Czytane w lipcu 2019

Czytam naprawdę sporo i nie jestem w stanie napisać obszernej recenzji każdej przeczytanej pozycji. Wpadłem więc na pomysł, że co miesiąc będę dodawał krótkie notki dotyczące tych książek, z którymi zetknąłem się w ostatnich tygodniach. Co więc działo się w lipcu?

Irwin Shaw – Lucy Crown

Od jakiegoś czasu stałem się gorliwym czytelnikiem tego amerykańskiego pisarza, w Polsce najbardziej znanego z ekranizacji jego „Pogody dla bogaczy”. Tę pozycję zostawię sobie na koniec, gdy już przeczytam wszystko, co pokazało się na polskim rynku (oczywiście mowa o utworach Shawa). W „Lucy Crown” autor szkicuje psychologiczny portret kobiety w średnim wieku, chociaż nadal bardzo atrakcyjnej, i jej niełatwe relacje z synem, którego po latach rozłąki odnalazła w Paryżu. Jak zwykle u Shawa, bohaterem jest również powojenna Ameryka.

Andrzej Stasiuk – Mury Hebronu

Za późnym Stasiukiem nie przepadam, bo uważam, że od jakichś kilkunastu lat pisze wciąż tę samą książkę. Jednak „Mury Hebronu” to jego debiut, wydany w 1992 roku i napisany po półtorarocznej odsiadce pisarza, który w latach 80. zdezerterował z peerelowskiej wojskowej służby zasadniczej. Dla mnie to żadne odkrycie, bo prozę więzienną zdarzało mi się czytać wiele lat wcześniej (Niesiołowski, Trębicki, Sikora). Tutaj jednak uderza większe niż u wymienionych autorów natężenie obrzydliwości i naturalizmu. Główną częścią tej krótkiej pozycji jest gawęda starego więźnia, który tylko krótkie okresy spędzał na wolności. Ku przestrodze.

Michał Cetnarowski – Podwójna tożsamość bogów

Od pisarza fantastycznego o fantastyce. „Podwójna tożsamość bogów” jest zbiorem recenzji, wywiadów, a w końcu artykułów dotyczących komiksu, filmu i literatury zaliczanej przez wielu do gorszego sortu. Chociaż wydaje mi się, że główny nurt do fantastyki zaczął się powoli przyzwyczajać. Dla kogoś, kto nie zna tematu, książka ta może być doskonałym przewodnikiem, a dla tych, którzy fantastykę czytają, interesującym przeglądem subiektywnych opinii autora. Na przykład ja komiksów nie czytam, a zapoznając się z tym, co autor o nich pisał, myślałem, czy by nie zacząć. Cetnarowski pisze sugestywnie, a co ważniejsze, ze znawstwem tematu.

Marek Oramus – Na niebie i ziemi

Dla mnie jako laika w naukach ścisłych spotkanie z „Na niebie i ziemi” było bardzo inspirujące. Marek Oramus to znany autor SF: tutaj wyszła z niego pasja do nauki, przede wszystkim astrofizyki oraz zaawansowanej biologii. Książka składa się z szeregu rozmów z ludźmi nauki, którzy w przystępny sposób tłumaczą zawiłości swoich dziedzin. Okazuje się, że mikrokosmos (gmeranie w atomach) i makrokosmos (szukanie czarnej dziury w całym) są bliżej siebie, niż nam się wydaje.

Jerzy Łojek – Szczęsny Potocki. Dzieje zdrajcy

W swoim pisaniu nie używam wulgaryzmów, ale tytułowej postaci dzieła Łojka trudno nazwać inaczej jak zwykłym skurwysynem. To on odpowiada za zniknięcie Polski z mapy świata. Ten, jak pisze w biografii autor, prawie że idiota o niezwykle niskim IQ, doprowadził (wspólnie z ostatnim królem i kilkoma jeszcze magnatami) do rezultatu, którym były 123 lata zaborów. Łojek bardzo plastycznie rysuje jego portret, nie szczędząc wstydliwych szczegółów. Do tego ciekawie przedstawia polityczne i społeczne tło polskiego oświecenia, najgorszej epoki w naszych dziejach.

Jerzy Łojek – Wiek markiza de Sade

Jeśli wydaje się wam, że dzisiejsze rozpasanie seksualne nie ma precedensu, rzućcie okiem na „Wiek markiza de Sade”, który jest z jednej strony biografią rozpustnego arystokraty i pisarza, a z drugiej panoramą francuskiego libertyńskiego oświecenia. Nie ma jednak co oczekiwać naturalistycznych opisów, bo autor szczędzi czytelnikom szczegółów, każąc czytelnikom domyślać się co bardziej obrzydliwych (bo już nie pikantnych) kawałków. Bardziej dziwi tutaj nie typ zabaw seksualnych, pojawiających się w XVIII wieku, co ich powszechność.