FILOZOFIA - | IMPLIKACJE |- kwestia przydatności

Czym - pokrótce - jest filozofia?

Filozofia (z gr. umiłowanie mądrości) dziedzina zajmująca się poszukiwaniem odpowiedzi o sensie i naturze Świata, ludzkiego życia.

Może to jakoś być przydatne?

Jako taka filozofia, odpowiadając zatem na powyższe pytania może (i winna) spełniać rolę drogowskazu w życiu. Mapy po rzeczywistości. Wskazywać jak się po niej poruszać aby ludzkie życie było wartościowe i szczęśliwe. Można więc pokusić się o wniosek, iż filozofia jest kluczowa dla człowieka.

Czy większość filozofii jest przydatna?

Niestety nie. Jest to dla mnie zadziwiającym ale nie mogę większości za takowe uznać. Oczywiście spodziewam się, że wiele osób zgadzających się z tą lub inna filozofią, wygłosiło by w tym momencie głośny sprzeciw. Jednak aby podać kluczowy argument - większość  filozofii nie podaje odpowiedzi na najważniejsze pytania. 

Nie zgłębiłem wszystkich istniejących szkół filozoficznych dokładnie i wyjątkowo wnikliwie ale mogę uznać swą wiedzę za dostateczną. Większość filozofii nie tworzy spójnych, ogólnych, zamkniętych systemów logicznych, które krok po kroku dały by radę odpowiedzieć na już wspomniane pytania - o naturę rzeczywistości, o to jak powinniśmy na nią patrzeć, o spójny, całościowy system etyczny. Większość filozofii ma de facto formę bardziej dość luźnego zbioru przemyśleń, rad (czasem sprzecznych ze sobą nawzajem) i sentencji, które nie budują jednolitego, nawzajem się uzupełniającego monolitu.

Oczywiście jedne są filozofie są lepiej "sklejone" niż inne, jednak niemal żadna (niemal ze względu iż nie zgłębiłem wszystkich) nie spełnia wymogów. Jedyną spełniającą, z jaką się zetknąłem - i to też z pewnym odstępstwem w dziedzinie polityki (na końcu tu: link) - jest filozofia obiektywistyczna stworzona przez Ayn Rand.

A co z przydatnością religii?

Cechą wspólną niemal wszystkich religii, a przynajmniej tych głównych (chrześcijaństwo, buddyzm, hinduizm, islam, judaizm) jest altruizm. Jest zadziwiającym dla mnie iż wszystkie te religie w swym trzonie ideowym mają właśnie to pojęcie.

Pisałem już, iż nie uznaję altruizmu za dobrą wartość, doktrynę postępowania dla człowieka w ciągu jego życia - m. in. tu: link1  link2. Przytaczanie na powrót podanych pod linkiem argumentów tu byłoby bezzasadne. 

Czego wymagała by filozofia/religia by była przydatna?

Jak już można było to wywnioskować musi ...... spełniać swe podstawowe założenia i pokładane nadzieje. Musi tłumaczyć czym jest rzeczywistość lub wskazywać (przy np. niemożności - choćby obecnej - dotarcia do sedna natury drogami naukowymi) jak winniśmy na ową rzeczywistość patrzeć, jakimi metodami ją badać i ostatecznie - najważniejsze: wskazywać drogę etyczną (i wynikające z niej dalsze zależności np. polityczne). Filozofia działająca, pełna musi być zatem dla człowieka kompasem. Lecz nie byle jakim kompasem. Samo wypracowanie poglądów na powyższe kwestie nie wystarcza. Co wynikało by z posiadania kompasu, który jednak nie działa. 

"Kompas" ten musi działać bez zarzutu, tak by móc przez całe życie na nim polegać. Filozofia nie może być nie spójna, posiadać dziur logicznych, samo-zaprzeczeń, miejsca na dopowiedzenia zależne od humoru. Niestety większość poznanych przeze mnie filozofii (poza wspomnianą f. obiektywistyczną) są to "zepsute kompasy". Niestety....

Zatem?

Wydaje się zatem, iż można skończyć ten artykuł dość pesymistycznym wnioskiem co do obecnej sytuacji filozofii. Większość z niej jest po prostu nieprzydatna. Nie będzie dla człowieka pomocna w jego wędrówce po Świecie. Może nawet mu w niej znacząco przeszkadzać.

Jednak czy istnieje potrzeba posiadania wielu działających filozofii? Czy w ogóle może istnieć kilka drogowskazów na życie, z których każdy jest dobry i wskazuje właściwy kierunek? Moim zdaniem nie. Jako zwolennik rzeczywistości obiektywnej (o czym tu: link) uznaję istnienie obiektywnych prawd. Oznacza to z kolei, iż istnieje (choć bywa czasem bardzo trudne) odnalezienie obiektywnie najlepszych rozwiązań - w tym w filozofii. Skoro zatem można stopniować filozofie (choćby względem ich przydatności), możliwa jest filozofia optymalna - i tylko na niej winniśmy się skupić. Jak na razie najbliżej tego celu mogę Czytelnika odesłać do filozofii obiektywistycznej - link do podsumowania w którym są z kolei łączniki do poprzednich części.

 Rembrandt, "Medytujący filozof", 1632 

Owocnych poszukiwań.