Kogut

Kogut to samiec kury domowej. Nazwa ta odnosi się też do większości ptaków grzebiących.
Uważa się, że pierwsze kury udomowiono w VI tysiącleciu przed naszą erą w Chinach. Co ciekawe kury nie występują w środowisku naturalnym. W Polsce szczątki tego drobiu odnaleziono w Biskupinie, czyli na naszych terenach hodowano je już ok. V w. p.n.e.
W naszym kraju do tej pory na wsiach kury są chętnie trzymane, często w tradycyjny sposób.

Zdjęcie własne

Kogut i kury
Kogut jest panem kurnika. Pilnuje porządku w stadzie i na swoim terenie, dba o bezpieczeństwo swoich podopiecznych. Gdy wypatrzy np. jastrzębia natychmiast ostrzega kury, które uciekają aby się gdzieś schować. W ekstremalnych sytuacjach potrafi je bronić.

Zdjęcie własne

Niektóre koguty są bardzo bojowe. Ich pazury i twardy dziób mogą skutecznie poranić. Jeśli czuje, że jego władza jest zagrożona potrafi zaatakować nawet człowieka. Gdy w stadzie jest kilka kogutów walczą między sobą o hierarchię. Podskakując próbują dosięgnąć przeciwnika pazurami, a następnie dziobnięciem w głowę. Zdarza się, że jeden z ptaków nie przeżywa takiego starcia.

Źródło: pixabay.com

Kogut jest niezastąpiony gdy mają pojawić się pisklaki. Bez koguta oczywiście ich nie będzie.
Potrafi martwić się o swoje damy. Pamiętam, gdy jedna z kur wyskoczyła z kurzego wybiegu, kogut był bardzo poruszony. Biegał wzdłuż płotu, stroszył się, trzepał skrzydłami i intensywnym pianiem wołał ją z powrotem. Uspokoił się gdy wróciła.
Potrafi też oszukiwać kury. Gdy podczas karmienia znajdzie jakiś smakowity kąsek np. ugotowany ziemniaczek odbiega z nim na bok, kładzie na ziemię i woła kury. Jeśli jakaś zaciekawiona kura podbiegnie zachęca ją do zjedzenia ziemniaczka. Niestety nie ma nic za darmo. Podczas gdy kura zajada przysmak podarowany przez dżentelmena on często bezceremonialnie ląduje jej na grzbiecie. Nie zawsze tak jest bo kury uczą się i zapamiętują, wiec zbyt długo taki numer nie przejdzie. Może go stosować tylko co jakiś czas.

Źródło: pixabay.com

Pianie koguta
Do domu starszej pani, na typowej polskiej wsi, zapukał policjant.
-Pani kogut za głośno pieje - poinformował.
Staruszka przyznała, że jej kogut pieje codziennie o 5 rano. Dodała jeszcze, że on tego nie robi złośliwie.
W tej samej sprawie mundurowi nachodzili ją jeszcze dwa razy. Dowiedziała się od nich, że głośne ranne pianie przeszkadza sąsiadom. Za trzecim razem dostała mandat w wysokości 100 zł. Kury trzymała od zawsze. A koguty też piały tu od zawsze. Jednak za pianie koguta dostała mandat. Aby uniknąć kolejnych musiała zabić koguta oraz sześć małych kogucików.
Nie, to nie żart. To wydarzyło się na prawdę we wsi Gołuchów w 2016 r.

Źródło: pixabay.com

Dlaczego kogut pieje?
Pianie koguta można usłyszeć o różnych porach dnia. Czasami nawet w nocy. Najprawdopodobniej koguty pieją z różnych powodów, miedzy innymi aby obwieścić, że jest panem danego terytorium.

Źródło: pixabay.com

Gdy kogut pieje to zatyka "uszy"
Koguty potrafią piać niezwykle głośno. Natężenie dźwięku może osiągnąć nawet ok. 130-140 db. Dla porównania emisja dźwięku piły łańcuchowej to 110 dB, wirnika helikoptera w odległości 5 metrów - 120 dB, a start myśliwca to 140 dB.
Jak to się więc dzieje, że kogut nie ogłuchnie od swojego piania? Otóż, natura wyposażyła go w ciekawe zabezpieczenie - gdy w pełni otwiera dziób to kanały słuchowe zamykają się. Czyli kogut nie słyszy w pełni swojego piania (lub wcale?). W przypadku kury kanał słuchowy ściska się w wyniku otwarcia dzioba, ale nie zamyka się całkowicie.
Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0944200617301976

Źródło: pixabay.com

Symbol koguta w Polsce
W Polsce był symbolem płodności. Strzegł też przed złymi mocami. Miał sprzyjać wzrostowi zbóż. Górale wierzyli, że pianiem kogut zwiastował szczęśliwą podróż. Pianie koguta w progu zapowiadało nadejście gości, a trzykrotne pianie śmierć lub pożar. Długotrwałe oznaczało nadejście deszczu. Natomiast spacerujący i piejący kogut zwiastował słoneczną pogodę. Jak widać kiedyś pianie koguta było pożyteczne.

Źródło: pixabay.com

Motyw koguta i jego piania pojawia się także w literaturze. Przykładowo w Biblii Piotr wyparł się Jezusa zanim zapiał kogut. Ignacy Krasicki napisał o nim bajki pt. "Kogut" i "Kot i kogut". O kogucie mamy też polskie przysłowie przestrzegające aby myślami nie wybiegać zbyt daleko, gdyż nie wiadomo co przyniesie przyszłość. Brzmi ono "Kogut myślał o niedzieli, a w sobotę łeb ucięli".

Źródło: pixabay.com

Ciekawostki:

• Kury znoszą jajka także bez koguta,
• Gdy nie ma koguta to rolę przywódcy w stadzie przejmuje jakaś kura,
• Kapłon to wykastrowany w wieku 10 tygodni i specjalnie utuczony młody kogut,
• Kura może "zmienić się" w koguta. Wikipedia podaje, że "Gdy jajnik kury w wyniku wypadku czy choroby - np. - cysty lub guza na jajniku - zostaje uszkodzony, dochodzi do wykształcenia się gonady męskiej zwanej ovotestis. Z genetycznej kury (chromosomy płci ZW) wyrasta fenotypowy kogut. Ovotestis jest wykształconą prawą gonadą (samice ptaków normalnie mają rozwinięte tylko gonady z lewej strony ciała). Znane są przypadki wytworzenia nasienia przez ovotestis, a nawet zapłodnienia".

Źródło: pixabay.com

Pozdrawiam,
@tapioka