Sztuka rozumienia mediów

Chyba już przywykliśmy, że jakość informacji jakie serwują nam na co dzień, nasze krajowe media jest słaba, a nawet poniżej jakiegokolwiek poziomu. Skądś jednak dowiadujemy się, że podniosą podatki, obniżą emerytury, Lewandowski zmienia klub a na drodze krajowej nr 76 w stronę Pcimia, zrobił się korek...
Trafia to do nas za pośrednictwem TV, radia, facebookowej tablicy i pewnie już rzadziej, sięgając po prasę.

To wszystko, to często ważne informacje, w wielu przypadkach budujące naszą wiedzę ogólną, poglądy i obycie. Szkoda tylko, że z punktu widzenia odbiorcy, najważniejsze treści są przez dane medium przefiltrowane przez "brudną ścierkę" profilu redakcji, ich poglądów i co gorsza - bardzo często ich interesu. To żadna nowość, żadne odkrycie, ale bardzo ważne fakty, które trzeba przypomnieć, abym mógł nadać podłożę swoim przemyśleniom.

źródło: "Subiektywny wykres stronniczości mediów w Polsce" - www.wykop.pl/jasieq91

Nie oglądać? Nie słuchać? Nie czytać?

W żadnym wypadku. Moim zdaniem - co będę podkreślał w tym artykule, trzeba oglądać, słuchać i czytać, natomiast nie wolno wierzyć wszystkiemu co odbierają "nasze zmysły". Podstawą jest krytyczne podejście, weryfikacja - sprawdzanie źródeł i porównywanie przekazów w różnych mediach. Zwykła zasada "ograniczonego zaufania" pozwoli nam już inaczej patrzeć na przekaz medialny, nawet na te od mediów, którym bezgranicznie ufamy - (chociaż mam nadzieję, że takie zjawisko, u nikogo z nas nie występuje).

Zawsze trzeba mieć z tyłu głowy, że Telewizja Polska będzie wychwalać rząd pod niebiosa, a w opozycji doszukiwać się złych intencji. Analogicznie TVN będzie działał w drugą stronę. Dziennikarze to tacy sami ludzie jak my, ich pracą jest realizowanie polityki stacji, więc próżno oczekiwać od nich obiektywności.
Ta idea w dziennikarstwie moim zdaniem upadła....

Co się dzieje gdy krytycznego podejścia brak?

To co niestety możemy zaobserwować u nas w kraju. Przekonanie tylko do jednej stacji, partii politycznej itd. a w skrajnych przypadkach fanatyzm, który ciągnie za sobą podział społeczeństwa. Najbardziej podatni są na to ludzie trochę starszego pokolenia, które to co powiedziane w TV mają za świętość. Nie chcę uogólniać bo pewnie znajdzie się grono młodzieży przejawiające taką tendencję, jak i grupa starszyzny świetnie rozumiejąca media, ale zdecydowanie częściej u osób 50+ można zaobserwować wyżej opisane zjawisko.

Czego dowie się człowiek śledzący tylko jedno medium?

źródło: facebook.com/NagrodaZlotegoGoebbelsa/

Powyższa grafika to tylko przykład. Nie jest przecież tak, że tylko TVN czasami podkoloruje, a reszta mówi prawdę. Wszystko zależy od tego, która informacja i jak bardzo, zostanie przefiltrowana przez tą "brudną ścierkę", o której wcześniej wspomniałem.

Analiza dyskursu medialnego

To bardzo ważne pojęcia z zakresu medioznastwa, jak i jeden z najbardziej wartościowych przedmiotów na dziennikarstwie, z jakim miałem okazję się spotkać przez całe swoje studia. Analiza dyskursu medialnego pozwala spojrzeć na artykuł z całkiem innej strony, podejść do niego krytycznie i przeanalizować pod każdym kątem. Jako przykład dostałem do przeanalizowania dwa teksty. Artykuły dwójki dziennikarzy z Gazety Wyborczej na temat akcji #MeeToo. Pierwszy tekst Pana redaktora był ewidentnym atakiem na samą akcję, z kolei Pani redaktor chciała w uszczypliwy sposób, wytknąć koledze z redakcji słabą argumentacje i poddać wątpliwości jego tezy. Ani jednej, ani drugiej stronie nie udało się dowieść swoich racji, mało tego... Obydwa teksty okazały się istnym "samozaoraniem". Przypominam, że były to teksty dziennikarzy, jednego z najbardziej opiniotwórczego dziennika w Polsce.

Brak wiedzy i umiejętności?

Nie wszyscy dziennikarze w Polsce, (może i na świecie też, tego nie wiem) to są dziennikarze z wykształcenia. Warsztat dziennikarski nabywa się poprzez dziesiątki i setki napisanych artykułów pod okiem ludzi mających o tym pojęcie. Fakt, ważne jest tzw. "lekkie pióro", które determinuje pewien talent do pisania, natomiast praktyka jest niezbędnym elementem do zbudowania umiejętności dziennikarskich. Nie muszą być to studia wyższe. Może być to dobry mentor, który będzie trzymał pieczę nad tekstami początkującego dziennikarza. Smucą mnie sytuację kiedy widzę, że ktoś nazywa siebie dziennikarzem bo sprzedał informację ze zdjęciem do jakiejś stacji, na temat wypadku drogowego. To tak jakbym po wyhodowaniu rzeżuchy na parapecie, nazwał się rolnikiem...

Czwarta władza

Utarło się już, że do naszego "trójpodziału władzy" dochodzi jeszcze kolejna, czwarta odnoga, czyli media. Można się z tym faktem sprzeczać, ale tutaj warto zauważyć tę dobrą stronę mediów. Wystarczy sobie przypomnieć m.in. tzw. "aferę podsłuchową" - strach pomyśleć, co byłoby gdyby nie dziennikarze Wprost, dzięki którym "taśmy prawdy" wyszły na jaw. To samo tyczy się wszystkich programów interwencyjnych, które zazwyczaj prędzej reagują niż nasze służby i sądy. Nie można też zapominać o dziennikarzach śledczych, którzy często ryzykują własne życie jak i korespondenci wojenni, którzy to już w ogóle mają ekstremalnie trudne zadanie. Mimo tego, że na media narzekamy (w prawdzie mamy ku temu podstawy), zawdzięczać możemy im to, że za ich sprawą, chociaż część przekrętów polityków wychodzi jednak na jaw.

Kończąc temat...

Nie tylko miedioznawcy powinni rozumieć funkcjonowanie mediów. Tysiące newsów, trafia przecież codziennie do milionów osób, które często niewłaściwie interpretują ich przekaz. Jasne, że nie każdy ma codziennie czas zajrzeć do kilku różnych gazet, posłuchać kilku różnych serwisów informacyjnych, a co dopiero śledzić regularnie kilka stacji telewizyjnych, radiowych czy stron internetowych. Często wystarczy samo krytyczne spojrzenie i odrobina ograniczonego zaufania aby nie paść ofiarą manipulacji medialnej.

Problem mediów to temat, o którym trzeba rozmawiać. Wszystko co napisałem w powyższym artykule to moje subiektywne przemyślenia oparte o pewną wiedzę.

Zapraszam do dyskusji w komentarzach i do zaobserwowania mnie po więcej materiałów :) @whyduck