Yemeksepetini dün kim kapattı açıklıyorum

Bundan iki yıl önce Delivery Hero'ya satılan yemeksepeti'ne dün sabah saatlerinden başlayarak, gecenin geç saatlerine kadar erişim sağlanamadı. Peki ne oldu da, iki yıl önceki değeri tam 589 Milyon $ olan, yüzlerce çalışanı olan bu firmanın can damarında kesinti yaşandı?

Bildiğiniz gibi alan adlarının satışı için akreditasyon verme yetkisini elinde bulunduran Icann, kiralanmış olan tüm alan adlarının yetkili bilgisinin, doğru ve güncel olmasını şart koşuyor. Bu doğruluğu ve güncelliği sağlayabilmek için de belirli periyotlarla verilerin güncel olup olmadığını teyit alan mailler göndermektedir. Icann şüpheli olarak gördüğü yetkili bilgileri için akredite verdiği alan adı satısından bu bilgilerin doğruluğunu teyit etmesini isteyebilir.

Alan adı firması ise müşterisine ulaşarak, "durum böyle böyle bana acil bilgilerin güncel olduğu bilgisini ilet" diyen bir mail atar. Burada atılan maillere dönüş için belirli süre kıstasları verilir 24-72 saat aralığında değişen bu sürelere uyulmadığı taktirde, alan adını satan firma (register.com) alan adını askıya alma hakkına sahiptir.

Yemeksepeti hikayesinin kapanış öyküsü;

1. Icann tarafından domain bilgileri güncel gözükmedi,
2. Icann tarafından register.com'dan domain bilgilerinin güncellenmesi istendi,
3. register.com, müşteriden (yemeksepeti) domain yetkili bilgisinin güncellenmesini isteyen bir mail attı,
4. Mail yemeksepeti tarafından dikkate alınmadı ya da gözden kaçtı,
5. register.com verilen süre içersinde dönüş olmadığı için yemeksepeti'nin dns adresini domain parka yönlendirdi,
6. Yemeksepeti panik içersinde register.com'u aradı, "kardeş sen hayırdır?" dedi ama o da hatasını anladı,
7. Güncel bilgiler gelince dns adresleri tekrar yemeksepeti'ne çevrildi,
8. Site tekrar açıldı, mutlu son.

Dns güncelleme işlemleri uzun sürdüğü için ve aynı gün içinde iki kere değişim söz konusu olduğu için uzun süre site kapalı kalmış oldu.

Yemeksepeti'nin büyüklüğünü anlamak için biraz 2016 yılına ait rakamlara bakalım;

• Siteye kayıtlı tam 17.000 restoran bulunuyor,
• Sadece 2016 yılında toplam 134.000.000 sipariş verilmiş,
• 2016 yılında 1.700.000 yeni üye ve toplamda 6.000.000 üye sayısına sahip

Tüm bunları göz önüne alınca alan adı sağlayıcılarının günlük tekil hit sayısı belirli bir rakamın üzerinde olan müşterilerine gerektiğinde telefonla da ulaşması gerektiğini düşünüyorum. Günlük tekil hit sayısı milyonları bulan bir siteyi "hop ben bunu domain park'a aldım" demek sanki biraz uyanıklık gibi geliyor. Tabi ki bu kadar büyük sitelerin bu tarz maillere dikkat etmesi gerekiyor ama olabilir insanlık hali diyoruz ve yemeksepeti'ne tekrar geçmiş olsun diyerek yazımızı tamamlıyoruz.    

Bonus: Twitter'da kapanma ile hoşuma giden tweetler;