Kırgızlar (Part-1) - Eski Türk Devletleri 6. Bölüm

irfandogan (66)in #tr • 6 years ago

Merhaba dostlar,

Eski Türk Devletleri serimizin, 6. Bölümüne gelmiş bulunmaktayız. Bu bölümde, günümüzde de varlığını devam ettiren, en eski Türk Devletlerinden biri olan Kırgızlar'ı inceleyeceğiz. Kırgızlar, Asya'nın en kalabalık Türk topluluklarından birisidir. Binlerce yıllık bir tarihe sahiptirler. Ve günümüzde de Kırgızistan olarak varlıklarını devam ettirmektedirler. Asya tarihinin en kalabalık nüfuslarından birine sahip olduklarını söylemiştik. Bu özellikleri sayesinde, tarih boyunca, kimi zaman kendi iradelerinde, kimi zaman ise farklı devletlerin himayelerinde yaşamışlardır. Ve özgünlüklerini korumayı, geleneklerini muhafaza etmeyi başararak günümüze kadar ulaşmışlardır.

Tarihteki ilk Kırgızlara, Hun Devleti zamanında rastlanır. O dönemlerde, Altay Dağlarının eteklerinde varlığını sürdüren Kırgızlar, Hun Hükümdarı Mete Han'ın ''Tüm Türk boylarını tek bir çatı altında toplama'' ideolojisi sayesinde Hun'lara katılmışlardır. Ancak Kırgızların, Hun Devletine katılmaları kendi rızalarıyla değil, o dönemdeki Mete Han'ın otoritesi ve askeri gücü ile gerçekleşmiştir.

3 asır boyunca Hun Devleti'nin himayesi altında yaşayan Kırgızlar, Büyük Hun İmparatorluğu'nun zayıflaması ve eski gücünü yitirmesi ile M.Ö 50'i yıllardan itibaren bağımsız olarak yaşamaya başlamışlardır. O dönemlerde, kendi devletlerini kurma konusunda başarısız olsalar da, başka bir hükümdarın hakimiyetini kabul etmeyerek kendi Kağanlarına bağlı olarak yaşamışlardır. Hun Devleti yıkıldıktan sonra, himayesindeki tüm Türk Boyları dağılmış ve farklı farklı devletlerin himayesi altına girmiştir. O dönemlerde, başka bir devletin himayesi altına girmeyen tek topluluk Kırgızlar olmuştur. Altay Dağlarında, uzun yıllar boyunca bağımsız olarak yaşamayı, başka bir hükümdara tabii olmaktan daha uygun görmüşlerdir. Kırgızların bu bağımsızlık süreci, Göktürk Devleti'ne kadar devam etmiştir.

Göktürklerin 3. hükümdarı olan Mukan Kağan, aynı Mete Han'da olduğu gibi ''Tüm Türk boylarını tek bayrak altında toplama'' ideolojisine sahipti. Bu ideoloji ile, uzun yıllar buyruksuz yaşayan Kırgızlar'ı da Göktürk'lere dahil etmek istiyordu. Ve tarihler 568'i gösterdiğinde, Kırgızlar Göktürk'lerin himayesi altına girmeyi kabul ettiler. Kırgızların, Göktürk'lere olan bağlılıkları, Doğu Göktürk Hakanlığı'nın yıkılmasına kadar devam etmiştir. Göktürk'ler, önce doğu ve batı olarak ikiye bölünmüşlerdi. Bu sırada Doğu Göktürk Hakanlığı'nın himayesinde bulunan Kırgızlar, Doğu Göktürk Hakanlığı'nın 630 yılında tamamen yıkılması ile tekrar eski yaşantılarına geri dönmüşlerdir. Bu tarihlerde, Çin'in politikaları ile güç kaybeden Türk Dünyası'nda, hiçbir boyunduruk altına girmeyerek mütevazi yaşantılarına devam etmişlerdir.

Kırgızlar, tek post üzerinde incelenebilecek bir devlet değildir. Çok uzun bir tarihe sahiptirler. Ve tarih boyunca önemli gelişmeler yaşamışlardır. Bu nedenle Kırgızları, iki post üzerinde incelememize devam edeceğiz. Part 1'in burada sonuna geldik.