Atak na turecki konwój w Syrii + opis 2. tygodnia walk o Afrin

Wieczór 29 stycznia, prowincja Idlib(Syria), okolice autostrady Aleppo-Hama. W oddali, na jednej z szos, widać migające w oddali światła pojazdów. To turecki konwój, który zmierza do Al Eis pod Aleppo. Składa się z kilkunastu pojazdów w tym: wozów bojowych Otokar Cobra, pojazdów opancerzonych BMC – Kirpi oraz tirów - na przyczepach, których znajdują się transportery opancerzone ACV-15. Konwój jest bardzo liczny i rozciąga się na ok. 1km. Obok pojazdów tureckiej armii jadą motocykliści – to dzihadyści z HTS(syryjska odnoga Al-Kaidy). Nagle na horyzoncie pojawia się krwista smuga a po chwili następuje wybuch, a w chwilę za nim kolejne. Radia Turków rozgrzewają się do czerwoności – ci z końca kolumny myślą, że awangarda konwoju oberwała. Powstaje ogromne zamieszanie, jedne pojazdy stają, inne jadą dalej, dowódcy wrzeszczą na swoich podwładnych. Dopiero po kilku minutach sytuacja zostaje opanowana. Okazuje się, że słyszane przez żołnierzy wybuchy pochodzą z wioski położonej naprzeciw – Al-Qammari. To rosyjskie lub syryjskie lotnictwo urządziło jej mieszkańcom nocny koncert. Turecki konwój zatrzymuje się, bo żeby dojechać do swojego celu – Al Eis – musi przejechać właśnie przez Al Qammari, co w obecnej sytuacji jest niemożliwe. Co prawda Turcy mogą dojechać do Al Eis okrężną drogą, ale jest bardziej niż prawdopodobne, że wtedy także pojawi się nad nimi eskadra wrogiego lotnictwa, która zatamuje im trasę „ścianą nalotów”. W końcu turecki dowódca uznaje, że dalsza podroż jest zbyt niebezpieczna i wydaje rozkaz odwrotu do granicy. To jednak nie koniec wrażeń jakie czekają Turków tamtej styczniowej nocy*.

Po przejechaniu ok. 20 km tureckie konwój wjeżdża do miasteczka Al Atarib. Pojazdy powoli posuwają się pustymi ulicami. W pewnym momencie następuje wybuch a jedna z ciężarówek staje w ogniu. Żołnierze są niemal pewni, że to znowu lotnictwo. Znowu panuje popłoch, słychać pojedyncze wystrzały w kierunku nieba. W końcu ktoś, kto zachował resztki zimnej krwi, krzyczy, że niebo jest puste, nie ma samolotów. Turcy zaczynają badać miejsce wybuchu, wkrótce okazuje się, że samochód padł ofiarą fugasa(IED – improwizowany ładunek wybuchowy). W wybuchu życie straciło 3 Turków. Jak się później okaże odpowiedzialność za atak weźmie na siebie Ludowy Front Oporu Przeciwko Tureckiej Okupacji – organizacja wcześniej nieznana. Być może jest to jakaś oddolna inicjatywa lokalnej ludności albo zakonspirowana jednostka sabotażowa wysłana do Idlib z Damaszku, albo możliwe jest także, że składa się ona z, co bardziej radykalnych, rebeliantów(walki między ich poszczególnymi frakcjami w Idlib są normą).

* - jest to jedna z wersji wydarzeń, oparta na nagraniu bojownika HTS, na którym Turcy mówią o samolotach. Jest także inna wersja, która mówi że atak był prowadzony przez artylerię należącą do szyickich bojówek, które stacjonują pod Aleppo – ta wersja podaje, że wybuchy następowały nie w Al-Qammari, lecz znacznie bliżej tureckiego konwoju.

Pod koniec zeszłego roku Turcy wkroczyli do prowincji Idlib i w miasteczku Darat Iza założyli bazę wojskową. W okolicy także rozstawili wiele punktów kontrolnych. Cały teren wokół Darat Iza znalazł się pod de facto turecką kontrolą. W praktyce stworzyło to swoistą strefę no fly zone i wyłączyło to działalności rosyjskiego i syryjskiego lotnictwa w tym regionie. Jednak Darat Iza jest położone z dala od frontu, więc nie spowodowało to zbyt dużych implikacji dla wojsk rządowych, dlatego też Moskwa i Damaszek ograniczyły się do not protestacyjnych.

