PHP Tutorial Blog Series #1

---

Hi everybody, this is a Turkish tutorial content about PHP programming language. Maybe you know, this is a script language and also open source. It will be a contet serial abut this language. This post is first post of this series. I will talk about the answers to these questions: "What is the PHP?", "How can we setup it?", "How can we use it and what can we do with it?"

---

Herkese merhaba. Bu blog serisinde sizlere açık kaynak kodlu bir programlama dili olan PHP den bahsedeceğim. Nedir, nasıl ve nerelerde kullanılır, ne işimize yarar, PHP ile neler yapabiliriz, nasıl bir yapıya sahiptir mesela nesneye yönelik bir dil mi yoksa yapısal bir programlama dili midir, tek başına kullanılabilir mi yoksa başka web dilleriyle beraber mi kullanılıyor, syntax' ı nasıldır falan filan bunların hepsinden bahsedeceğim.

Siz de bu serinin tamamını okuduktan sonra PHP hakkında yeteri kadar bilgi sahibi olacağınıza inanıyorum. Zaten internette de bolca kaynak var oralardan da araştırıp daha detaylıca öğrenebilirsiniz. Önce bu seride neler göreceğimizi başlıklar halinde bir yazalım. Zaten her postta bu başlıklardan sadece birini anlatırım büyük ihtimalle. Hatta tek posta sığmazsa o başlığı birkaç postta da anlatabilirim. Bu post da 1. başlığı anlatarak seriye giriş yapacağım.

PHP Eğitici Blog Serisi

1- PHP Programlamaya Hazırlık
2- Değişkenler, Operatörler ve Bazı Fonksiyonlar
3- Stringler, Sabit Değerler, Çerezler ve Sunucu Bilgileri
4- Karşılaştırma ve Denetleme Mantığı, Döngüler
5- PHP ve HTML, Formlarla İlgili İşlemler
6- Diziler ve Dizi Fonsiyonları
7- Tarih ve Zamanla İlgili Fonsiyonlar
8- PHP Programlama Serisi Sonu

1- PHP Programlamaya Hazırlık

- PHP nedir?

PHP (Personal Home Page) dediğimiz şey bir script dilidir. Yazdığımız kodlar bir yorumlayıcı ile yorumlanarak çalıştırılır. Hatta PHP 7 ile beraber kodlar Zend Engine motoruyla yorumlanarak çalıştırılıyor artık. Aslında yorumlayıcının yaptığı şey, yazılan HTML kodları arasındaki PHP kodlarını ayrıştırıp işlemek ve bunu web sunucusuna iletmek. Açık kaynaklı bir programlama dili olması hızlı gelişmesi açısından çok büyük bir avantaj sunuyor.

- Nerelerde Kullanılır, Ne avantajları vardır ve Nasıl bir Yapıya Sahiptir?

PHP bir çok veritabanı yönetim sistemi ile çalışabilir. Bir platform bağımlılığı yoktur. Ama asıl gücünü ve popüleritesini mySQL veritabanı sunucusu ve Linux işletim sistemi ile elde etmiştir. Açık kaynak kodlu olmasının en büyük avantajı olduğunu söyleyebiliriz. Herhangi bir platform bağımlılığı olmaması da avantajları arasındadır. Güvenilirdir, performansı iyidir, maliyeti ucuzdur, uygulanabilirliği kolaydır. Ayrıca Nesneye Dayalı bir dildir (Object Oriented). OOP mantığı yani nesneye dayalı programlama mantığı programlama dünyasına sonradan girmiş kavramlardan biridir ve çok da işlevsel bir programlama mantığıdır.

- Nasıl Kurulur ve Kurulum İçin Neler Gereklidir?

PHP ile yaptığımız çalışmaları kendi bilgisayarımız ile deneyerek geliştirebilmemiz için bilgisayarımızda bir sunucu bulunması gerekiyor. Bunun için Laragon web sunucu paketini kurabiliriz. Laragon' u şu linke girerek indirebilirsiniz.

• Laragon Download

Bu linke girince şöyle böyle ekran karşılayacak sizi.

Buradan full+apache seçeneğini seçip indirmeyi başlatıyorsunuz. Sonra indirilen dosyadan kurulumu tamamlıyorsunuz. Gayet basit zaten kurulum. Ama şuna dikkat edin bilgisayarınızda bir web sunucusu varsa çakışma labilir o yüzden onu devre dışı bırakın. Kurulum adımları şöyle:

Kurulum bittiğinde aşağıdaki ekran gelecek:

Şimdi bu ekranda MySQL veritabanı sunucusu Root şifresini girmek için şu yolu takip edin.

• Menü => MySQL => root şifresini değiştir
  
  

Ben root şifresini 1234 yaptım. siz de onu yaparsanız örneklerde sıkıntı çıkmaz. Şimdi start all diyerek web sunucuyu başlatalım.

Şimdi tarayıcınızın adres satırına http://localhost yazıp onayladığınızda aşağıdaki ekran geliyorsa web sunucunuz aktif demektir. Yani php ile web uygulamalarını kodlayıp çalıştırabilirsiniz.

Bir notepadd++ dosyası açarak içine:





yazıp bunu C:\laragon\www klasörüne deneme.php adıyla kaydedelim. Şimdi tarayıcımızın adres satırına http://localhost/deneme.php yazıp ENTER' a bastığınızda herhangi bir hata yoksa ekrana "merhaba steemit ve utopian ailesi!" cümlesinin yazdığını görebilirsiniz.

