Dolar'ın geçmişi, bugünü, geleceği ve Cryptocurrency'in rolü... [Cointurk 31. Projesi] @yiter#2080

yiter (57)in #tr • 6 years ago

Merhaba arkadaşlar... Yeni bir Cointurk projesinde bizlere destek veren @kusadasi ve ekibine teşekkür ediyorum. Steemit platformu içerisinde bulunan Türk topluluğuna her geçen gün artarak ve geliştirerek verdikleri destek şahsımca takdire şayan bir davranıştır. Başarılarının devamını diliyorum.

@kusadasi ekibinin 31. Proje konusu olarak 'Dolar hakkında bilgi verilmesini istemesi' sebebiyle değerli zamanınızı ayırarak aşağıda okuyacağınız yazıma başlıyorum.

Dolar nedir ?

Dolar dünyamızda 20'ye yakın ülkenin ya para biriminin adı ya da para biriminin bir parçasıdır. ABD, Kanada, Singapur, Avustralya, Liberya, Tayvan, Yeni Zelanda, Jamaika ve Namibya ülkelerinin para biriminin adı 'Dolar' dır. (Amerikan Doları, Kanada Doları, Avustralya Doları vb.) Ekvador, Doğu Timor, El Salvador, Mikronezya Federal Devletleri, Marshall Adaları, Palau, Karayip Hollandası ve Panama isimli ülkelerde (banknotlarda) ABD doları resmi para birimidir. Genellikle 1 dolar 100 centtir.

Dolar ismi, 16. yüzyıldan sonra Alman para birimi olarak kullanılan 'Thaler' in değişmiş halidir. Amerika kıtasının keşfedilmesinden sonra İspanya Kralları tarafından üretilen gümüş parayı ifade eden 'Dolera' isminden gelmektedir.

Dolar, 22 Haziran 1776'dan bu yana ABD'nin para birimidir. Amerika Birleşik Devletlerinin bağımsızlığına kavuşması sonrasında dolar, önce gümüş para olarak basılmaya başlanmış ve 1786'da ağırlığı 24,3 gram olarak belirlenmiştir.

1792'de 'bimetallizm' (çift metalli sistem) uygulanarak dolar tanımının kapsamına altın da alınarak 1 doların 24,06 gram saf gümüş ve 603,8 miligram saf altına eşit sayılmıştır. ABD Doları 100 cente ayrılmaktadır. Amerikan dolarından türeyen Kanada doları da aynı şekilde 100 cente bölünmüştür.

Altından kaçış karşısında 1837'de doların tanımı değişmiştir. 1849 yılında California'daki altın yataklarının bulunmasından sonra ilk altın dolarlar basılmıştır. Ancak boyutları çok ufak olan bu paralar fazla yaygınlaşamamıştır. 1933 lü yıllarda bütün altın paralar devlete devredilerek altın külçe sistemine geçilmişir. Böylece altın dolar paritesi 1 ons altın (yaklaşık 31 gr.) = 35 dolar olarak saptanmış ve piyasaya sürülecek dolarlar için %25 altın karşılık bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. ABD içinde dolarların altına çevrilmesi de yasaklanmış ve altın rezervlerinin yalnız dış taleplerin karşılanmasında kullanılması kararlaştırılmıştır.

Birinci Cihan harbi akabinde kurulan 'Bretton-Woods' sistemi, dolara bütün uluslararası işlemleri düzenlemek gibi çok önemli bir görev tanıyarak, bu para birimini "anahtar para" durumuna getirmiş ancak 1971'de ABD, sahip olduğu altın rezervleri ile yaratılmış olan dolar hacmi arasındaki açığın büyük boyutlara erişmesi karşısında, doların altınla değişimini kaldırmıştır.

Dünya ticaretinde neden en fazla ABD doları kullanılmaktadır ?

Uzun yıllardır uluslararası ticaretin yüzde %60 a yakını ABD doları üzerinden yapılmaktadır. Bunun sebebi nedir ?

1944 yılında (dikkat edin 2. dünya savaşı'nın bitmesine daha 1 yıl var iken) breeton woods kasabasında altına dayalı para sistemine geçilmesi, sabit kur sistemi, imf ve dünya bankasının kurulması kararları alınmıştır. Bu durum aslında ABD'nin kendi çıkarları doğrultusunda aldırdığı bir karardır. O tarihte ABD 1 ons altını 35 dolara eşitlemiştir. Yani sabit kur benimsenmiştir. Bu da demek oluyor ki ABD 35 dolar getiren herkese 1 ons altın vereceğim demektedir. Zamanla dünya ticaretinin Amerikan doları ile yapılması ABD'yi güçlendirmiştir. ABD dolar basarak 1 ons altına eş değer kaynak yaratmış, sonrasında dolar dünyada rezerv para olmuştur. Böylelikle dolar basılarak ABD sahip olmadığı petrolü bedavadan almaya başlamıştır.

Dünyada Amerikan doları tüm piyasalara hakim duruma gelmiş ve ülkeler ticaretlerini dolar bazında yapmaya başlamış, dolar tüm dünyada ekonomilere hakim olmuş durumdadır.

Doların yükselmesi ve ülkemizin etkilenmesinin sebepleri nelerdir ?

