စီးပြားေရး စီမံခ်က္ေရးဆြဲျခင္းတြင္ေတြ႕ရတတ္ေသာ အမွားမ်ား

စီးပြားေရး စီမံခ်က္တစ္ခုဆိုတာ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္မ်ားနဲ႔ အနံ႔ရသာ ျပည့္စုံေသာ ဟင္းတခြက္နဲ႔ လိုပါဘဲ။ ဟင္းေကာင္းတစ္ခြက္ျဖစ္ရန္ အခ်ိန္၊ စိတ္ရွည္ေစာင့္စားႏိုင္မႈနဲ႔ အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္ျဖစ္တဲ့ အဆင့္ဆင့္ျပန္ လည္ ျပင္ဆင္ျခင္းလိုအပ္သလို စီးပြားေရး စီမံခ်က္သည္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါဘဲ။ တစ္ခါတစ္ရံ စိတ္ေလာ ပီး စီးပြားေရး စီမံခ်က္တခုလုံးကို ဥေပကၡာျပဳပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတခုကို အေလာတႀကီး တည္ေထာင္မယ္ဆိုရင္
ကေမာက္ကမ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ စီးပြားေရး စီမံခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ပီး မွားတတ္ေသာ အမွားမ်ားကို ေဖာ္ျပ ေပးလိုက္ပါတယ္။

• ၁. ကိုယ့္လုပ္ငန္း၏ ေဖာက္သည္ (Customers) အမ်ိဳးအစား တိတိက်က် မရွိျခင္း

ဥပမာ - သင္အထည္ဆိုင္ တဆိုင္ဖြင့္မည္ဆိုပါစို႔ သင္သည္ ဘယ္လိုလူမ်ိဳးေတြကို Target ထားပီး အဓိက ေရာင္း မလည္းဆိုတာရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိထားသင့္ပါတယ္။လူငယ္ႀကိဳက္လား၊လူႀကီးႀကိဳက္လား Casual လား၊ Street Wears လား စသည္ျဖင့္ေပါ့။ အဲ့လို သိျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ့္ဆိုင္အတြက္ အေကာင္းဆုံး Plan မ်ားေရးဆြဲႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

• ၂. လြန္လြန္ကဲကဲ ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ျခင္း

လူတိုင္းလူတိုင္းကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ Business Idea ကို အရမ္းေကာင္းတယ္၊ သူမ်ားမတူ တမူထူးျခားတယ္လို႔ ထင္ၾကတာပါဘဲ။ သို႔ေသာ္ ကိုယ့္ရဲ႕ Idea တကယ္ေကာင္းမေကာင္း အခိုင္အမာ သိေနရပါမည္။ ကိုယ့္ရဲ႕ အထက္လူႀကီးမ်ား၊ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူမ်ားကို ရွင္းျပတဲ့အခ်ိန္တြင္ ကိုယ့္ Business Idea ဘယ္ေလာက္ေကာင္း ေၾကာင္း (ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ေၾကာင္း) အတင္းႀကီးေျပာေနမဲ့ အစား ကိုယ့္ရဲ Business Idea ကို တိတိ က်က်သုေတသနလုပ္ပီး Financial Plan မ်ားကို ခ်ျပျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔၏ အံ့ၾသျခင္းကို ရယူလိုက္ပါ။

• ၃. ေလ့လာစူးစမ္းမႈ/ သုေတသန အားနည္းျခင္း (Bad Research)

ကိုယ့္ရဲ႕ Business Idea ကို အေကာင္အထည္မေဖာ္ခင္မွာ ေသေသခ်ာခ်ာ သုေတသနလုပ္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ - ကုန္ၾကမ္းေတြ ရာသီမေ႐ြးရႏိုင္မရႏိုင္၊ လုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ၊ ေဈးကြက္ေဝစု/ Market Share အေၾကာင္းေတြ သုေတသန လုပ္ရာတြင္လည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ေခတ္ေနာက္ က်ေနသလား၊မွန္သလား၊မွားသလားေသခ်ာစီစစ္သင့္သည္။
Bad Research = Bad Business

