Forrest Gump hakkında

Forrest Gump saf ve uysal biri. Otistik hastasıdır. Atletik olarak ise çok güçlü, çok hızlı koşar. Koşmak onun yapabildiği en iyi iş denebilir. Tabii aşık olmak da. Forrest karakteri, romantik bakışın insanda görmek istediği karakterleri barındırır. Yalan konuşmaz, aldatmaz, söz verdiği için gemi satın alabilir, yeminini bozmamak için milyonlarını harcayabilir. Başkalarına zarar vermek istemez. Kötülük yapmak nedir bilmez. Kandırmayı da, hırsızlık yapmayı da bilmez. Tabi o enayi de değil. İnsanın ayakkabısından çok şey öğrenebiliyor, nereye gitti ne yaptı. Sadece IQ'sı düşük. Yani, onu zekası orta derece bir IQ zekasına oranla, "normal"den daha düşük. Rastlantı mı bu acaba?

Başka bir soru daha, norm nedir, normal adam kim? Bence filmin anlamı bu soruya dayanıyor. Filmin başında Forrest'in annesi okul müdürüne bu soruyu sorar: normal dediğiniz nedir? Bu soru cevapsız kalıyor. Filmin hiç bir yerinde de bu soruya dönülmüyor, cevap verilmiyor. Aslında, film tamamıyla bu soruyu soruyor gibi geldi bana.

Forrest'in arkadaşları, etrafındakiler, bütün karakterler normal görünüyor. Onların IQ'ları düşük değil. Ortama uymayan bir tek Forrest vardır. Peki, ahlaksız okul müdürü normal mi? Yoksa Forrest'in annesine ne demeli? Sürekli kendinden kaçan ve rüzgarda sürüklenen yaprak gibi değişen "hippie" sevgilisi Jenny normal mi? Kahraman olmak için savaşa katılan ve kendisini ölümden kurtardığı için Forrest'i affedemeyen Dan normal mi? 3 yıl sadece canı istediği için koşan Forrest'i anlamak elbette zor, ama onun koşmasından haber yapmaya çalışan gazeteciler, ve anlam arayarak sürü psikolojiyle peşine takılan topluluk normal mi?

Filmin başında havada uçan bir kuş tüyü gelip Forrest'in ayağına konar. Mecazi olarak kadere yorulabilir. Filmin ana konusu kader denebilir. Forrest'ten başka bütün karakterler aslında kaderine razı olmayan, kendileriyle ve hayatlarıyla barışamayan adamlar. İçlerindeki bu anlam boşluğunu doldurmak için Forrest'in peşinde koşarlar. Forrest'in ise hiç bir şeyden şikayeti yok, hiç bir şeyi eleştirmez. Bu beyaz kuş tüyü, aynı zamanda melek de olabilir. Hollywood filmlerinde kullanılan mecazlardan biri.

Yukarıda Forrest romantik açıdan bakılırsa iyi özellikleri kendinde barındırıyor demiştim. Yüzeysel bakış olarak öyle, ikinci katman olarak pragmatizm açısından bakılırsa Forrest siyasi iktidarın istediği uysallaştırılmış bir karakter de denebilir. Belki de Amerika siyaseti Forrest gibi uysal, eleştirmeyen, şikayet etmeden "koşan" vatandaşlar istiyordur. "Run Forrest, Run!" sloganı da meşhurdur. Aynı zamanda rasyonel zekanın insandaki potansiyel kötülükleri körüklediğini de görüyoruz. Zeka yine pandoranın kutusu gibi efekt gösteriyor. Kadere teslimiyetle iktidara teslimiyet aynı çizgiye geliyor.

Forrest ile sevgilisi Jenny ikisi bir birine tamamen zıt karakterler. Biri çok sessiz, öbürü aktivist. Biri romantik, öbürü zevk için yaşayan hedonist. Biri inançlı, öbürü seküler. Özellikle böyle formule edildiği görülüyor, Jenny bu zamanın gençlerini, insanlarını temsil ediyor. Toplumda var olan, teşvik gören karakterlerin Forrest'te yoktur. Yani o "bizim" zıddımız. Amerikan toplumuna kendisini gösteren bir "ayna" rolü oynuyor.