Na kilka dni przed wyruszeniem konwoju pojawiła się informacja, że Turcy przygotowują się do ustanowienia punktu obserwacyjnego w Al Eis, który oficjalnie ma zajmować się obserwacją czy warunki zawieszenia broni między armia rządową a rebeliantami są przestrzegane – oficjalnie takie zawieszenie obowiązuje, jednak żadna ze strona go nie przestrzega. Al Eis leży tuż obok autostrady Aleppo-Hama i jest jednym z najwyższej położonych punktów w regionie, co tym samym czyni go ważną, strategiczną pozycją. Jeśli siły rządowe będą chciały zająć nieformalną stolicę syryjskich rebeliantów – Idlib – to najpierw będą musiały zająć położone na północy Al Eis i położone na południu Saraqib. Gdyby Turkom udało się ustanowić posterunek w Al Eis to front w tym regionie już by się nie ruszył, gdyż siły rządowe bałyby się doprowadzić do otwartej konfrontacji z turecką armią. O decyzji w sprawie wysłania konwoju do Al Eis prawdopodobne nie wiedział ani Damaszek ani Moskwa.

Ten konwój oraz inne ostatnie tureckie posunięcia wpisują się w szerszą politykę Ankary, która ostatnio sprawdza jak daleko może się posunąć w sprawie Syrii. Gdy Turcy wznosili swoją bazę w Darat Iza, Assad i Putin ograniczyli się do protestów, podobnie było gdy tureckie samoloty zaczęły naruszać przestrzeń powietrzną nad Syrią i atakować kurdyjskie cele w Afrin. Turcy od lat wspierają syryjskich rebeliantów i rozgrywają liczne ugrupowania rebelianckie dla własnych celów. W październiku 2017 r. doszło nawet do tego, że Turcja sprowokowała wojnę domową między dwoma obozami rebeliantów – pro-tureckimi z Ahrar asz Szam a dzihadystami z HTS. Turcy chcieli, żeby to Ahrar przejął władzę, wtedy Ankara mogłaby wykorzystać Ahrar jako narzędzie podczas rozmów pokojowych, co pozwoliłoby Turkom na znaczny wpływ na powojenny kształt Syrii. Ostatecznie jednak Ahrar przegrał a Turcja zrozumiała, że jeśli nadal chce realizować swoją politykę w Syrii to jest zmuszona do sojuszu z HTS. Potrzeba ścisłej współpracy z HTS jest tym silniejsza, że w ostatnim czasie siły rządowe opanowały bazę lotniczą Abu Duhur i obecnie tylko ok. 30 km dzieli ich od Idlib.

Al Eis jest tylko kolejnym rozdziałem tureckiej polityki, której zasady zostały określone już dawno temu. Jednak w tym przypadku Damaszek i Moskwa uznały, że muszą podjąć rękawicę i wyznaczyć Turkom jasną granicę. Póki co turecka prowokacja zakończyła się niepowodzeniem, ale z pewnością podobne próby pojawią się w przyszłości.

Od sobotniego popołudnia niebo nad Afrin zaczęło się rozjaśniać. Tym samym do akcji powróciło tureckie lotnictwo. Jednocześnie większość dróg w Afrin wyschła, co umożliwiło rzucenie ciężkiego sprzętu na pola bitwy. Momentalnie szala zwycięstwa zaczęła przechylać się na stronę turecką.

W niedzielę, 28 stycznia, po niemal tygodniu zażartych walk, Turcy w końcu wdarli się na szczyt góry Basraya, gdzie na najwyższym bunkrze zatknęli turecką flagę. Kurdowie zostali doszczętnie rozbici, resztki ich wojsk wycofały się na zachód – na górę Balfune. Jeszcze tego samego dnia w ręce tureckie wpadło miasteczko Qasţal położone u podnóża Basraya.

Póki co Turcy nie zdecydowali się jeszcze na szturm Balfune. Nie robią tego, gdyż Basrayę i Balfunę dzieli około 700 metrowa przełęcz. Gdyby Turcy zaatakowali z marszu to bardzo możliwe, że szturm zakończyłby się rzezią atakujących. Póki co ograniczają się oni do zmiękczania kurdyjskiej obrony Balfune nalotami i ostrzałem artylerii.