• ၄. ၿပိဳင္ဘက္မ်ားကို လစ္လ်ဴရႈ႕ျခင္း

သင္၏ Business idea ႀကီးသည္ အရမ္းကိုထူးျခားပီး ကိုယ္လုပ္ငန္းနဲ႔ ပုံစံတူမ်ား မရွိႏိုင္ဟု ထင္ေကာင္း ထင္ေနလိမ့္မည္။စီးပြားေရးေလာကတြင္ၿပိဳင္ဘက္မရွိဘူးဆိုတာမရွိပါဘူး။ကိုယ့္ရဲ႕အားသာခ်က္ ေတြ၊ထူးျခားခ်က္ ေတြ၊ၿပိဳင္ဘက္ေတြထက္သာလြန္ေသာ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား အေပၚတြင္ အာ႐ုံစိုက္ပါ။ ေဈးကြက္ေဝစု၊ ေဈးကြက္ အေျခအေန ကို အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ပါ။

• ၅. အားနည္းခ်က္မ်ားကို ဖုံးကြယ္ျခင္း

ကိုယ့္လုပ္ငန္းရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို ဖုံးကြယ္ရန္မႀကိဳးစားပါနဲ႔၊ သို႔ေသာ္ ခနခန မီးေမာင္းထိုးျပျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ လုပ္ငန္းတိုင္းတြင္ အားနည္းခ်က္ဆိုတာရွိစၿမဲပါ။ ဒါေပမဲ့ အားနည္းခ်က္ကို အသည္းအသန္လိုက္ ဖုံးကြယ္တာ၊ မီးေမာင္းခနခနထိုးျပျခင္းကိုေရွာင္ပါ။အားနည္းခ်က္ေတြ အတြက္ တိတိက်က် အေသးစိတ္နည္းဗ်ဴဟာမ်ားေရးဆြဲ ထားပီး အတတ္ႏိုင္ဆုံးေျဖရွင္းပါ။

• ၆. Idea ေဖာင္းပြမႈ

Idea ၏အေရးပါမႈကို လြန္လြန္ကဲကဲ အထင္ႀကီးမေနပါနဲ႔။ ဒါအခု လူငယ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတြ႕ရတဲ့ အခ်က္ပါ။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတစ္ခု စတင္ဖို႔အတြက္ အရမ္းခမ္းနားတဲ့ Idea စိတ္ကူးေတြ မလိုအပ္ပါဘူး။ တကယ္လိုတာက အခ်ိန္၊ ေငြ၊ ဇြဲ ႏွင့္ လူတိုင္းလိုက္ႏိုင္တဲ့ Idea ျဖစ္ဖို႔ပဲ လိုအပ္ပါတယ္။ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အနည္းစုသာလွ်င္ လုံးဝ အေတြးအေခၚ Idea အသစ္အဆန္း ေတြအေပၚအေျခခံထားတယ္ဆိုတာ မေမ့ပါနဲ႔။ လူတိုင္းလိုက္ႏိုင္တဲ့ Idea လို႔ ဘာေၾကာင့္ ေျပာရသလဲဆိုေတာ့ အသစ္အဆန္းတစ္ခုဟာ ရွိၿပီးသား အရာ ေတြထက္ ေရာင္းရခက္ပါတယ္။ ကိုယ့္ Idea ကို လူေတြက အခုနားမလည္ေသးေပမယ့္၊ မၾကာခင္နားလည္ပါ လိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ တြက္ဆမႈဟာ စီးပြားေရးမွာ အလြန္အႏၲရာယ္မ်ားပါတယ္။

-၇. ကိုယ့္ Product အတြက္ ျဖန႔္ခ်ီေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ား (Distribution Channels) ကို မသိျခင္း

