Çay Bitkisi

Çay bitkisi ülkemizde sadece Doğu Karadeniz'de yetişen bir sanayi bitkisidir. Çay Rize'ye ilk olaran Gürcistan'da görülerek Zihni Derin tarafından getirilmiştir. İklim özelliklerinin benzer olması sayesinde çay bitkisi Rize'de yetiştirilmeye başlanmıştır.

Çay yılda üç kere toplanan bir bitkidir. Havaların durumuna göre dört kere de toplanma durumu olabiliyor. Özellikle bu yıl havaların güzel olmasından dolayı dördüncü sürüm yani dördüncü hasatı yapılmaktadır.

Çay hasatının birincisi mayıs ayında başlar ve haziran ayında da devam eder. Havaların durumuna göre genellikle mayı ayının ortaları gibi toplanmaya başlanır. Bir ay veya bir buçuk ay kesilmesi sürer. İkinci sürgün toplanması temmuz-ağustos aylarında olur. Genellikle birinci ve ikinci sürgün çay hasatının verimi daha çok olur. üçüncü ve son kesimi eylül-ekim aylarında olur. Verimi diğer hasatlara göre daha az olur. Bazen çokta olabilir. Fakat bu durum nadiren olur. Sahil kesimde toplanması iç kesimlere göre daha erken olur. Bunda da yine havaların durumu etkili olmakta.

Çay bitkisini bir kere ekimi yapıldıktan sonra 5-6 yılda bir budama işlemi yapılır. Bir kere ektikten sonra tekrar ekime ihtiyacı yok. Nisan ayında gübresi atılır. Toplama işlemi yapılırken zararlı otlar önceden temizlenir. Bunların olması çayın kalitesini ve verimini azaltan etkenlerdendir.

Devlet tarafından çiftçiden çay alınır. Her sürgün için çay tarlasına göre çiftçiden alınan çay miktarları değişmektedir. Bir çiftçinin bir sürgündeki tüm çayını devlet almaz. Eğer devletin almak için koyduğu kota miktarını aşrsa çiftçi elindeki çayı özel sektöre satar. Bu satma işlemi para olarak veya yaş çay verilip karşılığında kuru çay alınarak yapılmaktadır. Devlet için çayı alan kurum Çaykur. Rize bölgesinde sadece devlete ait 60'a yakın çay fabrikası bulunmaktadır. çiftçiden alınan çay en fazla 3 gün içerisinde işlenmesi gerekiyor. Nedeni ise çayın kolay bozulması ve geç işlenmesi durumunda çay kalitesinin düşmesidir.