Mutluluğun Paradigmaları

''Mutluluk iyi bir sağlık ve kötü bir hafızadan fazlası değildir. ''
-Albert Schweitzer

Mutluluk kavramını ele aldığımızda bunu iki ayrı perspektiften incelememiz gerekir. Bunlardan ilki en objektif olanı, subjektiflikten uzak bilimsel perspektiftir. Bilime göre hayat amacımız haline getirdiğimiz bu duygu, vücudun serotonin salgılamasından başka bir şey değildir. Bu bağlamda baktığımız zaman üzerine sayfalarca yazı yazılan bu konu materyalist görüşle birlikte yapay bir hal almaktadır. Çünkü serotonin hormonu dediğimiz şey çeşitli yollarla vücutta zorlama ile de salgılanan bir hormondur. Legal veya illegal yollardan olsun ''mutsuz'' diye tabir ettiğimiz bir insanı çeşitli yollarla ''mutlu'' etmek mümkündür.

Materyalist görüşü bir kenara bırakıp felsefi bir perspektiften baktığımızda ise, mutlu olmaktan çok insanın tatmin olması ön plana çıkıyor. Kimisi çalışarak mutlu olur veya kimisi gezerek mutlu olur dediğimizde buradaki mutluluk kelimesi yanlış bir biçimde kullanılmış oluyor. Buradaki doğru kullanım ''kimisi çalışarak tatmin olur veya kimisi gezerek tatmin olur''dur. İşte tam da burada yapay olarak insana enjekte edemeyeceğimiz ''tatmin olma duygusu'' devreye giriyor. Farabi'nin mutluluk ve ahlak ilişkisini incelediğimizde insanın tatmin olma duygusuna ulaşmaya çalışırken ahlakı nerede tutmamız gerektiğinden bahsediyor. Yani Farabi gibi bir çok filozof yüzyıllar boyunca nasıl mutlu olunur değil nasıl tatmin oluru tartışmaktadırlar. Bu bağlamda bizler mutluluğu arayan varlıklar değil nasıl tatmin olabileceğimizi çözmesi gereken varlıklar oluyoruz. Bunu kavradığımızda ise işler daha da kolaylaşıyor. Bir insan deneme - yanılma yöntemi ile nasıl tatmin olabileceğini keşfedebilir. Başarılı bir iş sizi tatmin etmiyorsa başarılı bir ilişki sizi tatmin edebilir. Böylece zihninizde hangisinin ön planda olduğunu görebilirsiniz. Harcamak veya biriktirmek, biriyle olmak veya yalnız yaşamak, gezgin veya dört duvarcı olmak. Bunlar gibi sayısız zıtlıkların varlığı zaten insanın nasıl tatmin olacağını bulabilmesi için birebir ipucudur. Yin ve Yang iyilik ve kötülükten çok, birbirine zıt tüm kavramları içermektedir. Biz bireylere düşen de mutluluk nedir, mutluluk nasıl ulaşılır gibi soyut kavramları düşünmek yerine, bizi ne tatmin eder, tatminlik doyumuna nasıl ulaşılır gibi daha somut kavramlar üzerinden gitmektir. Bu yöntem izlenerek her bir birey mutluluğa yani tatminlik olgusuna ulaşabilir. Belki de budizmdeki en popüler kavram olan nirvanaya ulaşmak, yani nihai yaratıcının suretiyle bir olmak, insanın her yönden kusursuzca kendini tatmin edebilmesinden başka bir şey değildir...