Türk ve Azerbaycan Edebiyatı

Merhaba arkadaşlar;
Yazıma başlamadan önce bu yazıyı neden yazmaya karar verdiğimden biraz bahsetmek istiyorum.
Burada pek çok kişi ile tanışıp küçük bir bağ kurup, farklı kültürler hakkında az da olsa bilgi sahibi oldum. Hemen hemen aynı dili konuştuğumuz Azerbayanlı arkadaşlarımızdan başta @revan746 arkadaşım olmak üzere pek çok şey öğrendim. Sormak istediğim her soruyu rahatlıkla sorup yardimlar aldım. @revan746 her zaman şunu söylerdi "ben buraya yeni başladığım zamanlar Türkler'den çok yardım aldım."

Sohbet ederken arada anlamadigim kelimeler olsa da biz aynı dili konuşuyorduk. Azerbeycan dil ve Edebiyati hakkında biraz araştırma yaparsam bunu daha iyi anlayabilirdim. Tabiki okullarda bir ders yılı boyunca işlenen konuları burada bir post ile anlatmaya calismak zor olacaktı, fakat daha önce böyle bir post yazmadığimdan benim içinde farklı bir tecrübe olacagından emindim.

Bir ülkenin yaşayış biçimi duygu ve düşüncelerinin yazılı yada sözlü olarak ifade edilmesi o ülkenin edebiyatini olusturur. Kuşaktan kuşağa aktarilan duygu ve düşünceler iyinin ve doğrunun bulunmasında ve farklı bir bakış açısı kazandırmakta yardimci olur.
Azerbaycan edebiyatının şekillenmesinde Rusya'nın etikleri olsada daha çok Türk edebiyatı ile benzer özellikler taşır. 1880 yılından sonra Azerbaycan edebiyatı haklında yazılı kaynaklar derlenip düzenlenerek hakkında bilgi edinmeyi kolaylastirmaya başladı. Ayrica Türk edebiyatının zengin bir bölümünü Azerbaycan edebiyatı olusturur. Azerbaycan Türkçesini halk şairleri ve yazarları bulunan göre XII.ve XIII. yy.da kullanmaya başlamıştır. Bu tarihlerden önce eserler farça yazılırdi. Azerbaycan edebiyatının ilk temsilcisi İsmail Bin Yassar olarak bilinir. Tarih boyunca yaşadıkları mucadele, sevinç ve uzuntuleri aynı Türk edebiyatı gibi sekillenmistir.

Azerbaycan halk edebiyatı yabancı etkilerden uzak kalarak, gelecek nesillere milletin iç dünyasını ve yaşam felsefesini yazılı kaynaklardan daha iyi yansıtır. En yaygın türleri "holavarlar ve sayacı "sözlerdir. Azerbaycan edebiyatında aynı Türk edebiyatında olduğu gibi toy ve yuğ merasinlerinden söz edilir.

Yuğ ölen kişinin arkasından yapılan cenaze töreni ve tüm merasimlerdir.

---

Toy görüş bildirmek ve karar almak için yapılan toplantılardır.

Hepimizin yakından tanıdığı Dede korkut destani ve fuzuli Azerbaycan yazarlarının eserlerinde bol bol işlenmiştir. Ata sözleri XIX. yy.dan sonra Ebulkasım tarafından derlenip toparanarak kayıt altına alınmıştır. Şiir ve nesir türleri birlikte kullanılmıştır. En yaygın şiir türleri manilerdir. Efsaneler, kahramanlar ve Nasrettin hoca bir çok edebi eserde önemli bir yer tutar.

Bütün bu benzerlikler tarihi bilgi ve tecrubemizin aynı olduğunun bir göstergesidir