Gezi Defteri #4 - Aziziye Tabyaları, Erzurum, Turkey

Gezi defterinin bu bölümünde Erzurum’ daki Aziziye Tabyalarından bahsedeceğim. Aziziye Tabyaları, tarihi mekanları sevenlerin ilgisini çekebileceği gibi yakın Türk tarihi hakkında fikir sahibi olmak isteyenlerin de muhakkak ziyaret etmeleri gereken bir yer.

Doğu’nun Çanakkale’si olarak bilinen bu tabyalar tarihi açıdan oldukça büyük bir öneme sahip. (Tabya = Şehirlerin savunulması amaçlı yapılan askeri yapılar)

Erzurum, Anadolu’da en fazla tabyanın bulunduğu ildir. Belki bu özelliğinden belki de yüksek olmasından “Erzurum , Anadolu’nun kalesi” olarak bilinir..

Aziziye Tabyalarının ismi onu yaptıran padişahın isminden gelmektedir. Padişah Abdulaziz tarafından yaptırılmıştır. (Abdulmecid tarafından yaptırılan Mecidiye tabyaları, Abdulhamid tarafından yaptırılan Hamidiye tabyaları gibi.)

Bu tabyalar, 93 harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Erzurum halkının her türlü imkansızlıklara rağmen taş ve sopalarla gösterdiği kahramanca mücadele sonunda geri alınmıştır.

Erzurum tarihimizde 3 kez Ruslar tarafından işgal edilmiştir ve bunlardan en kanlısı 93 harbi zamanında yaşanmıştır. Osmanlı ordusu, Rus ordusunun ¼ ü kadardır. Ahmet Muhtar Paşa bu durumda dahi kahramanca bir mücadele sergilemiş, Erzurum halkı da çoluk çocuk, genç yaşlı demeden topluca bu mücadelede yerlerini almışlardır.

Hatta hepimizin bildiği Nene Hatun da bu mücadelede şehit olmuştur.

Aziziye Tabyaları’nın düşmanın eline geçtiği haberini alan Nene Hatun, 3 aylık bebeğini bırakıp cepheye koşar. Kendisine “Çocuğun küçük sen dön” diyenlere “Bebem, anasız büyür de vatansız büyümez ” demiş ve bu sözleriyle hepimizin gönlünde unutulmayacak bir yer etmiştir.

Photos by etasarim

Sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim.