Co cesarz Etiopii Hajle Syllasje miał wspólnego z Rastafarianami?

Mówiąc o Rastafarianach przed oczami pojawia się nam Bob Marley, słyszymy „No Woman No Cry”, jawi nam się kolorowa Jamajka, ludzie w dredach w oparach dymu z zielono-żółto-czerwonymi barwami. Ale to stereotypy utarte przez lata podobnie jak Etiopia, bodaj jeden z najciekawszych krajów afrykańskich, o której przez lata wiedzę o nim i jego ostatnim władcy w większości kształtowa książka Kapuścińskiego „Cesarz” i do dziś czerpiemy z niej fałszywą wiedzę. To co zrobił Kapuściński swoim reportażem o Etiopii i jej władcy to temat na oddzielny post. Skupmy się jednak na pytaniu co takiego wspólnego miał Hajle Syllasje z Rastafarianizmem?

Wydaje się jednak, że celniejszym byłoby stwierdzenie co Rastafarianie mieli wspólnego z cesarzem Etiopii? W odpowiedzi musimy przenieść się w czasie i rozpocząć naszą wędrówkę w latach trzydziestych XX wieku, gdzie na brytyjskich Karaibach rozpoczęła się fala strajków i niepokojów społecznych, a na Jamajce czarnoskóry intelektualista Marcus Garvey rozpoczął głosić hasła murzyńskiego nacjonalizmu, powrotu czarnych do Afryki i utworzenie tam afrykańskiego państwa narodowego. Swoimi kazaniami zapoczątkował ruch walki o uprawnienia rasowe.

Jego wizyta w Etiopii w państwie, które jako jedyne na kontynencie afrykańskim posiadało bogatą historię, nie było nigdy kolonią oraz skutecznie opierało się najazdom, zaowocowała fascynacją do tego kraju, a młody Regent jeszcze nie cesarz Etiopii Ras Teferi Mekonnyn wywarł na nim ogromne wrażenie. Garvey propagator powrotu czarnej ludności do korzeni i odnalezienia tam ziemi obiecanej powiedział: „Zwróćcie oczy w stronę Afryki, gdzie będzie koronowany czarny król. A dzień ten jest bliski.” Od tych słów wszystko się zaczęło. 2 kwietnia 1930 roku na cesarza Etiopii koronowany został Ras Teferi Mekonnyn, który przyjął imię Hajle Syllasje Potęga Trójcy. To wydarzenie, jak i wcześniejsza zapowiedź, była skutkiem uznania przez ruch, który zapoczątkował czarnoskóry pastor cesarza za wcielenie Jezusa Chrystusa, ostatecznego mesjasza, który zaprowadzi czarny lud do ziemi obiecanej. Cesarz miał być inkarnacją Boga Jah. Ruch nazwę zaczerpnął od imienia chrzestnego władcy Etiopii Ras Teferi, co w języku amharskim oznacza książę straszliwy. Garvey nigdy nie utożsamiał się z ruchem Rastafari, ale śmiało możemy nazwać go jego ojcem, co do cesarza Hajle Syllasje do końca zaprzeczał, że miał być prorokiem, choć dla ruchu stał się natchnieniem i jedną z prawd wiary. Hajle Syllasje daleki był od propagowania ruchu aczkolwiek nie odcinał się od niego do końca. Kiedy Etiopia była okupowana przez Włochy w 1935 roku Hajle Syllasje opuścił kraj i udał się do Wielkiej Brytanii, gdzie zorganizował Światową Federację Etiopską, która miała za zadanie gromadzenie funduszy, a jako że ofiarodawcami byli głównie rastafarianie w podzięce w 1955 roku podarował im ziemię w etiopskiej osadzie Szaszemane. Mogli się tam osiedlać wszyscy mieszkańcy Karaibów pochodzenia afrykańskiego. Warto dodać, że mimo tego, niewielu z nich się tam osiedliło. W 1966 roku cesarz odwiedził Jamajkę, co zaowocowało mocnym rozwojem ruchu, mimo tego Hajle Syllasje odcinał się nadal od roli mesjasza. Apogeum wzrostu rastafarianizm osiągnął w chwili śmierci cesarza w 1975 roku, a dodatkowo sprawcą tego całego zamieszania był wspomniany wcześniej król muzyki reggae Bob Marley, który to rozpropagował reggae na całym świecie. Od lat 70-tych muzyka ta była spoiwem ruchu, utożsamiała się z nim i dała mu nowy impuls.

Jeśli chodzi o naszego tytułowego bohatera warto dodać co stało z prorokiem po śmierci. Według jednego z odłamu jego wyznawców, śmierć nie nastąpiła, a bóg nie umiera, za to poprowadzi wyznawców do ziemi obiecanej. Jak często błędne pojęcie mamy o rastafarianach, ponadto tak mało wiemy o cesarzu Etiopii, któremu wielką krzywdę uczynił nasz wielki rodak swoim reportażem.

Źródła:
Martyna Wojciechowska "Etiopia. Ale Czat!"
https://www.religie.424.pl/rastafarianizm,1342,article.html
http://swiatowidz.pl/2013/03/rastamani-ktorzy-podjeli-wedlug-niektorych-najgorsza-decyzje-w-zyciu/
http://www.nauki-spoleczne.info/rastafarianie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hajle_Syllasje_I

Zdjęcia pochodzą z:
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Hajle-Syllasje-I;3909514.html
https://repeatingislands.com/2009/10/24/marcus-garvey-national-hero-of-jamaica-honored-by-oas/
https://turystyka.wp.pl/jamajka-raj-na-karaibach-6043993946735745g/3
https://www.thoughtco.com/why-did-bob-marley-die-3552830