Czy zetknęliście się kiedyś z problemem czarnych pasów na ekranie swojego urządzenia? Oglądając film, może was denerwować, że powierzchnia wyświetlacza nie jest w pełni wykorzystana, a rozciąganie filmu daje dziwne efekty i nienaturalny obraz.

ŹRÓDŁO Flickr.com

Format ekranu

W dużym uproszczeniu są to proporcje wyświetlanego ekranu. Na przykład format 2:1 oznacza, że 2 jednostki występują w poziomie, a 1 w pionie. Definiujemy w ten sposób odpowiednią długość i szerokość ekranu. System ten sprawdza się doskonale przy wyświetlaczach kompatybilnych z nagranym materiałem - wtedy zapełnimy cały monitor. Przy innych proporcjach zaczyna się problem. Nie można po prostu rozciągnąć obrazu do pełnego ekranu, gdyż zrobi się w to sposób nieproporcjonalny i wyświetlane treści będą zniekształcone. Z kolei kiedy nic z tym nie zrobimy powstaną czarne pasy w pionie lub poziomie. Nie ma więc najlepszego rozwiązania, gdyż formaty obrazu są różne i są stosowane do różnych zastosowań.

Rodzaje formatów

4:3 ("kwadratowy")

Gdy komputery się rozwijały, popularnym wyborem były proporcje trochę zbliżone do kwadratowych. Stosowało się je głównie w telewizorach i wtedy wydawał się optymalnym wyborem. Dziś już praktycznie nie produkuje się tego typu ekranów, gdyż zostały wyparte przez nowsze odpowiedniki. Są stosowane jeszcze w tabletach, gdzie świetnie sprawdzają się w czytaniu książek i przeglądaniu Internetu.

16:9 (standardowy)

Wkrótce ludzie zaczęli zauważać wady "kwadratowego" rozwiązania. Ponieważ wzrok ludzki ma szeroki kąt widzenia, obraz nie mógł wierniej odwzorować rzeczywistości. Dlatego zaczęto stosować szerokie ekrany, które dziś są praktycznie standardem i występują w telewizorach, telefonach, komputerach.

ŹRÓDŁO Wikimedia.org

21:9 (kinowy)

Kina potrzebują jeszcze szerszego obrazu ze względu na specyfikę sal kinowych (aby zmieścić jak najwięcej osób ;)). Efekt jest interesujący, lecz takie proporcje stosowane są często w filmach. Producent wybiera 16:9, gdy większość zysku ma zostać wygenerowane przed ekranami domowymi. 21:9 stosowane jest także w niektórych monitorach komputerowych. Chwalone głównie za długą przestrzeń pracy i zastosowanie w filmach i grach.

ŹRÓDŁO Pixabay.com

18:9 / 2:1 (smartfonowy)

Najnowszym trendem wśród wyświetlaczy jest format 18:9 lub jego odmiany (np. Samsung używa 18,5:9). Z uwagi na specyfikę budowy smartfonów rozszerzanie jego długości nie powoduje sporego spadku komfortu z użytkowania. Ekran dzięki takiemu zastosowaniu może wypełniać większą powierzchnię wyświetlacza. Zyskujemy dodatkową przestrzeń, którą obsługuje coraz więcej aplikacji. Co więcej taki ekran może lepiej nadawać się do oglądania filmów kinowych (mniejsze czarne pasy).

ŹRÓDŁO Wikimedia.org

16:10 (biurowy)

Interesującym faktem jest to, że takie proporcje ekranu są zbliżone do wartości złotej liczby φ (ok. 1,618). Sprawdzają się lepiej w pracach biurowych, np. z arkuszami lub plikami PDF z powodu wydłużonej szerokości. Widać wtedy więcej tekstu i wygodniej się czyta.

Czarne pasy, co robić?

Najlepszym sposobem jest zostawienie obrazu w spokoju. Rozciągając materiał uzyskacie niezadowalający efekt rozciągnięcia i pogorszenia jakości wyświetlania. Jeśli jesteście w stanie to zaakceptować i nie lubicie niewykorzystanych powierzchni, skorzystajcie z odpowiednich funkcji w TV.

ŹRÓDŁO Wikimedia.org