Kolejka górska emocji w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Fazy choroby.

Marilyn Monroe,  Winston Churchill czy Charles de Gaulle to przykłady sławnych osób, które padły ofiarą choroby, na którą cierpi ponad 1% populacji na świecie. Przekrój zawodów, w których znajdą się osoby cierpiące na to schorzenie jest praktycznie przekrojem naszego społeczeństwa. Nie ma grup wiekowych, a jej występowanie nie jest uzależnione od niczego. Choroba afektywna dwubiegunowa lub jak ją kiedyś nazywano psychoza maniakalno depresyjna, może się uaktywnić w dowolnym momencie bez żadnego ostrzeżenia. Zdiagnozowanie jej jest bardzo trudne.

Pierwsze symptomy

Osoby, które mają zdiagnozowane to schorzenie, różnie odczuwają pierwszy atak i dopiero po jakimś czasie zdają sobie sprawę z tego, że to był ten pierwszy sygnał. 

Sygnały

U chorych pojawiają się dwie fazy tej choroby. Faza maniakalna i depresyjna. 

Faza depresyjna to stany depresyjne - osoba nie chce nic robić i bardzo często całymi dniami leży w łóżku pozbawiając się interakcji ze światem zewnętrznym. Stan ten jest bardzo silny i trwa zazwyczaj wiele dni, o ile nie tygodni i nagle bez żadnych sygnałów zanika, a osoba ze stanu depresyjnego przechodzi w stan euforyczny. Fakt tego nagłego przejścia to właśnie ten sygnał, który należy bardzo poważnie potraktować i nie można go pomylić z myślami, że właśnie mi  się polepszyło.

Nieodparte myśli samobójcze, które nagle powstają w głowie. Jest duża różnica pomiędzy myślami samobójczymi wynikającymi z długotrwałej depresji, a tymi, które pojawiają się w omawianej chorobie. Różnica polega na tym, że chory na dwubiegunowość praktycznie nie ma powodu do popełnienia samobójstwa, a pomimo to pojawia się bardzo silna myśl samobójcza. Chorzy mówią o halucynacjach, w których nieodparta siła pokazuje w ich głowie sceny samobójcze. Myśli te stają się obsesyjne. Często, aby do tego nie doszło, chorzy potrafią przywiązać się do czegoś lub nawet gotowi są zamknąć się na klucz byle tylko organizm ich nie posłuchał. Stan taki potrafi utrzymywać się przez bardzo długi czas, a normalne funkcjonowanie w społeczeństwie praktycznie jest nie możliwe.

Momenty niemocy i paraliżu emocjonalnego oraz brak zahamowań. Chorzy często mówią tu o momentach, w których zupełnie bez przyczyny nie mogą wykonać podstawowych czynności (np. zrobić prostych zakupów) lub zachowują się w sposób irracjonalny pozbawiony jakichkolwiek hamulców. W tym okresie pojawia się również (chociaż nie zawsze) wysoko podwyższony popęd seksualny (również u kobiet) nie podyktowany logicznymi czynnikami. 

W fazie maniakalnej chorzy mają niezależną od nich samych i irracjonalną obsesje na jakimś punkcie. Często w tej fazie pojawia się nieodparta chęć kupowania czegoś. Przykładem może być chęć kupowania książek (często tej samej w wielu egzemplarzach), mebli lub dowolnej innej rzeczy, co często kończy się ruiną finansową chorego. W tej fazie wszystkie przedmioty wydają się choremu niezbędne i piękne. Nie wyobrażają sobie życia bez nich, chociaż często się zdarza, że obdarowują nimi innych, będąc w przekonaniu, że inni ich potrzebują i po prostu muszą te przedmioty mieć. Trudno wyobrazić sobie ten stan, ale dość łatwo go zaobserwować u bliskich. Ten symptom powinien zaalarmować o właśnie przebywanej fazie maniakalnej. Często w tej fazie występuje również euforia. 

Euforia w tej chorobie przypomina stan po spożyciu wysokiej ilości środków pobudzających (np. kokainy lub amfetaminy czy ekstazy). Chory nie śpi jest bardzo pobudzony a w jego głowie pojawia się tysiące pomysłów. Ciekawe jest to, że ten okres aktywności jest wyjątkowo dla chorego przyjemny i bardzo produktywny. Chory dużo pracuje, wpada na niekonwencjonalne rozwiązania (często bardzo dobre) i nagle przechodzi w stan głębokiej depresji trwającej wiele dni, by ponownie wrócić do stanu euforycznego. Często osoby chore są podejrzewane o spożywania narkotyków. Trzeba bardzo dobrze poznać chorego i bacznie go obserwować, żeby rozpoznać czy to narkotyki czy choroba dwubiegunowa.

Chorobę afektywną dwubiegunową można leczyć i żyć z nią, chociaż jest to bardzo trudne i wymaga pomocy osób bliskich, lekarstw i bardzo dużej czujności ze strony rodziny. O leczeniu opowiem w kolejnym wpisie.