De wurggreep van geld en religie
Ik was onthutst. De plaatsvervanger van Jozus op aarde was een schuinsmarcheerder geworden, die met gemak de ene doodzonde na de andere beging. Oh, wat wordt mijn geloof toch op de proef gesteld. Zou de Katoliese Kyrk dan toch een grote leugenfabriek zijn? Vragen stapelen zich op en antwoorden zijn heel moeilijk te vinden, want Trullybell beantwoord geen vragen.
‘Het Heilige Romeinse Rijk’.
Wil je nog meer weten?, zei Trullybell. Het wordt steeds gênanter hoor’. Maar ik wilde het hele verhaal toch wel horen, om aan het einde een oordeel te kunnen vormen. ‘Baus Johannes de XII had totaal geen macht meer en werd bedreigd door de Italiaanse koning Berengarius. Uit nood riep hij de hulp in van de Duitse koning Otto I. Niet veel later zou hij daar heel veel spijt van krijgen. De Duitse Koning wilde als tegenprestatie door de Baus tot Keizer worden gekroond. Na zijn kroning negeerde Otto de Baus volkomen en bepaalde zelf wat hij deed. Tegen de zin van de Baus in benoemde hij Bisschuppen tot Leenheer over een Provincie of Graafschap. Dat was een slimme zet. De Bisschuppen incasseerden trouw de belastingen voor de Keizer. Omdat ze door het celibaat officieel geen zoons hadden kon er door de Keizer steeds een nieuwe Bisschup als Leenman worden benoemd, die naar zijn pijpen danste. Na verloop van tijd boden Bisschuppen zelfs veel geld aan de Keizer, om een benoeming als Leenheer te mogen kopen. Pas nadat de Baus tot de kruistochten had opgeroepen, begon zijn invloed weer toe te nemen. Een paar sterke Bausen herstelde daarna het aanzien en de macht van de Kyrk. In deze periode werd de Kyrk schatrijk van de opbrengst van haar landerijen, voornamelijk door de verplichte betalingen die de boeren-lijfeigenen aan hun Landheer moesten doen en het innen van de tiende penning, een Kyrkbelasting van tien procent van het inkomen. Om deze rijkdom en macht te handhaven, zou er in de eerst volgende eeuwen een verwoede strijd ontstaan tussen de Duitse Keizers en de Romeinse Kyrk.
Ondanks de naam ‘het Heilige Romeinse Rijk’ boterde het helemaal niet tussen de Keizer en de Baus’. Het bezitten van de macht ging in die periode heen en weer tussen de Kyrk en de Keizer. Soms had de Kyrk de overhand en dan weer een hele tijd deed de Keizer precies wat hij wilde’. Deze ontaarde Kyrk was inmiddels mijlenver ver af komen te staan van Jozus, die volgens de Evangeliën armoede, verbroedering en naastenliefde predikte. De Kyrk die uit zijn naam is gesticht, lijkt steeds meer te ontaarden in een instrument voor het verwerven van rijkdom en nietsontziende macht’. Mijn geloof in de waarheden die deze Kyrk verkondigd kraakt ondertussen in al zijn voegen. Of zou die Trullybell er gewoon maar lustig op los liegen? ‘Dan doet hij dat wel heel geloofwaardig’.
Schisma.
