Decentralizacja przez federalizację - Fediverse

Zdecentralizowane systemy społecznościowe - wydaje się, że świat otwiera się na nowe rozwiązania. Często słyszymy o cenzurze w internecie, która coraz bardziej uderza w nas. Pewnym rozwiązaniem mają być zdecentralizowane serwisy społecznościowe działające w systemie federacji. Czym są? Jakie mają cechy? Jakie są wady i zalety?

Fediversum

Fediversum (Wszechświat federacji) to troszkę "luźna" nazwa sieci sfederalizowanych do zastosowań tworzenia treści. Tak więc nie można tego bezpośrednio porównać do "Steem". Są to różne rozwiązania korzystające z różnych protokołów, które nie muszą się łączyć w jedność i mogą sobie działać niezależnie.

Jak to działa?

Ktoś postanawia stworzyć własny serwer np. Mastodona (mikroblog wykorzystujący protokół ActivityPub, ale są inne projekty i inne protokoły). Określa swoje reguły (zasady jakimi mają kierować się użytkownicy) i łączy się z innymi serwerami o podobnych zasadach. Powstaje coś w rodzaju wspólnej grupy (czyli federacji), z którą się rozmawia.

Tak więc pewnego rodzaju federacją może być Polska społeczność. Albo jak będzie tego za dużo to na przykład konkretne podgrupy. Tak wiec cały system nie musi się skalować w super serwerownie, które obsłużą ruch całego świata, a może być bardzo dużo małych serwerów.

Bańki informacyjne

Taki system tworzy bańki informacyjne, więc wydaje się zły. Racja, ale sam człowiek tworzy bańki informacyjne naturalnie (oddolnie). Nawet Steem wprowadził teoretycznie coś takiego (ale nie widziałem żadnego interfejsu, który to wykorzystuje). Bo powiedzmy, że na Poliszu jest 1000 postów dziennie. Ktoś to przeczyta? Jak będzie tego za dużo to zacznie się muteowanie, omijanie ... albo będziemy wykorzystywać communities.

Jesteś sterem i okrętem

To jest piękne w Bitcoinie i Fediverse. Masz jakąś władzę nad tym. Jest to spowodowane tym, że w Fediverse jak coś ci nie podpasuje w żadnym z serwerów - możesz zrobić własny. Twój węzeł / pod / instancja / 10 000 innych terminów jest pod twoją kontrolą. Możesz zrobić sieć społecznościową dla grafików, graczy Yu-Gi-Oh, Steemian, dla kogo chcesz.

"Sieć" jest spora

To co mnie zdziwiło to rozmiar sieci. Mimo, że sam Mastodon powstał po Steemie, jest od niego o większy - jak to możliwe? Nie wiem. Reszta w liczbach.

Nawet jest ciekawiej, coraz więcej projektów dodaje obsługę ActivityPub (lub dodało? Nie wiem) - Pierwszym jest Gab, czyli platforma bez cenzury (chyba ostatecznie będzie forkiem Mastodona), druga to Minds.com, który (nie testowałem) miał być Facebookiem, który płaci za używanie.

Projekty

Oczywiście obie sieci mają projekty. Taką twarzą ActivityPub jest Mastodon (sieć mikroblogowa, całkiem przyjemna), a Steema - Steemit. Jednak oczywiście są inne sieci na innych protokołach - OStatus, Diaspora, DFRN i Zot.

Trochę nieprzyjemny podział, ale to od aplikacji zależy jaką sieć wspiera. Dla przykładu Friendica wspiera 4 protokoły, Mastodon dwie. Skupię się jednak na ActivityPub, który jest największy.

Z dużych projektów mamy:

• Distbin, czyli Pastebin
• Funkwhale do przechowywania muzyki (czyli coś jak dSound)
• Mastodon
• Nextcloud
• PeerTube, czyli Jutub zdecentralizowany (który ma lepsze rozwiązania niż Dtube, np. używa Torrenta zamiast IPFS)
• Pleroma jako zamiennik Mastodona
• Plume do blogowania

I troszkę więcej (ale nie wiem czy ciekawych). I chociaż są to różne sieci to się łączą ze sobą jak jest potrzeba. Na przykład można w Mastodon śledzić PeerTube i jak ktoś wrzuci film - dostaniemy go na "tablicy".

Jeśli chodzi o inne ciekawe aplikacje (inne Fediversa), to:

• Matrix, zdecentralizowany czat
• Diaspora, zdecentralizowany Facebook
• GNU Mediagoblin, platforma do multimediów
• GNU Social, też mikroblog.
• XMPP to od lat stosowany protokół komunikacji (jak Gadu Gadu czy inny Messenger)

Liczby

Najprościej pokazać liczby. Jednak trzeba wiedzieć skąd te liczby biorę.
Liczby biorę z https://the-federation.info/ i https://steemapps.com/?time=last_month

Problem jest z oceną prawdziwej liczby użytkowników tych sieci, gdyż:

• W Fediverse są węzły odizolowane - najczęściej publikują one treści, które lepiej nie oglądać. Takie serwery nie są brane pod uwagę (a na Steem są)
• Są różne "sieci" federacyjne, jednak wybiorę największą sieć (ActivityPub) naprzeciw całej sieci Steem
• Drug Wars to druga najpopularniejsza aplikacja na Steem, ale gra nie działa na tej sieci (tylko na bazie danych). Oznacza to, że ta liczba powinna zostać zmniejszona o ~40% użytkowników. (będzie oddzielny sugerowany pomiar pod to)
• Aplikacja SteemApps nie pokazuje indywidualnych użytkowników w sieci, a indywidualnych korzystających z różnych interfejsów. Jeśli jedna osoba korzysta z Steemit, Busy i gra w Steem Monsters to jest uwzględniona trzy razy.

ActivityPub ma 2 230 338 użytkowników zgromadzonych na 4 014 instancjach
Steem ma ich 1 285 362 na 142 serwerach

ActivityPub ma około 500 000 - 600 000 użytkowników aktywnych w ciągu miesiąca
Steem ma ~40 940 użytkowników (z czego realną liczbą jest gdzieś od 15 000 do 20 000) / miesiąc

A co myślę?

Oba systemy są ciekawe. Federacyjny wydaje mi się systemem realnym (w dużej skali), ale tak naprawdę każdy ma swoje wady. Osobiście zastanawiałem się czy może być system hybrydowy, np. piszesz sobie na federacjach, a jak jest coś ważnego to np. Bitcoinem wysyłasz dane na każdy serwer (krótka informacja) jak broadcast na cały świat. Ale zaraz by się trolle dobrały.

Co będzie? Nie wiem. Mimo krótszego wieku ActivityPub i szybkiego rozwoju nie jestem w stanie stwierdzić co wygra ostatecznie.

Toot toot?