Subiektywne TOP 3 pieśni wielkopostnych

Jeśli jest jakiś okres liturgiczny, który uchronił się przed muzycznym modernizmem, to jest nim właśnie Wielki Post. Błogosławiony czas. Szczególnie dla ucha. Większość pieśni jest tak stara, że nikt nie wie kto jest ich autorem. Słychać to wyraźnie, bo różnią się one od współczesnych pieśni kościelnych. Jest w nich nie tylko smętność, ale również głęboka refleksja. I szkoda, że śpiewa się je tylko przez 40 dni.

Poniżej prezentuję trzy moje ulubione pieśni wielkopostne.

3. Ogrodzie oliwny

Pieśń z XVII wieku. W "Śpiewniku kościelnym" pod red. ks. Michała Marcina Mioduszewskiego, wydanym w Krakowie w 1838 roku, ma ona 39 zwrotek. Poniżej 4 z nich.

Ogrodzie Oliwny widok w tobie dziwny,
Widzę Pana mego na twarz upadłego:
Tęskność smutek strach go ściska,
Krwawy pot z niego wyciska,
Ach Jezu mdlejący!
Prawieś konający.

Kielich gorzkiej męki, z Ojca twego ręki,
Ochotnie przyjmujesz, za nas ofiarujesz,
Anioł ci się z nieba zjawia,
O męce z tobą rozmawia,
Ach Jezu strwożony!
Przed męką zmęczony.

Uczniowie posnęli, ciebie zapomnieli,
Judasz zbrojne roty, stawia przedewroty,
I wnet do Ogrójca wpada,
Z wodzem swym zbójców gromada,
Ach Jezusa truje!
Zdrajca gdy całuje.

A lubo z swym ludem, obalony cudem,
Gorzej niż padł wstaje, Jezusa wydaje;
Dopiero się nań rzucają,
Więzy łańcuchy wkładają,
Ach Jezu pojmany!
Za złoczyńcę miany.

Całość można przeczytać tutaj.

2. Króla wznoszą się znamiona

Autorem pieśni (lub jej polskiego tłumaczenia) jest abp Piotr Mańkowski (1866-1933) - biskup kamieniecki, a po zmianie granic tytularny arcybiskup Enei. Muzykę opracował ks. Alojzy Odrobina ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy.

Króla wznoszą się znamiona,
Tajemnica krzyża błyska:
Na nim życie śmiercią kona,
Lecz w, tej śmierci życie tryska.

Poranione ostrzem srogim,
Włóczni, co Mu bok przeszywa:
Aby nas pojednać z Bogiem,
Krwią i wodą hojnie spływa.

Już się spełnia wieczne słowo,
Pieśni, co ją Dawid śpiewa.
Głośną na świat cały mową,
Oto Bóg królował z drzewa.

Drzewo piękne i świetlane,
Zdobne w cną purpurę Króla,
Z dostojnego pnia wybrane,
Święte członki niech otula.

O szczęśliwe, bo ramiony
Dzierżąc, waży Boskie Ciało,
Okup świata zawieszony,
I łup piekłu odebrano.

Krzyżu bądźże pozdrowiony,
O nadziejo Ty jedyna!
Dobrym łaski pomnóż plony,
Z grzesznych niech się zmyje wina.

Trójco źródłem, coś żywota,
Ciebie świat niech sławi cały,
Przez Krzyż święty otwórz wrota,
Do zwycięstwa i do chwały.

1. Jest drabina do nieba

"Drabina do nieba" jest tak stara, że nigdzie nie mogłem znaleźć informacji na jej temat. Potwierdzeniem tego jest piąta zwrotka, gdzie pojawiają się... (wiadomo kto). A Oni pojawiają się tylko w starych (niepoprawnych politycznie) pieśniach.

Jest drabina do nieba
każdemu nią iść trzeba.

Przy drabinie stoi krzyż
każdy z nas go musi nieść.

Sam Pan Jezus go nosił
jak po tym świecie chodził.

Miał koronę cierniową
na przenajświętszej głowie.

Żydzi mu ją wtłoczyli
tysiąc ran uczynili.

Krew się lała z ran Jego
dla człowieka grzesznego.

Matka Boska patrzała
I boleśnie płakała.

Ach mój Synu najmilszy
któż cię w smutku pocieszy.

Pocieszy Cię Pan z nieba
za nas grzesznych tak trzeba.

Dla mnie jest to numer jeden pieśni wielkopostnych. Głównie ze względu na powtórzenia, co sprawia, że może ją śpiewać nawet osoba nie znająca tekstu.