Kondor wielki

Gdy go zobaczyłam zaparło mi dech w piersiach. Stałam na urwisku, dostrzegłam go poniżej moich stóp. Powoli wzbijał się wyżej i wyżej dając się unosić ciepłym prądom powietrza. Najpierw jeden, później drugi i trzeci. Były piękne, ogromne. Były wolne i dzikie. Były blisko. Aż uniosły się ponad moja głowę i niespiesznie, z wdziękiem zataczały kręgi. Niezapomniane przeżycie, które na zawsze pozostanie mi w pamięci.

Źródło: Pixabay.com.

Zdjęcie własne

Zdjęcie własne

Kondor wielki (Vultur gryphus)

To jeden z największych ptaków latających. Rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 3,2 m, a ciężar ciała do 15 kg. Jest też ptakiem długowiecznym. Niektóre źródła podają, że dożywa do 70 lat, a czasami dłużej. Zamieszkuje Andy, głównie skaliste obszary na wysokości do ok. 5000 m n.p.m.

Jak wygląda i co je

Wyglądem przypomina nieco sępa. Bowiem tak jak on ma łysą głowę i szyję. Kondor jest czarny z białymi połaciami zewnętrznych partii skrzydeł. Na szyi, na granicy upierzenia ma wyraźny, biały kołnierz. Samca łatwo poznać po grzebieniu (narośli) na głowie. Z kolei samica ma czerwone oczy.

Źródło: Pixabay.com.

Źródło: Pixabay.com.

Kondory mają potężne, ostre dzioby służące do rozrywania mięsa. Żywią się głównie padliną, choć podobno potrafią tez dobić dogorywające zwierzę. Najczęściej zjadają padłe lamy, alpaki i jelenie. Żywią się również padliną zwierząt domowych. Zdarza się, że wykradają jaja innym ptakom. Wikipedia podaje, że zaobserwowano, że kondory potrafią polować na małe zwierzęta (króliki, gryzonie i ptaki), zabijają je wówczas wielokrotnym uderzeniem dzioba. Pokarm wypatrują z powietrza. W poszukiwaniu pożywienia dziennie przemierzają nawet 200 km.

Czekanie na obiad

Pamiętam jak znajomy opowiadał mi, że w czasie wspinaczki w Andach, na dość trudnej skalnej ścianie kondor obserwował jego i jego wspinaczkowego partnera. Robił to najpierw z oddali, co jakiś czas krążąc nad nimi. Im byli wyżej, tym ptak podlatywał bliżej. Im było trudniej, im bardziej byli zmęczeni tym bliżej był kondor.

Źródło: Pixabay.com.

W końcu usiadł w pewnej odległości na półce skalnej, po czym metodycznie "przesiadał się" na coraz bliżej i bliżej. W końcu usiadł kilka metrów od wspinaczy. Gdy wspięli się jakiś kawałek do góry, ptak również przemieszczał się na wyższą półkę. I obserwował, spokojnie i cierpliwie. Jakby ich pilnował. Kolega twierdził, że patrzył na nich jak na pewny obiad. Najwyraźniej czekał, aż któryś z nich odpadnie od ściany i roztrzaska się u jej podstawy.

Źródło: Wikipedia.

Po jakimś czasie znudziło mu się czekanie i jakby chcąc skrócić bieg wydarzeń poderwał się do lotu i przeleciał tuż obok jednego z nich. Tak blisko, że można było poczuć ruch powietrza spod skrzydeł. Kolega był przerażony. Wspinacze wiedzieli, że kondory nie atakują i nie polują na tak duże zwierzęta jak człowiek. Jednak najwyraźniej ten padlinożerca chciał dopomóc losowi i przyspieszyć rozwój korzystnych dla siebie wypadków. Kolega opowiadał, że naprawdę się wówczas bali. Ptak był potężny, a oni ledwo trzymali się skały. Próbowali spłoszyć go krzykami, na próżno, kondor nie dawał za wygraną. Ptak był tak nachalny, że w końcu mężczyźni odpuścili i przerwali wspinaczkę.
Pokonała ich nie góra, a jeden padlinożerca.

Kondorza rodzina

Podobno kondory wiążą się w pary na całe życie. Jednak w gdańskim zoo zdarzył się kondorzy rozwód. Po 47 latach wspólnego życia i pomimo wspólnego potomstwa samiec poturbował samicę i pracownicy musieli rozdzielić ptaki. Stało się to w 2015 r. Niestety nie dotarłam do dalszych informacji o tej parze, ciekawiło mnie czy była to tylko przejściowa małżeńska kłótnia i czy nadal żyją razem. Nie wiadomo też czy takie zachowania zdarzają się w naturze czy tylko u ptaków trzymanych w niewoli.

