[PL] Teoria Wielkiego... Kanionu / [EN] A Grand tour of the Canyon history...

Historia powstania Wielkiego Kanionu opiera się wyłącznie o hipotezy potwierdzone w określonym stopniu badaniami naukowymi. Być może to sprawia, że stanowi cud świata przyrody i świadectwo jej triumfu nad człowiekiem?

The history of the Grand Canyon is only based on hypotheses backed up to a certain extent by scientific research. Maybe that's why it is a wonder of the world of nature and a testimony of its superiority over the human being?

Na podstawie analizy skał pasma Gór Skalistych, które rozciąga się w okolicy ustalono, że pochodzą one z wysp powulkanicznych i mają ponad 1.7 miliardów lat, czyli około 1/3 wieku Ziemi i 8 razy w historii były pod wodą. Czerwone skały swój kolor zawdzięczają domieszkom żelaza i hematytu. Żelazo rdzewiejąc przez miliony lat nadaje skałom piękne zabarwienie.

Based on the analysis of a mountain range of the Rocky Mountains located nearby, it's been established that the rocks come from over 1.7-billion-year-old volcanic isles, which is about 1/3 of the age of the Earth, and have been 8 times under water. The red color of the rocks is a result of the presence of iron and hematite in them, which rusted over the millions of years and gave the rocks this beautiful rusty color.

A blackish volcanic rock and a piece of limestone.

500 milionów lat temu skały stanowiły dno starożytnego morza. Ponieważ magma spod powierzchni ziemi nie mogła przebić się przez skorupę, skały wypiętrzyły się formując Wyżynę Kolorado w formie płaskowyżu. Przypominają mi się od razu przygody Tytusa, Romka i A'Tomka, którzy podróżowali wgłąb ziemi :)

500 millions years ago the rocks made the bottom of an ancient sea. Because of the movements of the underground magma, which could not make its way through the surface of the Earth, the rocks were lifted up forming a plateau as opposed to becoming the tilted mountains we know from other mountain ranges. This is how the Colorado Highland came into being.

Naukowcy zbadali, że 50 mln lat temu przez Wyżynę Kolorado przebiegała rzeka - Hindu Canyon. Do niedawna uważano jeszcze, że była to rzeka-matka dla rzeki Colorado i to ona rozpoczęła żłobienie kanionu. Podejrzewano, że Wielki Kanion ma około 50 milionów lat!

Scientists found out that 50 millions years ago there was an ancient river making its way through the highland - the Hindu Canyon. Until recently, it's been believed that the Hindu Canyon used to be the mother river for the Colorado River, and it was the one that started carving the Grand Canyon. It was suspected that the Canyon is 50 millions years old!

W 1969 roku zbadano, że rzeka Colorado nie miała nigdy nic wspólnego z Hindu Canyon. Na podstawie wyżłobień na kamieniach oszacowano, że jej przebieg był w zupełnie odwrotnym kierunku. Okazało się zatem, że wiek i powstanie Wielkiego Kanionu są zupełnie nieznane światowi nauki, a odkrycie to miało miejsce przecież niecałe 50 lat temu!

In 1969 it was found that the Colorado River has nothing to do with the Hindu Canyon. Based on carved pebbles scientists established that the Hindu Canyon's flow was running in the opposite direction. It turned out that nobody really knew what the origins and age of the Grand Canyon was in the world of science, and imagine it was just 50 years ago!

Dopiero w roku 2000 dr. J. Douglas sformułował teorię "przelania" (ang. spillover theory), w myśl której Kanion miał mieć jedynie 5.5 milionów lat. Starożytne jezioro mialo przelać się w postaci licznych rzek, a jedną z nich miała być rzeka Kolorado, która korzystając z sił grawitacji i znacznego spadku po wzgórzach, nabrała prędkości i dość szybko wyżłobiła kanion. Na dowód tej teorii Douglas zaprezentował zielone skały wykopane spod skorupy, które świadczą o ich małym natlenowaniu, musiały zatem znajdować się pod wodą. Ponadto, odnaleziono kamienie z wtopionymi muszlami żyjątek słodkowodnych. Do tego Douglas zbudował model terenu, na którym testował swoją teorię na skałach wapiennych z okolic kanionu, odpowiednich spadkach i miniaturowej rzece.

Only in the year 2000 J. Douglas, PhD, formulated the "spillover theory", according to which the Canyon was to be only 5.5 millions years old. He stated that an ancient lake was to spill over forming many small rivers and the Colorado, which using the forces of gravity slid with high speed from the rocks down, carving a canyon in the softness of limestone pretty fast in geological terms! To back up the theory Douglass dug out greenish rocks which were a sign of low oxidation found under bodies of water, plus, fossils of freshwater small molluscs were found within the rocks of the canyon, which indicated the presence of a lake. Moreover, Douglas built a model of the terrain using local limestone, where he tested the slopes and activity of water carving the stone.

Kolejny badacz, Joel Pederson, badał jak szybko kanion był rzeczywiście żłobiony. Z jego badań wynikało, że było to około miliona lat na 1000 stóp odległości, co względem wieku Ziemi wcale nie jest dużo! Wielki Kanion to wciąż niezwykłe ekscytujące miejsce okryte tajemnicą - szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę, że badania geologiczne wciąż się tam toczą i nie można do końca mówić o faktach, a jedynie mniej lub bardziej skutecznych hipotezach. Człowiek jest z natury dociekliwy i fascynuje go świat, który go otacza. Wielki Kanion to z pewnością miejsce, którym można się zafascynować, poczuć, że jest się tylko małą pulsującą cząstką we wszechświecie, która składa się na jedną doskonałą całość.

Another researcher, Joel Pederson, tested how quickly the Canyon was actually carved. His research showed that it was about 1000 ft per 1 million of years, which is really not that much in geological terms! The Grand Canyon is still an amazing, exciting phenomenon hiding countless mysteries, especially when we consider that geological research is still taking place there and everything we know is a mere hypothesis. People are naturally curious and inquisitive, and the surrounding world fascinates them. The Grand Canyon is definitely one of the most fascinating places out there, where you can feel like the little pulsating particle that you are, forming one flawless whole with other particles alike.

All photos were taken by me, as usual.