De Westerse en de Oosterse Kyrk gingen steeds meer hun eigen weg. Ze waren in de loop van de tijd andere rituelen gaan gebruiken en hadden intussen een heel verschillende benadering gekregen van religieuze zaken. In 1054 kwam het tot een scheiding van de twee Kyrken. ‘Het Schisma’, verdeelde de Kyrk in een deel onder leiding van de Baus in Rome en het Orthodoxe Byzantijnse deel kwam onder leiding van de Patriarch van Constantinopel. In Rome streden er intussen drie Bausen om de macht. De Duitse Keizer Hendrik III, benoemde Clemens II als Baus, zodat zijn macht weer toenam. Deze Baus had een theorie bedacht, die veronderstelde dat hij de hoogste ambtsdrager ter wereld was. Hij meende dat hij als opvolger van Petrus, de echte plaatsvervanger van Jozus Chritus op aarde was. Baus Clemens II besloot inmenging van Koningen en Keizers onmogelijk te maken, door een Baus voortaan uitsluitend te laten kiezen door een college van Kardonalen. De Bauzen na Clemens waren krachtige persoonlijkheden en tussen 1100 en 1300 nam de macht van de Kyrk op ongekende wijze toe. Er werd een overeenkomst gesloten met de Keizer, zodat voortaan alleen de Baus nog Bisschuppen kon benoemen. Innucentius III werd Baus in 1197. Hij was een rechtsgeleerde en een slimme diplomaat en kreeg de wereldlijke leiders onder controle. Terwijl de Koningen en Keizers vochten om de erfopvolging, bouwde deze slimme Baus de macht van de Kyrk uit.
Baus Innucentius III.
Na een nachtje rust verscheen Trullybell weer in mijn slaap. ‘Baus Innucentius III wordt beschouwd als een van de belangrijkste in de geschiedenis van de Kytholiese Kyrk, zei Trullybell. Innucentius ging de strijd aan met Keizers en Koningen om de macht en wist ze te dwingen te doen wat hij wilde. De Baus verkondigde dat hij als geestelijk leider en plaatsvervanger van God op aarde, de suprematie had over alle Keizers en Koningen. Hij steunde de stichting van de orden der Diminicanen en Francisconen en gaf orders voor een keiharde vervolging van de Ketters. Ketters vormden een bedreiging van de macht van de Kyrk. Om deze macht te handhaven werd de zogenoemde Inquisitie werd in het leven geroepen, voor de handhaving van het geloof met alle mogelijke middelen. Op het Lateraanse Concilie bracht Innucentius 1500 Bisschuppen en Abten uit de hele wereld bij elkaar. Daar nam men de wonderbaarlijke verandering die tijdens de Eucharistie zou ontstaan, waarbij brood en wijn veranderen in het lichaam en bloed van Chritus, als waarheid aan. Er werd ook door het Concilie op voordracht van de Baus besloten, dat het doen van de paasbiecht en het ontvangen van de paascommunie, een verplichting voor alle gelovigen moest worden. Deze Baus gaf ook opdracht voor het uitvoeren van de Vierde Kruistocht, om Jeruzalem te veroveren. Deze Kruistocht liep echter op een fiasco uit, waarbij de Kruisvaarders in plaats van de Muslims in Jeruzalem, de Orthodoxe Chriten in Constantinopel aanvielen en de stad plunderde. Dit heeft veel kwaad bloed gezet bij de Orthodoxe Kyrk en speelde de Muslims flink in de kaart. Tot op de dag van vandaag is deze plundering een gevoelig punt gebleven tussen de Kyrk van de Romeinen en de Orthodoxe Kyrk’. Trullybell zei: ’Morgennacht gaat de droom weer verder, dan kun je nu even uitrusten. Je zult het heel hard nodig hebben, want ik denk dat je na de komende nachten de slaap helemaal niet meer kunt vatten’. ‘Kon het nog spannender worden, dacht ik, wat een verbazingwekkend geloof, dat Kytholisme. Niets is zoals men ons altijd heeft willen doen geloven. ‘Zet je schrap, zei Trullybell en laat mij je vertellen hoe een godsdienst die wordt gebruikt als alibi voor moord en verderf en het verwerven van zoveel