Bilim Dâhisi Padişah: Fatih Sultan Mehmet

Dünya tarihinin en güçlü ve en uzun süre hayatta kalmayı başaran imparatorluklarından biri olan Osmanlılarda tek söz sahibi olan padişahlar, kendilerine has özellikleri ile tarih sayfalarında ayrıntılarıyla anlatılmaktadır. Henüz 12 yaşında bir çocukken tahta çıkan II. Mehmet, devletin bürokratik gücünü oluşturan yöneticiler tarafından kısa süre içerisinde tahttan indirilip yeniden sancak görevine atandı. Babası II. Murat’ın kendi isteği ile tahtı devrettiği II. Mehmet, Osmanlı tarihinde ilk kez tahttan indirilen padişah olarak tarihe geçmişti.
Babasına yeniden tahtı devreden Mehmet, tekrar tahtı devralacağı güne kadar kendini bilime adadı. Başta matematik, fizik, astronomi, coğrafya ve kimya olmak üzere birçok alanda kendini çok iyi yetiştirdi. Bilim ve araştırmaya oldukça önem veren II. Mehmet, ayrıca siyaset ilmi, kelam ve edebiyat derslerini de aksatmadı. İkinci kez Osmanlı tahtına çıktığında 19 yaşına gelmiş olan II. Mehmet, Roma İmparatorluğu’nun son toprak parçası olan Bizans’ın kalbi Konstantinapol’ü fethetme konusunda kararlıydı.
Surlarla çevrili denizin ortasında bir şehir olan Konstantinapol, o döneme kadar defalarca kuşatılmış ancak alınamamıştı. Fatih Sultan Mehmet’in bu hedefi, ilk tahta çıktığında kendisine karşı çıkan devlet yöneticilerinin eline yeniden bir koz verdi. Tüm zorluklara rağmen asla geri adım atmayan II. Mehmet, aldığı eğitimleri kullanmaya karar verdi. Tarihte anlatılanın aksine İstanbul’un fethinde kullanılan topların çizimini bizzat Fatih Sultan Mehmet yapmış ve topların dökümü esnasında da bizzat görev almıştır. Şahi adı verilen ve dünyanın ilk havan topu olarak kabul edilen bu topların mucidi Fatih Sultan Mehmet’tir. Tarih kitaplarında çok değinilmese de bir bilim adamı olarak üzerinde çalıştığı bu proje, Fatih Sultan Mehmet’in icadı olarak bilinmekte ve kabul edilmektedir.
Coğrafi eğitimi sayesinde Konstantinapol’ün arazisini inceleyen Fatih Sultan Mehmet, o güne kadar kimsenin hayal edemeyeceği bir planı gerçekleştirmiştir. Gemileri denizden yüzdürmek yerine karadan yürüterek bilim aklının nelere kadir olduğunu tüm dünyaya öğretmişti.
İstanbul’u fetheden ve Müslümanlar için büyük bir zafere nail olan II. Mehmet’e Fatih unvanı verilse de onun esas özelliğinin fetheden kişi değil bir bilim adamı olduğu gerçeğidir. Yedi dil bilen bu deha, dünya tarihinin en eski ve köklü eğitim kurumu olarak kabul edilen Sahn-ı Seman’ı kurmuş ve dönemin en büyük astronomu, matematikçisi ve dilbilimcisi olan Ali Kuşçu’yu bu kurumda görevlendirmiştir.