[PL] Przeładowanie IQ: Louis de Broglie
Wprowadzenie
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak nasza cywilizacja wyglądałaby, gdyby wszyscy na świecie kontynuowali tradycję rodzinną i zajmowali się tylko określonymi przez ową tradycję dziedzinami nauki bądź rzemisoła? Ja nie ... Dopóki nie zacząłem przygotowywać się do napisania wpisu o Louis'ie de Broglie, kolejnym uczestniku piątego Kongresu Solvaya, kolejnym fizyku. Skłodniło mnie to do refleksji...
Czemu? Mam nadzieję, że będziesz mógł odpowiedzieć na to pytanie po przeczytaniu tej części serii Przeładowanie IQ.
Jego życie, moje przemyślenia
źródło: Wikimedia
Młodość
Louis-Victor-Pierre-Raymond de Broglie urodził się 15 sierpnia 1892 roku we francuskim miasteczku Dieppe. Jako drugi syn Louis'a-Alphonse-Victora de Broglie i Pauline d'Armaillé, młody de Broglie od urodzenia był częścią francuskiej arystokracji. Od XVII wieku rodzina de Broglie wychowała wiele osób o wysokim statusie społecznym: dyplomatów, oficerów, polityków. Nic dziwnego, że rodzice Louisa chcieli, aby postępował on zgodnie z rodzinną tradycją. Zaaplikował więc na studia humanistyczne i ukończył je zdobywając stopień z historii w 1910 roku. Jednak Louis nie był z tego zadowolony - był bardziej typem matematycznego umysłu. Zerwał więc z rodzinną tradycją i w 1913 roku zdobył stopień z nauk ścisłych. Muszę wspomnieć, że nie był osamotniony - jego starszy brat Maurice po kilku latach służby jako oficer marynarki wojennej stał się fizykiem eksperymentalnym.
Był bardziej zainteresowany fizyką teoretyczną niż fizyką eksperymentalną, mówił o sobie: "posiadając znacznie więcej umysłu czystego teoretyka niż badacza lub inżyniera, kochajm zwłaszcza ogólny i filozoficzny pogląd na świat"(Britannica). Ale XX wiek nie był najłatwiejszym czasem. Podczas I wojny światowej Louis de Broglie służył w sekcji radiowej armii francuskiej. Stacjonował w Wieży Eiffla, gdzie musiał zajmować się techniczną stroną fizyki. Po wojnie jednak de Broglie kontynuował naukę fizyki teoretycznej.
Co jeśli...
Jak wspomniałem we wstępie - jeden problem zeprząta mi głowę. Co jeśli wszyscy na świecie kontynuowaliby tradycję rodzinną i studiowali tylko określone dziedziny nauki bądź rzemiosła?
Jestem pewien, że nasz świat byłby inny. Nie jestem pewien jednak, jak mocno by to wpłynęło na naszą cywilizację. Powiedzmy, że Louis de Broglie stałby się historykiem. Czy on byłby tak wielkim historykiem, jak (jak się okazało) był fizykiem? Cóż, jego umysł był tak potężny, że istnieją szanse na to że tak, ale nie był to jego główna dziedzina zainteresowań i prawdopodobnie nigdy by się nią nie stała...
Fale materii
Kiedy Einstein i Planck zaproponowali, że światło to nie tylko fala, ale w niektórych przypadkach zachowuje się jak strumień cząstem, nie wszyscy im uwierzyli. Potwierdzenie pojawiło się w 1923 roku - wtedy było już jasne, że dualistyczna natura światła jest prawdziwa.
Louis de Broglie w 1924 roku przedstawił jeszcze bardziej odważną hipotezę - stwierdził, że cała materia posiadająca niezerowy pęd jest jednocześnie zbiorem cząstek jak i falą. Powiedział też, że długość fali materii można obliczyć w następujący sposób:
Wikipedia
gdzie m jest masą cząstki, v jej prędkością, y czynnikiem Lorentza i c prędkością światła.
Jego hipoteza była słuszna. W 1927 roku Clinton Davisson i Lester Germer eksperymentalnie potwierdzili, że elektrony zaczowują się nie tylko jak cząstki, ale także w niektórych przypadkach jak fale. Miało to kluczowe znaczenie dla rozwoju mechaniki kwantowej. Ciekawostką jest to, że praca doktorska "Recherches sur la Théorie des Quanta", w której Louis de Broglie przedstawił fale materii, nie została powszechnie zaakceptowana dopóki Einstein jej nie zobaczył i nie potwierdził jej słuszności. Albert Einstein wiedział, jak ważna jest hipoteza de Broglie dla mechaniki kwantowej.
Nagroda Nobla i późniejsze lata
Po uzyskaniu stopnia doktora Louis de Broglie pozostał w Sorbonie. Kilka lat później, w 1928 roku, został profesorem fizyki teoretycznej w Henri Poincaré Institute. Wykładał tam aż do 1962 roku, kiedy przeszedł na emeryturę.
Louis de Broglie był kolejnym fizykiem z piątego Kongresu Solvaya, który otrzymał nagrodę Nobla. Stało się to w 1929 roku. Jak Szwedzka Królewska Akademia Nauk uzasadnia swój wybór? Odpowiedź nie jest trudna - Louis de Broglie otrzymał nagrodę "za jego odkrycie falowej natury elektronów". Nagroda Nobla potwierdziła znaczenie odkrycia de Brogliego.
Louis de Broglie zmarł 19 marca 1987 w Louveciennes.
Podsumowanie
Louis de Broglie wśród żołnierzy francuskich [źródło: Wikimedia]
W tym artykule przedstawiłem życie wielkiej osoby - Louis'a de Broglie, oraz jego największe odkrycie - fale materii. Był on wielkim naukowcem, który niemal został dyplomatą. Skłoniło mnie to do przemyśleń o zawodowej tradycji rodzinnej, którymi się w tym artykule podzieliłem.
Więcej o:
- Louis de Broglie: nobelprize.org, Britannica i Wikipedia
- fale materii: artykuł @lemouth i Wikipedia
0. Przeładowanie IQ: historia jednego zdjęcia
1. Przeładowanie IQ: Maria Skłodowska-Curie
2. Przeładowanie IQ: Niels Bohr
3. Przeładowanie IQ: Albert Einstein
4. Przeładowanie IQ: Werner Heisenberg
5. Przeładowanie IQ: Erwin Schrödinger
6. Przeładowanie IQ: Max Planck
7. Przeładowanie IQ: Louis de Broglie
Części specjalne:
#2017 Przeładowanie IQ: Barry Barish, Rainer Weiss i Kip Thorne
Ciekawy wpis.