Gördüğünüz gibi ekrana bastı yazdığımız cümleyi. Php kodlarını ?php ve ? kodları arasına yazıyoruz. Tabi bir de küçüktür ve büyüktür var en başta ve en sonda. Yani şu şekilde:

Şimdi az önce yaptığımız gibi herhangi bir şeyi ekrana bastırmak için echo ya da print fonksiyonlarını kullanıyoruz. Veriler tek tırnak veya çift tırnak içine alınarak yazdırılır. Sayılar için böyle bir zorunluluk yoktur. Bir örnek verelim.

---

---

br etiketi yani küçüktür ve büyüktür arasına br yazarak oluşturduğumuz Html etiketi metinleri ve diğer çıktıları bir alt satıra yazdırır. Aslında bu html kodu ama PHP bir web programlama dili olduğu için temel düzeyde de olsa biraz Html bilmeniz gerekmekte.

- Yorum Satırı

Çoğu programlama dilinde yorum satırları vardır. Genelde buraya programı yazan kişi kimse kodların ne işe yaradıkları hakkında kısa bilgiler vermek için kullanır. Yani başkaları koda baktığında afallayıp kalmasın en azından hangi kod parçacıklarının ne işe yaradıkları biraz daha belli olsun diye kullanılır. Bunlar kod olarak değerlendirilmez ve dikkate alınmaz. PHP de üç çeşit youm satırı vardır.

Tek satırlı yorumları // çift kesme işaretini yorumlayacağımız metinin önüne koyarak sağlarız.

Diyez işareti de yukarıdaki çift kesmeyle aynı işi yapar. Mesela:

Eğer açıklama ve yorumlarının birden fazla satırdan oluşuyorsa o zaman şöyle yorumlanır.

Yorum satırlarını kullanarak istediğimiz herhangi bir kod satırını etkisiz hale getirebiliriz. Hata ayıklarken bir nebze de olsa işe yarayan bir yöntem. Yani basit hatalar için belki de. Ben kullanıyordum bazen. Zaten başka araçlar var hata yakalamak için debug araçları.Neyse şimdi yorum satırları tarayıcıda nasıl gözüküyor ona bakalım.

---

---

Yukarıdaki kodu deneme.php adıyla kaydedip yukarıdaki gibi web taraycıdan çağırdığınızda merhaba ile başlayan yani yorum satırı olmayan cümlelerin ekrana basıldığını görürsünüz. Yorum satırı yaptığımız cümleler ekrana basılmaz. Bunu siz de istediğiniz cümleleri yazarak test edebilirsiniz. Üç farklı yorum satırını da deneyebilirsiniz. Şimdi özetleyecek olursak:

2- Değişkenler, Operatörler ve Bazı Fonksiyonlar

Bu değişken dediğimiz şey tüm programlama dillerinde vardır. Değişkenler verilerin tanımlanması ve taşınması için kullanılan bir veya birden fazla karakterle isimlendirilen kodlardır. PHP de bütün değişken isimleri $ işateri ile başlar ve tanımlanır. Örnek verecek olursak:

Bir de değişken isimleri ile ilgili bazı kurallar var. mesela Değişkenler sayı ile başlayamaz. Sayı ile başlayan değişkenler özel değişkenlerdir daha sonra belki bahsedebiliriz onlardan. Değişkenlerde - (tire) işareti bulunmaz ve küçük büyük harfe duyarlıdır. $b ile $B aynı şey değildir.

- Değişkenlerin Taşıdığı Veri Türleri

1. Sayılar (number)
2. Dizge (String)
3. Dizi (Array)
4. Mantıksal (Boolean)
5. Nesne (Object)

PHP nin iş yaptığı veri türleri bunlardır.

- Sayılarla Çalışma

PHP de sayılarla her türlü işlemi yapabilirsiniz. Sayılar değişkenlere doğrudan atanabilir. Yani tırnak arasına yazmanıza gerek yoktur. PHP değişkenleri kullanarak matematik işlemleri yapabiliriz.

---

---

- Atama ve İşlem Operatörleri

Atama operatörüne işlem operatörü (+=, -=, /=, *=, %=, .=) ekleyerek daha kısa işlemler yapılmasını sağlayabiliriz.

- Arttırma ve Eksiltme Operatörleri

Bu operatörler döngülerde sıkça kullanılır. Bir sayı değerinin kontrol amaçlı sürekli artması veya azalması işlemlerinde sıkça kullanılır yani. Sayaç tutmuş oluyoruz bir nevi. for(), while(), foreach() döngülerinde bunu görebilirsiniz.

- range() fonksiyonu

Bu fonksiyon belli bir aralıkta bir dizi oluşturur. range(baslangıç, bitiş, aralık)

- Matematik İşlemi Yapan Fonksiyonlar

sqrt() karekök, pow() bir sayının üssünü alır, abs() mutlak değer, pi() pisayısı, max() en büyük sayı, min() en küçük sayı, exp() e sayının kuvvetini alır, log() logaritma hesaplar, log10 10 tabanında logaritma hesaplar.

Sonraki postta görüşmek üzere...

---

Posted on Utopian.io - Rewarding Open Source Contributors

---