Kryształ górski i inne odmiany kwarcu

Co to jest kwarc?

Najpospolitszym minerałem w skorupie ziemskiej jest kwarc. Zbudowany jest głównie z dwutlenku krzemu. Najczęściej powstaje w procesie krystalizacji magmy (magma to płynna lawa w głębi ziemi).
Jest powszechnym minerałem skałotwórczym, czyli budulcem skał. Przykładowo jest składnikiem granitów, piaskowców lub chociażby zwykłego piasku w piaskownicy czy na plaży.

Kryształy kwarcu

Jednak dla mnie najbardziej interesujący jest gdy przybiera formę kryształów. Są to bardzo widowiskowe formy o sześciokątnym przekroju zakończone piramidami.
Mogą występować pojedynczo, wówczas są zakończone piramidami z dwóch stron.
Mogą też przyjąć postać tzw. szczotek krystalicznych czyli kryształów zebranych na jednej podstawie i wykształconych tylko z jednego końca.

źródło: https://commons.wikimedia.org, public domain.

Zdarza się, że szczotki krystalizują w geodach czyli w pustej przestrzeni masy skalnej. Geody z zewnątrz nie są ciekawe. Wyglądają jak większe lub mniejsze, szaro - bure skalne jaja o nieciekawej strukturze. Jednak po jej przecięciu lub rozbiciu pojawia się spektakularny widok przepięknych kryształów. To tak jakby natura celowo zapakowała skarby do brzydkiego pudełka.

źródło: https://commons.wikimedia.org, public domain.

Odmiany kwarcu

Kwarc ma najczęściej barwę szarą lub mlecznobiałą.

Odmiany kwarcu wyróżnia się na podstawie koloru. I tak przykładowo:

• Kryształ górski - jest czystą przezroczystą odmianą kwarcu.

Pojedyncze duże kryształy mogą dochodzić do długości nawet kilku metrów i ważyć kilka ton. Takie występują np. w Alpach. Jest to mój ulubiony "kamyczek".
W szczotkach potrafi tworzyć przepiękne formy.

• Ametyst - odznacza się barwą fioletową, jest kamieniem półszlachetnym, używa się go w jubilerstwie, bardzo często występuje w geodach,

• Morion - kwarc o barwie czarnej,

• Cytryn - przyjmuje żółty kolor,

źródło: https://commons.wikimedia.org, public domain.

• Kwarc dymny - posiada barwę brązową.

Bardzo ciekawymi odmianami tego minerału są też: awanturyn - kwarc z błyszczącymi drobinkami miki oraz kocie oko - z włókienkami azbestu po oszlifowaniu przypominający oko kota.
Również agat, onyks, jaspis i opal są kwarcami.

Czy można samemu znaleźć kryształy kwarcu?

Oczywiście. Różne kryształy kwarcu występują w Polsce na przykład na Śląsku, w Karkonoszach, Tatrach i Górach Świętokrzyskich.

Kryształy górskie bardzo łatwo można znaleźć na alpejskich lodowcach. Jęzor lodowca to masa lodu wypełniająca górską dolinę, na powierzchni pokryta tonami rumoszu skalnego (gruzu skalnego).

I właśnie w tym rumoszu bardzo często można się natknąć na kawałki kryształów, rzadziej całe kryształy.
Piękne szczotki kryształowe można odnaleźć w szczelinach, załomach skalnych. Często zupełnie niepozornych. Jednak mi zawsze było żal wyrąbywać te wspaniałe okazy. Geody jeszcze nigdy nie udało mi się znaleźć.

Trzeba też pamiętać, że chodząc po lodowcu lub górach w poszukiwaniu minerałów zawsze należy zachować bezpieczeństwo i zdrowy rozsądek. Nie warto ryzykować zdrowia lub życia dla choćby najpiękniejszego kryształu.

Czy kwarc to diament?

Nie. To dwa różne minerały. Choć rzeczywiście kryształ górski na pierwszy rzut oka można pomylić z diamentem.

Diament to czysty węgiel, najtwardszy minerał. Można go zarysować tylko innym diamentem. Natomiast kwarc zbudowany jest z dwutlenku krzemu (jak na wstępie) i daje się zarysować np. topazem i oczywiście również diamentem. Co ciekawe kwarcem można zarysować szkło, a diamentem można je przeciąć. Jednak oba minerały nie dadzą się zarysować nożem ani stalą narzędziową.

Kończąc post chciałam zachęcić wszystkich aby podczas najbliższej wycieczki np. w góry poczuć się, chociażby przez moment, jak poszukiwacz skarbów lub odkrywca i spojrzeć pod nogi oraz rozejrzeć się wokół siebie w poszukiwaniu kryształów kwarcu.
Życzę wszystkim powodzenia i udanych zbiorów!