerse wereld, momenteel een ongezond hoogtepunt bereikt. Al van jongs af aan worden kinderen geïndoctrineerd met de gedachte dat ze moeten presteren. Om succesvol te zijn, moet je er voor willen werken. Kinderen worden - vaak zonder dat ouders er bij stilstaan - constant aangezet tot het bereiken van resultaten. Overdag mooi stilzitten, zwijgen en vooral goed opletten op de schoolbanken, 's avonds flink huiswerk maken, na het eten naar de voetbaltraining, op woensdagnamiddag naar de muziekschool, zaterdag naar de voetbalmatch en zorgen dat je zeker de beste van het veld bent, zondag naar de chiro een veel vriendjes maken. De planning van sommige kinderen zit overvol, en ze beseffen het misschien zelf niet. Ouders proberen hun kind zo actief en sociaal mogelijk op te voeden, maar verliezen daarbij soms de nood aan rust uit het oog.

Niet enkel kinderen moeten leren omgaan met drukte en stress, ook bij volwassenen wordt de lat steeds hoger en hoger gelegd. De tijden van één werkende ouder en een housvrouw zijn al lang verleden tijd. tegenwoordig werken we allebei fulltime, moeten we nadien de kinderen van school gaan halen, helpen bij het huiswerk, zorgen dat we lekker en gezond koken, 's avonds zoon- of dochterlief naar de hobby voeren, ondertussen de was en de strijk in orde brengen, daarna nog ... Je hoort het wel. Onze manier van leven is tegenwoordig één en al drukte. Een moment rust nemen lijkt het nieuwe taboe te worden.

Bron

Vorig jaar koos ik er bijvoorbeeld voor om in plaats van fulltime, 4/5de te gaan werken. Toen ik dit aan mijn mama vertelde, begreep ze mijn keuze niet: "Waarom zou jij maar 30 uren per week werken? je bent nog jong en zit vol energie. Waar ga jij die extra tijd trouwens mee vullen? Thuis zitten en niets doen zeker? Heb je al gedacht aan de gevolgen voor je pensioen? Dat zal ook verminderen hé!"Ik weet dat mijn lieve moeder dit met zeer goede intenties bedoeld, en dat ze enkel het beste met mij voor heeft. maar haar uitspraken zijn me bijgebleven, net omdat ze de mentaliteit van onze tijdsgeest zo mooi benadrukken. Tijd nemen voor jezelf is uit den boze, en al helemaal als je het niet met "nuttige, zinvolle" zaken invult. Ik neem graag een dag per week tijd om letterlijk niets te doen. In mijn zetel hangen, wat computeren, koffietjes drinken, koken en wat sporten. Het spijtige is dat ik me er tegenwoordig bijna voor moet schamen om dit toe te geven. Mensen aanvaarden het simpelweg niet meer, en veroordelen sneller dan ze trachten te begrijpen.

Desondanks blijf ik vasthouden aan mijn principe dat rust essentieel is voor een gezonde geest. Ik weiger toe te geven aan het tempo en de druk die onze maatschappij ons probeert op te leggen. Natuurlijk verkeer ik momenteel nog in een situatie waar ik dit als vanzelfsprekend kan beschouwen. Ik woon alleen, heb een relatie, maar heb nog geen eigen huis of kinderen die ik moet onderhouden. Dit zijn zaken die het tempo van het leven mee in een stroomversnelling brengen. Toch hoop ik mijn leven niet te leiden onder de alsmaar groter wordende druk van de resulaten, de prestaties, het succes. Laat mij maar rustig m'n ding doen. Dat is waar we als maatschappij naartoe moeten, en dat is waar 1 op 7 mensen volgens mij enorm mee geholpen zouden zijn.

Bedankt voor het lezen. Als je de volgende artikels van deze serie niet wil missen, vergeet dan zeker niet op de follow" knop te duwen. Reacties en feedback zijn zoals altijd meer dan welkom.

Tot de volgende keer.