Wprowadzenie

O Boże... Bez tego człowieka, no nie wiem... Nawet nie chcę sobie tego wyobrażać! Dlaczego? Ponieważ Max Planck był fizykiem, który zapoczątkował tą jednocześnie dziwną i piękną teorię, ale przede wszystkim bez niej nie byłbyś w stanie używać tego narzędzia, którego używasz do czytania tego postu. Mówię oczywiście o mechanice kwantowej. Musi istnieć powód, że jedną z podstawowych stałych fizycznych jest stała Plancka, prawda? W tej części serii Przeładowaia IQ dowiesz się, dlaczego Max Planck był tak istotny dla mechaniki kwantowej i jak to osiągnął. Zaczynajmy zatem!

---

^{źródło: Wikipedia}

Życie Maxa Plancka

Młodość

Max Planck urodził się w Kilonii 23 kwietnia 1858 roku. Wywodzi się z rodziny szanującej tradycję. Jego ojciec był profesorem prawa na Uniwersytecie w Kilonii. Kiedy Planck miał 9 lat, wraz z rodziną przeniósł się do Monachium, gdzie młody geniusz dołączył do renomowanej szkoły Königliches Maximiliansgymnasium. W latach szkolnych Max Planck nie tylko pokazał swoje matematyczne i fizyczne umiejętności, ale także wyróżniał się z muzyki i filologii klasycznej. Jednak po ukończeniu studiów, kiedy Planck miał 17 lat, postanowił zostać przy fizyce. Czemu? Niektórzy twierdzą, że stało się to dzięki jego nauczycielowi - Hermannowi Müllerowi - który zainteresował go fizyką. Ale geniusz nigdy nie porzucił muzyki - była ona częścią jego życia aż do końca.

W czasie, który Planck spędził na uniwersytetach zdał sobie sprawę, że powinien zostać fizykiem teoretycznym. W tym czasie nie był to popularny dział fizyki - większość naukowców sądziła, że prawie wszystko zostało już odkryte (och, byli w wielkim błędzie). Nasz ojciec założyciel mechaniki kwantowej uzyskał stopień doktowa w roku urodzin Einsteina, czyli w 1879 roku. Warto wspomnieć, że miał wtedy zaledwie 21 lat! Wkrótce potem rozpoczął pracę jako wykładowca, a następnie został profesorem.

Ojciec założyciel mechaniki kwantowej

Do 1900 roku naukowcy uważali, że światło to fala. W niektórych przypadkach to myślenie było słuszne, światło zachowuje się jak fala w pewnych sytuacjach, ale nie wyjaśniało to zjawisk takich jak promieniowanie ciała doskonale czarnego. Podczas badania nad tym promieniowaniem Max Planck zaproponował, że energia promieniowania może przyjmować tylko określone wartości (kwanty), więc jest zkwantyzowana. To była rewolucja i mechanika kwantowa zaczęła się tak na prawdę od tej propozycji.

Można więc powiedzieć, że Max Planck był inicjatorem mechaniki kwantowej. Badania nad ciałem doskonale czarnym doprowadziły go również do odkrycia nowej podstawowej fizycznej stałej - h, która ma wymiar działania i jest stosowana w wielu równaniach w mechanice kwantowej. W jaki sposób możemy jej użyć? Jak powiedziałem - Planck powiedział, że energia promieniowania elektromagnetycznego może mieć tylko pewne wartości:
E=hf
gdzie h to stała Plancka a f to częstotliowść fali światła.

W 1905 r., niezależnie od Plancka, Einstein zaproponował (podczas próby wyjaśnienia efektu fotoelektrycznego), że światło samo w sobie składa się z kwantów (zwanych później fotonami).

Teoria względności

Kiedy Albert Einstein opublikował swoją słynną szczególną teorię względności, Max Planck był jednym z pierwszych naukowców, którzy docenili i uznali tę teorię. Ponieważ miał wielką renomę w świecie fizyki, teoria Einsteina została szybko zaakceptowana przez większość naukowców. Kto wie, co by się stało bez Plancka? Może wielka teoria Einsteina musiałaby poczekać kilka lat na szerszą akceptację?

Nagroda Nobla

Max Planck był kolejnym naukowcem z piątego Kongresu Solvaya który wygrał nagrodę Nobla. Zdażyło się to w 1918 roku. Zdobył ją "w uznaniu jego zasług, które oddał w rozwoju fizyki przez odkrycie kwantów energii".

Późniejsze lata

Max Planck spędził prawie całe życie w Berlinie, gdzie stał na czele Towarzystwa Kaisera Wilhelma (później przekształconym w Towarzystwo Maxa Plancka). Stał się również sekretarzem sekcji matematyki i fizyki Pruskiej Akademii Nauk.

Kiedy wymyślono interpretację Kopenhaską mechaniki kwantowej, Max Planck wraz z wielkimi naukowcami takimi jak Albert Einstein i Erwin Schrodinger, nie był z niej zadowolony. Nie wierzyli w indeterministyczny, statystyczny pogląd na świat.

Max Planck zginął w Göttingen w 1947.

---

^{źródło: Wikimedia}

Podsumowanie

Max Planck był ojcem założycielem mechaniki kwantowej. Jego odkrycia, np. kwanty, były rewolucyjne. Prawie całe życie spędził w Berlinie, gdzie prowadził prestiżowe organizacje. Był również jednym z pierwszych naukowców, którzy odkryli, że szczególna teoria względności Albert Einstein była wspaniała i prawdziwa.

---

Sprawdź również:

• więcej o Max Planck: nobelprize.org, Britannica i Wikipedia
• więcej o kwantach: Wikipedia

---

<sup>0. Przeładowanie IQ: historia jednego zdjęcia
1. Przeładowanie IQ: Maria Skłodowska-Curie
2. Przeładowanie IQ: Niels Bohr
3. Przeładowanie IQ: Albert Einstein
4. Przeładowanie IQ: Werner Heisenberg
5. Przeładowanie IQ: Erwin Schrödinger
6. Przeładowanie IQ: Max Planck (ten wpis)</sup>

---