Sytuacja Kurdów w okolicy miasteczka Bulbule była już zła w zeszłym tygodniu, jednak dzięki mgle, która wyłączyła tureckie lotnictwo, i błocie, w którym grzęzły tureckie wozy, Kurdom udawało się desperacko odpierać tureckie ataki, a w niektórych miejscach przechodzić nawet do zakończonych sukcesami kontrataków. Jednak gdy pogoda się polepszyła Kurdowie znaleźli się w tragicznym położeniu.

W środę 31 stycznia, Turcy przekroczyli syryjsko-turecką granicę w okolicy miasteczka Bak Ubasi, na zachód od Bulbule. Kurdowie prawdopodobnie byli zaskoczeni tym manewrem, bo nie zdążyli stawić zorganizowanego oporu i pośpiesznie się wycofali. Jeszcze przed zapadnięciem zmroku wojska inwazyjne opanowały Bak Ubasi oraz Shankal. Nad ranem kolejnego dnia Turcy kontynuowali ofensywę – w ich ręce wpadły kolejno miasteczka Ali Kari oraz Zarah i tym samym Turcy pojawili się na przedpolach Bulbule. W kurdyjskich szeregach zapanowała panika, dowództwo zupełnie nie spodziewało się ataku na Bulbule od zachodu i dlatego główne siły kurdyjskie znajdowały się na wschód od miasta – w okolicach Qurne. Turcy doskonale zdawali sobie z tego sprawę i od razu przystąpili do szturmu Bulbule, powoli wdzierając się do miasta. Siły kurdyjskie z okolicy Qurne, bojąc się okrążenia, w popłochu uciekły na południe. W kilka godzin później Turcy zabezpieczyli całe Bulbule i okoliczne wzgórza.

Po upadku Bulbule sytuacja Kurdów na północy jest bardzo słaba. To miasteczko stanowiła logistyczne centrum dla kurdyjskiej obrony w północnym Afrin. Jego utrata oznacza, że wkrótce Turcy opanują całą północnej syryjsko-tureckiej granicy.

Walki w okolicach Rajo nie ustają. Turcy nadal próbują opanować wszystkie okoliczne wzgórza przed przystąpieniem do szturmu na miasto. Kurdowie stawiają w regionie zażarty opór, gdyż wiedzą, że utrata wzgórz wokół Rajo oznacza, że walka o samo miasto będzie także przegrana. W ostatnich dniach Turkom udało się opanować wzgórze 740, a także przynajmniej część wzgórza 600. Głównym powodem wolnych postępów tureckich w tym regionie jest fakt, że do ataków może być zaangażowana wyłącznie sama piechota. Teren jest zbyt trudny, żeby rzucić tam ciężki sprzęt. Co prawda Turcy próbowali budować tam prowizoryczne kładki, które umożliwiłyby poruszanie się lekkich wozów piechoty, lecz ta próba zakończyła się fiaskiem, gdy turecki traktor został zniszczony przez Kurdów za pomocą ATGM(wyrzutnia przeciwpancernych pocisków kierowanych).

Dalej na południu Turcy odnieśli większe sukcesy, które jednak nie spowodowały załamania kurdyjskich linii. Chodzi o region wokół nadajnika Syriatel. W ostatnich dniach Turcy opanowali tu miasteczka Ma‘mal Ūshāghī, Şātī Ūshāghī oraz Khalīl Kūlkū.

Po wielu dniach ataków na Hemame, Turcy postanowili zmienić taktykę. Zamiast kolejnego frontalnego ataku na miasteczko, postanowili je okrążyć. W tym celu 28 stycznia przekroczyli granicę na północ od Hemame i – korzystając z zaskoczenia – szybko opanowali wzgórze Mirsedes, z którego można ostrzeliwać całą okolicę. Następnego dnia, po wielogodzinnym przygotowaniu artyleryjskim, Turcy zaatakowali Hemame jednocześnie z północy i z zachodu. Tym razem Kurdowie nie mieli szans na obronę. W geście rozpaczy jedna z bojowniczek YPJ(Kobiece Jednostki Ochrony) złapała za ładunek wybuchowy, rzuciła się z nim na turecki czołg i wysadziła się.

Wspomniana bojowniczka YPJ

-----------------------------------------------

Wojna o ziemię, wojna o umysły