EKMEK VE GÜL

Maya: Meksika sınırından illegal olarak Los Angeles’a geçen, güvencesiz işçi çalıştırılan bir şirkette temizlik işi bulan ve buradaki işçi örgütlenmesinin baş kahramanı
Rosa: Maya’nın ablası
Sam Shapiro: Hizmet işçileri sendikası tarafından ‘temizlik işçileri için adalet’ kampanyasını örgütlemek üzere görevlendirilen kişi
Perez: Angel Temizlik Şirketi şefi

Film, Los Angeles’da. yaşayan, günde 5,75 dolar kazanan – ne sigorta ne tatil izni olan, neredeyse göze görünmez büro temizlikçilerinin, bu sömürü karşısında örgütlenmelerini ve mücadelelerini anlatıyor.

*Öncelikle Ekmek ve Gül filmi izleyende “çekimleri iyi yapılmış bir film”den ziyade “verilmek istenen mesaj üzerine yoğunlaşmış bir film” düşüncesi, etkisi bırakıyor. Bu mesaj ise “Temizlikçiler! Birleşin! Birleşirsek Yenilmeyiz!” sloganıyla da açıkça ifade edilen işçilerin sendikalaşması – haklarını araması (sigorta, adil ücret, tatil izni vs.); emeğin sömürülmesine-bir meta gibi görülmesine izin verilmemesidir.

*Filmde temizlik işçilerinin şirket partisini bastıklarında televizyon muhabirinin şu ifadesi toplumdaki sınıf ayrımını özetlemekte – toplumda işçi sınıfının görüntüsünü yansıtmaktadır: “Avukat ve şirket yöneticileri gibi yüksek mevki sahibi insanlar işyerlerinde normalde yerleri kimin süpürdüğünü, çöpleri kimin topladığını düşünmeden girip-çıkarlar. Ama bu gece temizlikçileri görmezden gelmeleri mümkün değildi.” Nitekim temizlikçilerin tek tip üniforma giymesi onlara verilen değeri, tek tipleştirme politikasını da yansıtmaktadır. Bu noktada Ruben’in Maya’ya karşı kullandığı şu ifade dikkat çekici: “Üniforma bizi görünmez yapar!”

*Filmde dikkat çeken diğer bir nokta yıllardır şirkette çalışan yaşlıların hiçbir sosyal güvencesi (emeklilik maaşı-sağlık giderleri vs.) olmadan, artık işleri hızlı yapamaz duruma gelince, şefin keyfiyeti paralelinde pat diye işten atılmasıdır. Nitekim filmde Perez’in yaşlı bir kadın temizlikçiyi “Lanet moruklar, lanet körler, bari birkaç da sakat getirin,... Burada iş yapmaya çalışıyoruz, spastik kampında değiliz!”diyerek kadının işten atılmamak için yalvarması eşliğinde onu aşağılayarak işten kovması emeğin metalaşmasının emeğe duyulmayan saygının açık bir göstergesidir.

Ekmeği kazanmak dikenli yollardan geçmekle, gülü kazanmak dikenlerinin batmasını göze almakla olmak zorunda mı?