လုပ္ငန္းမစတင္ခင္ကတည္းက ကိုယ့္ရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈကို ဘယ္လိုေပးမယ္၊ကိုယ့္ရဲ႕ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ဘယ္လို နည္းနဲ႔ ျဖန႔္ခ်ီမလဲ ဆိုတဲ့ Plan ရွိရပါမယ္။ ျဖန႔္ခ်ီေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ား ရွာတဲ့အခါမွာ လမ္းေၾကာင္း မ်ားမ်ား ရွာႏိုင္ျခင္းက အဓိက မက်ပါဘူး။ မွန္ကန္ေသာ ျဖန႔္ခ်ီေရးလမ္းေၾကာင္း ရွိရန္လိုသလို ကိုယ္ Target ထားတဲ့ ေဈးကြက္ကို ျမန္ဆန္စြာ ေရာက္ရွိဖို႔လည္း လိုပါတယ္။ လုပ္ငန္းတစ္ခု၏ အသက္သည္ ကိုယ္ရဲ႕ကုန္ပစၥည္း (သို႔) ဝန္ေဆာင္မႈ ေဖာက္သည္ဆီသို႔ မွန္ကန္ျမန္ဆန္စြာ ေရာက္ရွိျခင္းအေပၚ မူတည္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဆီမွာ ေတြ႕ရတာက လုပ္ငန္းရွင္အခ်ိဳ႕ဟာ Distribution ကို ကိုယ္တိုင္လုပ္မွ ထိေရာက္တယ္ထင္ၾကတယ္။ ဒီလိုလုပ္ တာဟာ ကိုယ့္အေနနဲ႔ ကိုယ့္ပစၥည္းတင္ေရာင္းရမယ့္ ဆိုင္ေနရာေတြ၊ ေဖာက္သည္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့သူေတြ စုေနတဲ့ေနရာ ေတြကို သိေနရင္၊ ကိုယ့္ရဲ႕ Distribution Area က နယ္ၿမိဳ႕လို ကားမၾကပ္ပဲ သြားလာရလြယ္ကူေနရင္ ျပႆနာမရွိပါဘူး။ ရန္ကုန္လို ၿမိဳ႕ႀကီးမွာၾက ကိုယ္တိုင္ Distribution လုပ္မယ့္အစား Distribution Company ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ကိုင္တာ ကိုယ့္အတြက္ အျမတ္နည္းသြားေပမယ့္ ပိုအဆင္ေျပတတ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ကားၾကပ္ၿပီး ေဖာက္သည္ေတြဆီမေရာက္ႏိုင္ပဲ ဆီကုန္ အခ်ိန္ကုန္ဒဏ္ကို ေက်ာ္လႊား ႏိုင္႐ုံမက၊ ဒီ Distribution Company ေတြဟာ ဆိုင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီးသားျဖစ္သလို ဆိုင္ေတြရဲ႕ ေရာင္းအားကိုလည္း သိၿပီးသားျဖစ္လို႔ ကိုယ့္ပစၥည္းဟာ ေဖာက္သည္ေတြဆီ အလြယ္တကူ ေရာက္ ႏိုင္ပါတယ္။

• ၈. အခ်က္အလက္ေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာထည့္ထားျခင္း

ခင္မ်ားသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူ (Investor) တစ္ေယာက္ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ စာမ်က္ႏွာေပါင္း ၃၀၀ ခန႔္ရွိတဲ့ Business Plan ႀကီးကို ဖတ္ခ်င္ပါသလားBusiness Plan ၏ ရည္႐ြယ္ခ်က္မွာ ကိုယ္ဘယ္ေလာက္ တတ္တယ္ဆိုတာ ျပဖို႔မဟုတ္ဘဲ ကိုယ့္လုပ္ငန္း၏ အဓိကက်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပသရန္ျဖစ္သည္။ လိုရင္းတိုရွင္းေရးျခင္း သည္ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်က္အလက္တိုင္းကို အေသးစိတ္ေဖာ္ျပေပးေနစရာမလိုပါဘူး။ အကုန္ေဖာ္ ျပထားရင္ ဘယ္ဟာအေရးအႀကီးဆုံးလဲဆိုတာ ဖတ္ရင္းေပ်ာက္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ - Business Plan ထဲမွာ Marketing Plan ထည့္တဲ့အခါ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ Marketing မဟာဗ်ဴဟာပါရင္ ၿပီးပါၿပီ၊ Marketing ကို ဘယ္ေန႔ ဘယ္ရက္ ဘယ္ေနရာ ဘယ္သူက လုပ္မယ္ စသျဖင့္ အကုန္ထည့္ေနစရာမလိုပါဘူး။ ထပ္ထည့္ခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေနာက္တက္တြဲဖိုင္ တစ္ခုလုပ္ပီး ထည့္ႏိုင္ပါတယ္။

