Architektura dla opornych #3 - Willa na promenadzie w Bydgoszczy

Przy jednej z głównych ulic Bydgoszczy - Jagiellońskiej stoi pięknie wyremontowana willa nie pasująca do końca stylem architektonicznym do zabudowy miasta. Do kogo należała i skąd się tu wzięła? Zapraszam do krótkiej lektury.

Stan obecny - fot. własna

Swoją nazwę wzięła od tego, że przed wojną ten odcinek ul. Jagiellońskiej nazywany był Promenadą. W tym dobrze skomunikowanym miejscu, przy linii tramwajowej i w niedużej odległości od Starego Miasta i rzeki Brdy na początku lat 20. XX wieku swoją firmę budowlaną założył niejaki Antoni Jaworski. Odległość od ścisłego centrum oraz sąsiedztwo innych zakładów przemysłowych sprawiło, że w tym miejscu miasta parcele były po prostu tańsze.

Firma Antoniego Jaworskiego prosperowała dobrze i nie mogła narzekać na zamówienia. Od 1928 roku Jaworski działał w spółce z Bronisławem Jankowskim, z wykształcenia architektem. W związku z budową Gdyni i jej dynamicznym rozwojem panowie otrzymali dość intratny kontrakt nad morzem. Po powrocie z Trójmiasta na początku lat 30. sytuacja finansowa firmy pozwoliła właścicielowi wybudować willę, o której mowa, przy okazji rozbudowując sam zakład.

Fotografia archiwalna - fot. fotopolska.eu

Gdynia jest polską stolicą modernizmu. Budowane od zera miasto słynie z jasnych kamienic i domów, których detal i dekoracje przywodzą na myśl okręty i liniowce. Styl ten nazywany jest "stylem okrętowym" bądź międzynarodowo "streamline moderne". Jest fuzją art deco i funkcjonalizmu (o czym wspominałem w #2). Jaworskiemu widocznie bardzo spodobał się ten styl ponieważ właśnie w nim zdecydował się wznieść swój dom. Najbardziej charakterystycznymi elementami klasyfikującymi obiekt do stylu okrętowego są horyzontalne ustawienia okien, zaokrąglony balkon z metalową, dwurzędową balustradą, przeszklona weranda oraz okrągłe okno w drzwiach wejściowych, tzw. "bulaj".

Także wnętrze robiło wrażenie. Stylowa boazeria, wahadłowe drzwi oraz geometryczny wzór podłogi również jednoznacznie wskazywały na inspirację streamlinem i art deco. Wszystko wykonane było z wysokiej jakości drewna i ceramiki.

Przed remontem- fot. adm.com.pl

Po II Wojnie Światowej budynek miał mniej szczęścia. Przez lata mieściła się tu siedziba biblioteki publicznej oraz mieszkania. Jeszcze 5 lat temu obiekt był w opłakanym stanie i sprawiał wręcz wrażenie opuszczonego. Na szczęście administracja miejska uśmiechnęła się do niego tworząc tu siedzibę biura Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Budynek wyremontowano zachowując (przynajmniej z zewnątrz) wszystkie architektoniczne detale.

Po remoncie - fot. wyborcza.pl