Żyje samotnie...

Na polowanie wyrusza o zmierzchu i w poszukiwaniu pożywienia jest aktywna do świtu. Osobnik mieszkający w mieście poluje na myszy i szczury. Ten który żyje w lesie chętnie zjada ptasie jaja i poluje na drobne ssaki, płazy, ptaki i inne węże. Jest kanibalem - zabija i pożera również przedstawicieli swojego gatunku.

Bohaterem dzisiejszej opowieści jest kobra indyjska (Naja naja) nazywa również potocznie okularnikiem. To gatunek jadowitego węża z rodziny zdradnicowatych. Zamieszkuje tereny Pakistanu, Indie, Sri Lankę, Bangladesz, Bhutan i Nepal. Ciało kobry indyjskiej ma żółto - brązowy kolor nierzadko zdobiony poprzecznymi pasami. Mała głowa przechodzi w szeroki kaptur ozdobiony w tylnej części ornamentem wzornictwem przypominającym okulary (stąd zwyczajowo kobrę indyjską nazywa się często okularnikiem).

Dotarłem do opowieści dotyczącej genezy powstania tego ornamentu. Mówi ona, że kobra osłoniła przed palącym słońcem śpiącego na pustyni Buddę on z wdzięczności pobłogosławił ją - dotknął jej dwoma palcami i w miejscu dotknięcia pojawił się ornament, który miał odstraszać polujące na kobry ptaki drapieżne np. Kanie.

W rejonie Indii, Pakistanu i Bangladeszu występuje kania bramińska (Haliastur indus) — To gatunek średniej wielkości ptaka szponiastego przypisanego do rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae).

Wracając do kobry indyjskiej, poluje ona wykorzystując zmysł węchu i wzroku. Przed atakiem podczas polowania jak również w chwili zagrożenia unosi górną część korpusu i gwałtownym ruchem wyrzuca głowę w kierunku ofiary by ją ukąsić. Dwa haczykowato zagięte zęby jadowe o długości 5-8 mm wstrzykują ofierze bardzo silny jad zawierający neurotoksyny porażające układ nerwowy. Ukąszenie kobry indyjskiej może zabić dorosłego człowieka - konieczna jest pomoc medyczna i podanie surowicy.

Surowica to potoczna nazwa antytoksyny – preparatu leczniczego zawierającego przeciwciała skierowane przeciwko egzotoksynom zawartym min. w jadach węży. Interesujące jest, że do wytwarzania tej antytoksyny wykorzystuje się jad węży przed, którego skutkami działania ma chronić.

Kobra indyjska doskonale adoptuje się do różnych warunków otoczenia. Można ją spotkać na odkrytych polach ryżowych i w dużych miastach. Węże dojrzałość płciową osiągają w wieku 2- 4 lat. W okresie godowym trwającym od stycznie do kwietnia w czasie pory deszczowej łączą się w monogamiczne pary, które przebywają razem do momentu wyklucia się potomstwa. Samica składa od 9 do 40 jaj, w okresie inkubacji - przez 2 miesiące samica dogrzewa jaja swoim ciałem i pilnuje gniazda wraz z samcem. Po wykluciu młode są od razu gotowe same polować i żywią się owadami i drobnymi stworzeniami np. jaszczurkami, żabami, małymi myszami.

Niestety ten piękny wąż podobnie jak inne egzotyczne zwierzęta padł ofiarą ludzkiej chciwości. W Indyjskim społeczeństwie funkcjonuje system kastowy, jedną z takich kast jest Sapera - jej członkowie tradycyjnie zajmują się pracami związanymi z wężami, są zaklinaczami lub łowcami węży. Znają metody leczenia ukąszeń ziołami co na pozbawionej opieki medycznej prowincji jest ważną i cenioną społecznie umiejętnością.

Zaklinaczy węży z tej kasty można spotkać na ulicach miast gdzie wykonują pokazy zaklinania węży polegające na przygrywaniu wężowi na instrumencie ludowym nazywanym pungi lub been. Z daleka wygląda to tak jakby wąż kołysał się w rytmie wygrywanej melodii. Rzeczywistość jest zupełnie inna. :) Kobra indyjska jest głucha ( Badania przeprowadził Pułkownik F. Wall) i "zaklinacz" dostosowuje linie melodyczną wygrywanych dźwięków do ruchów węża a kobra częściowo reaguje na tępo ruchów instrumentu, drgania ziemi wywoływane tupaniem do rytmu i ruch powietrza a częściowo porusz się w przewidywalny dla znającego charakterystykę jej ruchów "zaklinacza". Wykorzystywane w pokazach węże mogą mieć wyrwane zęby jadowe lub zaszywane otwory gębowe i nie stanowią wtedy żadnego zagrożenia dla "zaklinacza".

Te piękne węże obecne są od wieków w religii, kulturze i architekturze Indii ale to już zupełnie inna historia...