• ၉ အခ်က္အလက္ကိုးကားမ်ား သဟဇတ မျဖစ္ျခင္း

ေဈးကြက္ေဝစု မ်ား တြက္ဆျခင္း၊ ကိန္းဂဏန္းအခ်က္အလက္မ်ား ကိုးကားျခင္း၊ Business Plan အတြက္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားခ်မွတ္ျခင္း တို႔ဟာ လုပ္ငန္းႏွင့္ ေဈးကြက္ အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးသည္။ Business Plan ေရးရာတြင္ ပါဝင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားသည္လည္း အရမ္းႀကီး ေခတ္ေနာက္မက်ေစရန္၊ အခ်က္အလက္ အမွားမ်ား မပါေစရန္ ဂ႐ုစိုက္ရပါမည္။ ကိုယ္ရဲ႕ Business Plan ကို ဘယ္သူ႔ဆီမွ မတင္ျပခင္ တစ္ပိုင္းခ်င္းစီ အခ်ိန္ယူပီး ျပန္လည္ဆန္းစစ္ရပါမည္။ ကိုယ္ရဲ႕ Business Plan ကို လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္မ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ားကို ဖတ္ခိုင္းပါ၊ ဒီအပိုင္းမွာ ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားနဲ႔တိုင္ပင္ပါ။ ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ ကိုယ္က ကိုယ့္ငါးခ်ဥ္ကိုယ္ခ်ဥ္ၿပီး အတြက္ႀကီးတြက္ ေရးထားတာျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္အစီအစဥ္ဟာ တကယ္ Viable ျဖစ္မျဖစ္ကို ေဘးလူ ေျပာမွ သိႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ားမ်ားကို ကိုယ္ရဲ႕ Business Plan ကိုဖတ္ခိုင္းျခင္းျဖင့္ သူတို႔၏ထင္ျမင္ ခ်က္မ်ားကိုလည္း သိရွိႏိုင္ၿပီး Business Plan ကို မတင္ျပခင္ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

• ၁၀. Business Plan ေရးတဲ့အခါ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဗဟိုျပဳေရးပါ

သင့္ရဲ႕ Business Plan ဟာ ေဖာက္သည္ေတြအတြက္ ဘယ္လိုအက်ိဳးရွိမွာ ဘာညာ ဆိုတာကို အေျခခံ ေရးမယ့္အစား.... သင္ကိုယ္တိုင္ဟာ ဒီ Business Plan ေအာင္ျမင္ဖို႔ တကယ္အစြမ္းအစရွိလားဆိုတာက ပိုၿပီး ခရာၾကပါတယ္။ Business Plan တစ္ခုမွာပါတဲ့ Idea ဟာ ကိုယ့္တကယ္ကြၽမ္းက်င္တဲ့ Skill တစ္ခုေပၚမွာ အေျခခံထားတာျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ဥပမာ - သင္ဟာ အစားအေသာက္ျပင္ဆင္တဲ့ အပိုင္းမွာ မကြၽမ္းက်င္ပဲ သိပ္ ေကာင္းတဲ့၊ လူတိုင္းႀကိဳက္ႏိုင္မယ့္ စားေသာက္ကုန္တစ္ခုကို ထုတ္လုပ္ဖို႔မစဥ္းစားပါနဲ႔၊ သင့္အေနနဲ႔ ေတြး ေကာင္း ေတြးမွာေပါ့ ကြၽမ္းက်င္တဲ့သူေတြ ငွားလို႔ရတာပဲဆိုၿပီး၊ ဒါဟာ ကိုယ့္ရဲ႕အေရးပါမႈေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ေရရွည္အတြက္ ခက္ခဲႏိုင္တယ္ဆိုတာ သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့သူ Investor ေတြကလည္း သင့္ရဲ႕ Idea အေပၚမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာထက္သင့္အေပၚမွာရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတယ္ဆိုတာမေမ့ပါနဲ႔။