Ülkemizin ekonomik gücü, üretimimiz ve tüketimimiz aşağı yukarı herkes tarafından az çok tahmin edilebilmektedir. Bir kısım üretilen ürünlerimizi iç piyasada tüketirken bir kısmını da ihraç ederek dolar paritesi bazında gelir elde etmekteyiz. İhtiyacımız olan, üretemediğimiz veya ürettiğimiz fakat iç piyasada talebi karşılanamayan ürünleri de ithal etmek zorunda kalmaktayız. Bu nedenle de ithal ettiğimiz ürünler için döviz yani dolar ödememiz gerekmektedir.

Şayet ihracatımız ile ithalatımız arasında negatif yönde fark oluşursa bu da ülkemizin borç hanesine yazılmaktadır. Yeterli dövizimiz olmadığı takdirde de ülke para birimimiz bu dövizler karşısında değer kaybetmektedir.

Örnekleyecek olursak, 2018 yılında bu güne kadar ithal ettiğimiz ürünlerin toplam dolar bazında tutarı 61.901.619.342 dolar iken ihraç ettiğimiz ürünlerin toplam dolar bazında tutarı 40.194.980.859 dolar olmuş, aradaki fark 19.726.618.483 dolar negatif yönde tutmuştur. Bu şekilde hazinemiz 19.726.618.483 dolar borçlanmıştır. Böylece dolar rezervlerimiz azaldıkça ülkemizin para birimi dolar karşısında değer kaybetmektedir.

Dışa bağımlılığımız azalmadığı sürece, daha fazla üreten olmayıp tüketen olduğumuz sürece bu durumdan kurtulmamız mümkün olmayacak, ülke olarak daha çok çalışarak, tüketenden fazla üreterek, üretilen malları ihraç ederek bu durumdan kurtulmamız mümkün olacaktır.

Peki kripto paralar 'cyrptocurrency' doların küresel statüsünü yerle bir edebilir ve tahtından indirebilir mi ?

Evet son zamanlarda popülaritesi artan kripto paralar doların küresel statüsünü tehdit etmeye başlamıştır. Kripto paralar popüler hale gelmesinden sonra alışverişlerde para birimlerinin yerine geçme ihtimali tartışılmaya başlanmıştır. Amerika da bulunan üniversitelerin kripto paralara yatırım yapmaya başlaması, yatırımların nereye yöneldiği konusunda bizlerin ufkunu açmaktadır. Uzmanlar kripto paraların, doların yerine küresel rezerv para haline gelebileceğini dillendirmektedirler.

Kripto paraların ekonomisi güçlü olmayan gelişmeye müsait ülkeleri doların baskısından kurtaracağı fikri, batı emperyalizminin baskısın iliklerine kadar hisseden biz Türk insanlarına heyecan vermektedir.

Açık kaynaklardan yaptığım araştırmada;

Ünlü tarihçi Niall Ferguson, Bitcoin ve benzeri kripto paraların geleceğin finansal sistemi haline geleceğini söylüyor. Daha spesifik tahminler ise Ethereum ve Ripple’ın daha çok büyüyeceği yönünde. Hatta XRP’nin küresel rezerv parası haline gelebileceği dahi öngörülüyor. Bunun en büyük nedeni Ripple’ın şimdiden 40-50 arasında ortaklık kurmuş olması. XRP likiditesi her geçen gün artıyor ve piyasada bulunan kripto para sayısı da oldukça fazla. Bu gelişmeleri takip eden IMF, merkez bankalarına geride kalmamalarını ve yeni gelişmelere uyum sağlamalarını öneriyor.
Lazard CEO’su Kenneth M. Jacops ABD’nin dış politikasının küresel rezerv para birimi olma stratejisinin, Amerikan dolarını tehlikeye attığını belirterek dış politika hakkında şunları söyledi; Tek taraflı dış politikamız ve ekonomiyi güç olarak kullanmamız karşısında dünya bu düzene karşı alternatif yollar aramaya başladı. Doların küresel piyasada kullanılması ABD’ye güç veriyor. Ancak kripto para teknolojisi yavaş yavaş ülkelerin dikkatini çekiyor. Eğer hayal ederseniz kripto teknolojisinin nereye gittiğini görebilirsiniz.

demişlerdir.

Ülkesinde yaşanan büyük ekonomik sıkıntılar sonrasında, ABD yaptırımlarından kurtulmak isteyen Venezuela, kendi kripto parası olan Petro’yu çıkartmıştır. Ayrıca diğer yandan Rusya, İran ve başka ülkeler ABD’nin ekonomik yaptırımlarından kurtulmak için kripto paraları araştırmaya başlamışlardır.

Sonuç olarak;

Bu proje için yazı yazmaya başlarken yaptığım araştırma neticesinde edindiğim kanaat şudur ki, Blockchain teknolojisi ve cryptocurrency kullanım alanlarının yaygınlaşmasıyla, kripto paralar merkez bankaların da göz ardı edemeyeceği bir noktaya ulaşacaktır. Diğer taraftan dolar gibi küresel bir rezerv kaynağı olan para birimlerine dönüşecektir. Hatta kim bilir belki doları tahtından edecektir.

Yazıma burada son verirken, Hepimizin mutlu ve ekonomik sıkıntılardan uzak günler geçirmesini diliyorum.

Kalın sağlıcakla...