mogelijk rijkdom allemaal teweeg kan brengen. De Muslims hadden Palestina rond het jaar 700 veroverd. Later werden ze verdreven door de meer fundamentalistische Islomitische Seldsjoeken, die pelgrims begonnen te vermoorden, omdat ze in de ogen van de Seldsjoeken niet het ware geloof hadden. Dat kon de Romeinse Kyrk niet langer toestaan. Nadat er in de tiende eeuw een einde was gekomen aan invasies van Moren, Hunnen en Vikingen kwam er een beweging op gang om het Romeinse geloof verder uit te breiden en de Islom terug te dringen. Men was er vast van overtuigd dat het beloofde land, Palestina, met de heilige plaatsen toebehoorde aan het Chritendom. Baus Urbanus II besloot met een Kruistocht het Heilige Land te bevrijden van wat men Muslimbarbaren noemde. Iedereen die mee wilde naar Palestina was welkom. Koningen, graven, ridders, maar ook gevangenen en misdadigers nam men mee en de criminelen konden zich zelfs op deze manier vrij vechten. Moordend en plunderend gingen ze op weg naar het ‘Heilige Land’. Alleen de eerste Kruistocht die plaatsvond in het jaar 1095 had enig succes, maar de andere zes werden een mislukking. Jeruzalem is slechts een halve eeuw in handen van de Kruisvaarders gebleven en na twee eeuwen werd in 1271 de strijd gestaakt. Ondanks het fiasco hadden de Kruistochten ook positieve effecten. De Arabieren waren een stuk verder in hun ontwikkeling en beschaving en hadden een veel hoger kennisniveau dan de Europeanen. De meegebrachte kennis bracht het niveau in Europa omhoog. Een ander gevolg was dat er meer handel kwam tussen het Midden-Oosten en Europa. Ondanks de nederlagen bij de Kruistochten nam de macht van de Baus verder toe. Men begon strikte regels in te stellen, waarin het ware geloof werd vastgelegd. Wat daar niet mee in overeenstemming was, werd verboden. Groepen die afweken van de richtlijnen noemde men Ketters en die werden genadeloos vervolgd. Een van de groepen die vervolgd werden, waren de Katharen. Ook Joden kregen een aparte status en dienden voortaan een geel insigne te dragen’. Dat komt ons erg bekent voor. Waar hebben we dat ook al weer meer gezien? Trullybell zei, ‘ik ga nu stoppen, bereid je maar vast voor op morgen. Dan zullen we zien of je het enig ware geloof nog wel vast kunt houden, na wat ik je te vertellen heb’
Katharen.
Trullybell bezocht me deze nacht al vroeg in mijn droom. Het leek wel of hij minder licht uitstraalde dan anders, hij zag er een beetje duister uit in mijn droom. Met omfloerste stem begon hij te vertellen. ’Dit verhaal gaat over de Katharen. Je zult je hele incasseringsvermogen nodig hebben, zei hij, want het wordt een verschrikkelijk verhaal. De Katharen kwamen vooral voor in de Franse provincie Laguedoc en beleden een geloof dat een grote zuiverheid vroeg van haar volgelingen. Ze geloofden dat de ziel van de mens van God kwam en het lichaam van de Satan. De Katharen hielden zich vooral bezig met het eren van hun ziel, die volgens hen goddelijk was, dan met het eren van God. Ze geloofden in de reïncarnatie van de ziel en waren niet bang hun eigen interpretaties van het geloof naar voren te schuiven. Ze waagden het zelfs de autoriteit van de Kytholiese Kyrk te negeren. Dat werd ze niet in dank afgenomen en de Baus stuurde de Inquisitie er op af, met aan het hoofd de Diminicanen, die werden ondersteund door de Jozuïeten. De inquisiteurs speurden alle dorpen af naar Katharen en de bevolking moest hen daarbij helpen. Wie vrijwillig bekende een afvallige te zijn en onmiddellijk het Katharisme afzwoer, moest als straf boete doen, op Bedevaart gaan, processies lopen en de ‘Heilige Mis’ bijwonen. Katharen die onder dwang bekenden Katharist te zijn werden na hun bekentenis