NÛŞÎREVÂN-I ÂDÎL

NÛŞÎREVÂN-I ÂDÎL

II. Bölüm.

Nûşîrevân'ın ilk bölümünde Divan Edebiyatı şairleri tarafından bir mazmun olarak kullanıldığından ve Hz. Muhammed'in övgüsünden söz ettik. İkinci Bölüm, Dönemin İran'ı ile ilgili olacak ki Nûşîrevân'ı anlamak için önce İran'nın o dönemde ne durumda olduğunu bilmek gerekiyor.

Kaynak

İranda 226 senesinde hüküm süren bir devlet vardı. Bu devlet Sâsân'nın torunu Erdeşir tarafından kurulan Sasanîler hanedanıydı. Dönemin din anlayışı Zerdüştlük. Bu dinin kurucusu Zerdüşt'tür. Zerdüştlük, mecusîlik, Ahameniler devrinden Sasanîler hanedanının yıkılışına dek İran halkının dini olarak süregelmiştir.

Farahavar

İlk Komünizm

Nûşîrevân'ın babası I. Kubad'ın hükümdarlığı zamanında Zerdüştlük değişmeye başladı. Dönem: 485 ve 531 yılları arası. Mubed Mubedanı yani Zerdüştlüğün baş papazı Mezdek b. Bâmdâdân dini dönemin zerdüştîlerinin aleyhine değiştirmek ve dünyaya yeni bir düzen kurucu, yol gösterici olmak istedi. Mezdek, yıldız ilmine vakıftı. Seyyarelerin hareketinden bu zamanda bir adamın çıkıvereceğine ve zerdüştîlerin, hristiyanların ve yahudîlerin dinini kaldırıp kıyamet kopana dek sürecek bir dini tebliğ edeceğine dair deliller gösterdi. Mezdek, bu kişinin kendisi olacağı havasına kapıldı. Çünkü Mezdek hatırı sayılır bir büyüklük sahibi idi.

Aniden bu şekilde ortaya atılan Mezdek, ''Tanrı, Zerdüşt dinini yenilemem için gönderdi beni! Zira insanlar Zend ve Avesta'nın manalarını unuttular. Hem Zerdüşt'ün getirdiği şekilde komayıp değiştirmişlerdir. Tıpkı İsrailoğullarının yaptığı gibi...'' şeklinde konuşmalarla peygamberliğini ilan etti.

Kubad başta Mezdek'e şüphe ile baktı. İnsanların Mezdek etrafında toplandığını, ona hak verdiklerini işitince onu huzuruna çağırdı ve delil istedi.

Mezdek'in buna hazırlıklı olduğunu tahmin etmek zor değildir. İbadet yerleri olan ateşgedenin altına bir tünel yaptırdı. En iyi adamını görevlendirerek Tünelden kendisini tasdik etmesini tembih etti. Geriye hükümdarı ve din adamlarını oraya davet etmek kalmıştı.

Hükümdar, emirler ve din alimleri hazır bulunduklarında Mezdek Tanrı'ya hitap etti. Mezdek'in tüneldeki adamı: ''Mezdek'in söylediklerini işiten, inanan ve uygulayan İran ülkesi büyükleri, iki cihanda mutlu olacaklardır.'' diye bağırarak karşılık verdi. İbadet yerlerinde yanan ateşin içinden çıkan bu sözler herkesi dehşete düşürmüş, hayret ettirmişti. Bundan böyle Mezdek, Melik Kubad'ın sarayında en baş köşede mücevher süslemeli altın bir tahta sahip oldu. İki dudağından patlayan kelimeler kanun hükmünde idi.

Mezdek

Mezdek'in çıkardığı çirkinliklerin haddi hesabı yoktu. İnsanlar ne yapacaklarını şaşırmış haldeydiler. Mezdek'in kanunlarına göre servet orta malıdır. Mal, altın ve mülk değil, herkes arasında olup herkesindir. Her şey Tanrı'nın kulları ve Ademoğullarınındır. İnsanlar ihtiyaç duyduğu her şeyi birbirinden alabilirdi. Herkes birbirinin servetini harcayabilirdi. Servetlere sonradan kadınları da ekledi. Kadınlar herkesçe harcanan servetler gibi ortak mal sayılırdı. Her kim bir kadına meyyal ise kimse mani olamaz; o kadın mubah olurdu. Mezdek'in dinine göre kıskançlık ve merhamet yoktu. O derece ki hiçbir kimse servetten, zevklerden ve şehvetten bî-nasip kalamazdı.

Malların ve kadınların herkesçe serbest kullanılabilmesi cehaletin işine yaradı. Cahiller aşağılık, adî, ve bayağı insanlar Mezdek'i sevip ona tabii oldular. Bu nefret olayları beğenmeyen alimler ve temiz insanlar ise korkudan sessiz kaldılar.

Evet. Böylece Engels'in ve Marks'ın fikirleri; Lenin ve Stalin'in komünist fiilleri ta asırlar önce Mezdek liderliğinde temellendi.

Sonraki bölümde İran'da bütün bu olanlara karşı Nûşîrevân'ın fikirlerini, tutumlarını ve tavırlarını irdeleyeceğiz. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Bir sonraki bölümde görüşmek üzere. Sevgiler.

@sahinadm

Referans