Edebi Eser Nedir?

Şimdi efendim, bir kısım edebiyatçı çıkıyor şu romandır da bu değildir. Bir eserin roman sayılabilmesi için şu vasıflara sahip olması gerekir. Vay efendim en az iki yüz sayfa olması gerekir, yok şu kadar şahıs kadrosu olmalı gibi şeyleri kendince sıralıyor. Bir başka kısım edebiyatçı da başka kalıplarla arenaya çıkıp kendi kabul ettiği kalıpları kabul etmeyen kesime meydan okuyor. Bana kalırsa edebiyat bunu gerektirmemeli, bu gibi tartışmalar edebiyatta çıkmaz döngüler oluşturan kısır tartışmalardan başka bir şey olamaz. Edebiyatın, tamam bir takım kalıpları olabilir ama bu kalıplar temelden öteye gidemez ki. Bu kalıplar sadece eserin türünün ne olduğunu belirler mahiyettedir ve bunun dışındaki tüm kurallar kırılmalıdır fikrimce. Kuralsızlık da bir kural olduğu için ilk başta kırılması gereken kural da kuralsızlık olmalıdır. Neden mi, durun açıklık getireyim. Edebiyat tarihine şöyle bir göz atacak olursak; tarih şahit ki hiçbir sonuç doğurmayan sadece zaman öldüren sayısız tartışmalardan bir kaçını hepimiz biliriz. Misal: “kulak için kafiye mi, göz için kafiye mi?” Bu tartışma hiçbir sonuca vardı mı? “Hayır” Bu kısır döngüye ikinci bir gösterge de -Aruz mu, hece mi- tartışması olmuştur. Örnekler uzatılabilir…

Demek istediğim şudur ki edebiyatın özünde insan vardır. Hepimizin bildiği üzere insan doğar beslenir, gelişir büyür ardınca yaşlanır ve genel olarak ölür. Buna yaşam zinciri diyebiliriz. Tüm bu olgular bir zaman zarfında oluşur ve zincirin son halkasına kadar insan gelişime açıktır. Bu açıdan Edebiyat da insanı özetler demekse tamamen yanlış olur. Bakış açımızı değiştirirsek insan edebiyatı özetler çünkü insanı ölümle sınırlandırırken edebiyatı insanlıkla yaşıt tutarız. Burada insanı bir harita gibi düşünüp insanlığa yani edebiyata bakmak gerekir. Haritayı incelersek görürüz ki insan yaşamı boyunca özgürlüğü arar, fikirlerine saygı gösterilmesini ister ve bir takım kalıplara girmeyi reddeder. Geniş ya da dar bir çevresi vardır yani sosyal bir varlıktır. Dolayısıyla etkileşime açıktır. Çevresinden de yeni yeni bilgiler öğrenip kendi hazinesine katar. Ve burası çok önemli, başkalarına saygılı olması gerekir. Şimdi haritayı katlayıp edebiyata dönecek olursak, edebiyatta tartışmanın neden yersiz olduğunu daha iyi anlarız. Edebiyat da insanlar gibi özgür olmalıdır. İşte edebiyattaki eserler de ancak bu özgürlüğün çocuğu olabilir.

Görsel Kaynağı