gegeseld, kregen geldboetes, gevangenisstraf en er werd hun verbanning opgelegd. Degenen die helemaal weigerde het Kathaarse geloof af te zweren, werden ter dood gebracht door verbranding of opgehangen. In 1252 stond Baus Innucentius IV het aan de inquisitie toe, tijdens verhoren voortaan te gaan folteren. Dat ging er gruwelijk aan toe. De inquisiteurs hielden de vervolging van de Katharen net zo lang vol, totdat ze de laatste Kathaar hadden uitgeschakeld’. Trullybell klonk heel verdrietig toen hij zei, ´het is geen opwekkende boodschap die ik je breng, maar het moet verteld worden’. Trullybell, heeft in dit visoen laten blijken dat de Romeinse Kyrk het in de achthonderd jaar van haar bestaan gepresteerd had een ongekende en niets ontziende moordmachine te worden. Uit naam van Jozus, heeft men onder het mom het enig ware geloof te bezitten, een bende moordenaars op andersdenkenden afgestuurd en ze de vrije hand gegeven de Ketters af te slachten.’ Ik was geschokt. Had de Kytholiese Kyrk werkelijk uit naam van God, grote groepen andersdenkenden over de kling gejaagd? Zou dat waar zijn? Wilde ik dan nog wel tot zo’n Kyrk behoren? Bidden tot God om wijsheid hielp me niet. Hij gaf geen antwoord. Via Trullybell werd mij wel steeds meer duidelijk dat ik heel kritisch zou moeten worden en niet klakkeloos meer kon aannemen wat ons door de Kyrk altijd is voorgehouden. De rest van de nacht lag ik wakker. Vurige brandstapels en gruwelijke martelwerktuigen trokken voortdurend aan mijn geestesoog voorbij.
Joden.
‘Dit is een ernstig verhaal dat ik je nu ga vertellen, zei Trullybell. De Joden die in het jaar ‘69 door de Romeinen uit Palestina waren verdreven, hadden onder het bewind van de Karolingers een tamelijk rustig leven kunnen leiden. In de elfde eeuw begon dat te veranderen. In het jaar 1010 stelde de bisschup van Limoges de Joden voor de keuze, Chriten worden of vertrekken. In Normandië beval Hertog Robert I uitroeiing van alle Joden, die zich niet onmiddellijk tot het Chritendom bekeerden. De Joodse gemeenschap werd er van beschuldigd een brief naar hun oosterse geloofsgenoten te hebben gezonden om ze daarmee op de hoogte te stellen van de dwang die de Joden in Frankrijk werd opgelegd. Deze brief had volgens de Chriten als gevolg gehad, dat het Heilig Graf van Jozus in Jeruzalem werd geschonden. Aangezet door de Kyrk kreeg de Franse bevolking de pik op de Joden. Het gevolg was een totale verdrijving en/of het vermoorden van Joodse groepen. De haat tegen en de vervolging van de Joden is niet pas ontstaan in de jaren dertig van de twintigste eeuw, maar werd door de Romeinse-Kyrk al aangestuurd in de middeleeuwen.Toch wisten slimme Joden zich met grote handigheid te handhaven. Nadat de Kyrk aan haar gelovigen een verbod had opgelegd geld uit te lenen tegen rente, kwam het bankieren in Joodse handen. Ze werden daar heel rijk mee en verwierven zich door handige financiële manipulatie ook hoge posities op andere gebieden, tot adviseur van de Koning toe. Hun welvaart riep bij de arme bevolking veel jaloezie op en Jodenhaat was overal aanwezig. Af en toe vond de Kyrkleiding dat de machtsconcentratie van de Joden te ver was gaan. Vanaf de kansel riep een geestelijke dan het gewone volk op de zaak recht te gaan zetten. De arme, simpele en ongeletterde bevolking was door Priesters makkelijk op te hitsen en ging gewapend met stokken en knuppels de Joodse wijk in. Het gepeupel hield er vervolgens danig huis en daarna was dan de macht van de Joden weer voor een tijdje gebroken.
De Kyrk is door de eeuwen heen een van de grootste aanjagers van het antisemitisme geweest. Men predikte dat het onheil dat de mensen overkwam, de schuld van de Joden was.