Czy na pewno jest tak jak widzisz? Czyli o problemie poznania...- Filozofia dla każdego!

Witajcie steemianie!

Zapewne istnienie, byt i jego istota (czyli to co sprawie, że byt jest tym czym jest) są dla większości oczywiste. "Widzę, czuję i dotykam więc musi być". Jest to niby oczywiste, ALE nie tak szybko-filozofowie musieli wszystko utrudnić. Może wydać się to całkiem dziwne, jednak ludzie potrafili zaprzeczyć poznaniu przez zmysły, dlatego właśnie powstała specjalna dziedzina filozofii czyli epistemologia.

Czym dokładnie zajmuje się epistemologia?

Epistemologia jak już wspomniałem to specjalna dziedzina filozofii. Zajmuje się poznaniem, bada to jak człowiek poznaje, co może poznać i jakie są źródła jego poznania. Dział ten ma na celu odkrycie prawdziwego poznania.
Czym jest prawda? Tu wyróżniamy 4 koncepcje:

1.Klasyczna-jest to definicja Arystotelesa. Według niego prawda to zgodność myśli irzeczy
2.Ewidencjonistyczna- koncepcję tę wymyślił Kartezjusz- prawdą jest to, co jest oczywiste.

1. Koherencyjna- to z kolei pomysł Leibniza- polega na zgodności myśli między sobą, czyli jest to koncepcja odwołująca się do logiki.
   4.Pragmatyczna - prawdą jest to, co ma praktyczne zastosowanie
   5.Aklamacyjna- prawda jest tym co jest powszechnie przyjęte w dyskusji.

Skąd bierze się to zwątpienie?

Filozofia opiera się przede wszystkim na argumentacji i dowodzeniu swoich tez. Wielu myślicieli mówi o tym, że nie można dowieść prawdziwości niektórych metod poznania i wręcz z finezją niszczą teorie kontrargumentami.

Zaczęło się od sceptyków...

Jak zapewne wiecie moi steemowi miłośnicy mądrości, filozofia miała swoje początki dawno dawno temu czyli w starożytnej Grecji. W Hellenistycznym okresie filozofii pojawiła się szkoła sceptyków. Sceptycy twierdzili, że nie mogą polegać na własnych zmysłach, nie są w stanie orzec na ich podstawie o istocie rzeczy - dlatego nie wystawiali osądów o rzeczywistości.

Ciekawą odmianą sceptyzmu jest sceptyzm medotologiczny Kartezjusza. W dziele "rozprawa o metodzie" wyraża pogląd, że człowiek powinien szukać pewnej i oczywistej dla niego idei. Decartes znalazł taką ideę- dla niego było to myślenie. Myślę więc jestem (cogito ergo sum). Na podstawie tego twierdzenia na drodze wnioskowania można udowodnić istnienie świata i Boga.

A co jeżeli wszystko dzieje się w naszym umyśle?

G.Berkeley zauważył, że każdy z nas widzi barwy inaczej. Sama barwa to pojęcie czysto abstrakcyjne. Skoro każdy widzi świat inaczej to czy on jest? Zdaniem profesora Berkeleya nie. Istnieje jedynie to co widzimy, gdyż wszystko powstaje w naszej świadomości za sprawą Boga. Jego pogląd to immaterializm.

Empiryzm

Angielski oświeceniowy filozof John Locke stanął po stronie empiryzmu. Jego zdaniem cała nasza wiedza pochodzi z doświadczenia. Człowiek rodzi się jako pusta karta czyli tabula rasa. Jest "naczyniem na idee" zdobyte przez doświadczenie przez całe swoje życie.
Wiele wieków po Johnie Locke'u filozofowie szkoły wiedeńskiej wprowadzili empiryczne kryterium sensowności. Miało to na celu powrotu filozofii do znaczących nauk. Empiryczne kryterium sensowności to nic innego jak uznanie stwierdzenia za sensowne tylko wtedy gdy można sprawdzić to doświadczalnie. Jeżeli nauczyciel w Afryce powie uczniom czym jest śnieg, będzie miało to sens gdyż śnieg faktycznie pada (oczywiście nie w Afryce!) ale można to sprawdzić.

Fenomenologia

Edmund Husserl (1859-1938) głosił hasło "powrotu do rzeczy", uznał metafizykę za błędną, a nawet oskarżył ją za kryzys kultury ówczesnej jemu Europy. Filozofia według niego miała być nauką ścisłą.
Dla Husselra najważniejsze było poznanie. Strumień świadomości między "ja" a podmiotem poznawanym. Pozostał problem doświadczenia. Gdy widzimy np.znak drogowy to automatycznie w głowie konstytujemy (czyli dopowiadamy sobie) część której nie widzimy.Zatem prawdziwe poznanie jest możliwe tylko wtedy, jeżeli dokonamy redukcji naszej dotychczasowej wiedzy i przede wszystkim nie wydawać osądów. Gdy widzimy łyżeczkę w wodzie nie można nam powiedzieć że jest złamana lecz że tylko na taką wygląda.
Metoda opisana wyżej miała ogromny wpływ na późniejszą filozofię, dlatego opiszę ją dokładniej w następnym artykule.

Mam nadzieję, że wprowadziłem was w świat epistemologii. Zachęcam do pytań i dyskusji w komentarzach. Jak uważacie? Czy poznanie jest możliwe i jeśli tak to w jaki sposób?

Obrazy podchodzą z darmowego stocka: pixabay.com