Kendini oylama ve etik

Az önce @arafs'ın şu yazısında Steemit'teki self-vote yani kendini oylama seçeneğinin kaldırıldığını öğrendim. Aslında bir süredir aklımda bununla ilgili bir yazı yazmak vardı ama dağınık kafalı bir insan olarak unutmuşum. Madem kaldırıldı, yazacaklarım herhangi bir tartışma gibi de durmayacağından kendi fikrimi söylemek istedim.

Platformda olduğum bir kaç ay boyunca kendini oylamayla yazılara, hatta tartışmaları sık sık denk geldim. Bir grup kendini oylamayı etik bulmazken diğer grup buranın bir para kazanma aracı olduğunu bu yüzden de tabii ki oylayacağını söylüyor. Niye bilmiyorum, sanki başka işim gücüm yok gibi bunun üzerine zaman içerisinde epey düşündüm. Kişisel tercih olarak kendimi oylamıyorum ama oy değerimin düşüklüğünden kaynaklanıyor biraz da bu. Yani 0.01 oyu kendime versem ne olur, vermesem ne olur. Ama ya oy gücüm 1$ ve üzerinde olsaydı? O zaman ne yapardım çok emin değilim.

Aslında bu noktada etik ve kötüye kullanım arasındaki ilişkiyi anlamamız lazım. 1 ya da 2 günde bir yazı yazan birinin yüksek oy gücünün bir tanesine kendisine kullanmasında etik dışı ya da kötüye kullanım kendi adıma ben görmüyorum. Çünkü evet, burası bir para kazanma platformu ve çok doğal olarak elindeki gücü, kazancını arttıracak şekilde kullanmakta bir sorun yok. Etik kısmı sırf kendine oy atabilmek için gün içerisinde birden fazla yazı yazıp, hatta yazmadan emek vermeden iki cümle yazı ile bir şeyler paylaşıldığında devreye giriyor. Ya da kendine ait birden fazla hesap açıp oy gücünü sadece bu hesaplar üzerinden döndürmek söz konusu olduğunda...

Aynı şekilde eşini dostunu oylayanlara da kızanlar var. O da garip geliyor. Benim burada kimsem yok ama olsaydı tabii ki önceliğim hayatımda önemli ve değerli olan insanlar olurdu. Bu tabii ki başka kimseyi oylamayacağım, okumayacağım demek değil ama öncelik meselesi. Bir yandan da kim kime kendi hesabıyla, kendi parasıyla ilgili hesap sorabilir ki? Platformun kuralları çerçevesinde olduğu ve dolandırıcılık içermediği sürece tabii. Gidip sokaktaki insana "paranı neden kendine ayırıyorsun, bize dağıtman lazım, bu yaptığın hiç etik değil?" diyor muyuz, hayır. Ama ne yapıyoruz elindeki gücü ya da imkanları sadece kendi için değil, başkaları için de kullananları takdir ediyoruz, saygı duyuyoruz. İkisi ayrı şey.

Mevzunun benim açımdan durumuna bakarsak, platforma ilk girdiğim zamanlarda kendini oylamanın gerekli olduğunu sanıyordum. Steemit'in öyle bir kutucuğu koymasının bir nevi teşvik olduğunu düşünüyordum. Daha doğrusu yazının öne çıkması için gerekli bir şey ama yapmasan da olur gibi düşünüyordum. Sonra farkettim ki hayır teknik açıdan bir anlamı yok, en azından benim oy gücümle. Dediğim gibi oy değerim yüksek olsaydı ne yapardım bilemiyorum. Ancak bu konudaki tartışmalardaki etik ve kötüye kullanım kavramlarının çoğu zaman haddini aştığını, başka insanlar üzerinde baskı kurmak için kullanıldığını gördüm ki bu da pek etik bir davranış değil malum. Steemit yöneticileri de belli ki bu tartışmalardan çok sıkılmışlar ki kaldırmışlar. İyi olmuş ancak kafamda bir soru "şimdi etik kısmı oturtmuş olduk mu yani?". Çünkü hayat deneyimlerimden biliyorum ki o kötüye kullanmak isteyen insan bir şekilde yolunu bulur, kullanır.

Etik kavramına yüzeysel bakmamanız dileğiyle...

Not : @arafs'ın hatırlamasıyla benim de yanılgıya düştüğüm ufak bir yanlış anlaşılmayı eklemek istiyorum. Kendini oylama kalkmadı, sadece yazıyı yazarken kendini oylama kutucuğu kalktı.

cover source