Medeniyet de ne ola ki?

Resim

Medeniyet kelimesi Arapça m-d-n kelimelerinden türetilmiş olup Medine şehir anlamına gelir. Ancak medeniyet kelimesi şehirde oturma ya da şehirlilik değildir.

Medeniyet kavramının çok çeşitli tarifleri olsa da genel bir ifadeyle insan toplumunun sahip olduğu maddi-manevi birikimlerdir.

Farklı bir tanımda ise

Medeniyet, tavır olgunluğudur.

Medeniyet sanıldığı gibi teknik olarak ileri olmak demek değildir. Nitekim bilim ve teknik olarak bizden ileri seviyede olan Avrupa ülkelerinde, senede anne-baba dayağından ölen çocukların sayısı azımsanmayacak miktardadır. Bu nasıl bir annelik babalık duygusudur ki, kendi çocuğunu dayakla öldürüyor. 1

Görüldüğü gibi medeniyet adına barbarlıkların sergilendiği bir çağda yaşıyoruz.

Medenilik, üzerinde uzunca düşünülmesi gereken bir kavram...

Bir arada yaşama, insanoğlunun temel ihtiyaçlarından biridir. Bu da ancak ahlâk, adalet, anlayış, dayanışma ve toplumsal tutarlılığın sağlanması ile mümkün olur.

Adalet ise her şeyin yerli yerinde olmasıdır. Tüm kavramların alt üst olduğu günümüzde ise güçlünün kuralları adaletin yerini almış durumdadır.

Şu da bilinmelidir ki medeniyet için bağımsızlık gereklidir. Nitekim özgürlük ve özgünlük, medeniyet düşüncesinin vazgeçilmez şartları arasındadır. Bağımsız olmayan toplumların medeniyet kurması düşünülemez.

Özgünlük ise medeniyetin farklı toplum ve kültürlerden alınmaması, toplumun kendi değerleriyle kendine özgü yapı oluşturmasıdır.

Bunlara ek olarak medeniyet bahsinin iki anahtar kavramı daha vardır. Bunlar : Adalet ve ahlâk.

Gördüklerimize ve yaşanmışlıklara dayanarak söyleyebiliriz ki siyasî, iktisadî ve askerî manada ne kadar kuvvetli olursak olalım, adalet ve ahlâk sahibi değilsek medenî olamayız.

Sonuç olarak diyebiliriz ki olması gereken erdemden uzak medeniyet iddiası, insanı barbarlaştırır.

Okuduğum bir kitapta tam da bu noktaya değiniyordu. Şöyle ki :

“Erdemini yitiren insan, tabiatı istimlâk ve sömürü aracı olarak görür, varlık âlemiyle bitip tükenmez bir çatışma içerisine girer.” Böylece yeni bir barbarlık kapısı açılmış olur. İbrahim Kalın, Barbar Modern Medeni kitabından.

Daha önce bahsettiğimiz üzere Medine, şehir anlamına geliyor. Medeniyet ise şehirlerde doğar ve yaşar. Toparlayacak olursak, Medeniyet şehirsiz, şehir de medeniyetsiz olmaz.

Unutulmamalıdır ki şehir hayatının kazanımlarına ve risklerine sahip olmayan bir topluluğun medeniyet kurması mümkün değildir.

Son bir kavram İslâm medeniyeti.. İslam Medeniyeti denildiğinde aklımıza önce şehirler sonra marifet ehlinin elinden çıkmış olan edebî, ilmî, mimarî eserler gelir. Bu kavram öyle derin bir kavram ki bahsini sonraki bir yazıya bırakmak istiyorum.

Diyebiliriz ki Medeniyet; ihya, barbarlık imha etmektir.

Yazımı okuduğunuz için teşekkür ederim.