Źródło: Pixabay.com

Do rozrodu zdolne są w wieku 5-6 lat. Gniazda zakładają na niedostępnych półkach skalnych na wysokości 3000 - 5000 m n.p.m. Z reguły składają 1-2 jaja co 2 lata. Ciekawostką jest, że w przypadku gdy jedno z jaj np. spadnie to samica znosi kolejne. Kondorze jaja są duże, ważą ok. 280 g (kurze - ok. 60 g), mają białą barwę z niebieskim odcieniem. Są wysiadywane przez oboje rodziców. Małe kondory wykluwają się średnio po 50 dniach wysiadywania. Karmione są przez rodziców nadtrawionym pokarmem, a gdy nieco podrosną to kawałkami padliny. Latać zaczynają w wieku ok. 6 miesięcy, ale z rodzicami pozostają przez pierwsze 2 lata życia. Młode do czasu osiągnięcia dojrzałości są szaro - czarne.

Przyjaciel kondor

Argentyński farmer znalazł pisklę kondora, które najprawdopodobniej wypadło z gniazda. Postanowił wychować ptaka. Karmił go padliną. Farmerowi udało się usamodzielnić odchowaną sierotę na tyle, że pewnego dnia kondor postanowił zacząć samodzielne życie na wolności. O dziwo, nie zapomniał o swoim przybranym rodzicu i co jakiś czas przylatuje go odwiedzić.

Źródło: Pixabay.com.

34 martwe kondory

Grupka turystów przemierzających Andy w Argentynie w prowincji Mendoza znalazła 34 martwe kondory. Obok kondorów leżała martwa puma i szczątki owcy. Najprawdopodobniej winę za to ponoszą okoliczni farmerzy, którzy zatruli mięso owcy zabitej przez pumę. Zatrute mięso pozbawiło życia pumę, która wróciła do swojej ofiary oraz 34 kondory, które także chciały pożywić się resztkami owcy.

Kondor wielki jest uznany za gatunek zagrożony wyginięciem. Ptak ten nie ma naturalnych wrogów. Obecnie największym jego zagrożeniem jest człowiek - kłusownicy i hodowcy zwierząt.

Źródło: Wikipedia. Polowanie na kondory XIX w.

Festiwal krwi z kondorem w roli głównej

Yawar Fiesta (festiwal krwi) to peruwiańskie święto zapoczątkowane przez przybyłych do Ameryki Hiszpanów. Jest to korrida, podczas której na grzbiecie byka przymocowuje się żywego kondora. Związanie kondora z bykiem w dawnych czasach miało symbolizować hiszpańskie jarzmo. W tym widowisku, dla rozrywki ludzi, śmierć ponosi nie tylko byk ale często również kondor.

Źródło: Wikipedia.

Kondor w kulturze

Ptak ten w kulturze Ameryki Południowej pojawił się bardzo wcześnie. W ruinach Machu Picchu znajduje się Świątynia Kondora. W centralnej części tego kompleksu w granitowej podłodze wyrzeźbiono jego podobiznę.

Źródło: Pixabay.com. Machu Picchu

Kondor jest częścią rdzennych religii andyjskich. Był wiązany z bóstwem Słońca, symbolizował siłę i zdrowie. Jego wizerunek również został uwieczniony na płaskowyżu Nazca. Rysunek kondora ma przekrój 120 m.

Źródło: Pixabay.com. Nazca

W dzisiejszych czasach jest narodowym symbolem Argentyny, Peru, Boliwii, Chile, Ekwadoru, Wenezueli i Kolumbii.
Jego wizerunek widnieje w godle np. Peru, Boliwii, Chile.

Źródło: Wikipedia. Godło Boliwii

Źródła:
https://en.wikipedia.org/wiki/Andean_condor
http://dinoanimals.pl/imals.pl/zwierzeta/kondor-jeden-z-najwiekszych-ptakow/"; target="_blank" style="text-decoration: underline;">http://dinoanimals.pl/zwierzeta/kondor-jeden-z-najwiekszych-ptakow/
https://sites.google.com/site/swiatynie/inkowmachupicchu
http://www.rmf24.pl/ciekawostki/news-maly-i-pierzasty-tak-wyglada-mlody-kondor,nId,1014943
http://petronews.pl/onews.pl/zoobacz-w-plocku-kondor-wielki/"; target="_blank" style="text-decoration: underline;">http://petronews.pl/zoobacz-w-plocku-kondor-wielki/
https://www.tvp.info/18313939/rozwod-w-gdanskim-zoo-para-kondorow-rozstala-sie-po-47-latach-wspolnego-pozycia
https://www.zoo.gda.pl/animal/kondor-wielki
https://www.tvp.info/32814962/uratowal-pisklaka-kondor-wrocil-by-podziekowac
https://tvnmeteo.tvn24.pl/informacje-pogoda/swiat,27/dziesiatki-martwych-kondorow-w-andach-wyjasniona-tajemnica-smierci-ptakow,251172,1,0.html
https://es.wikipedia.org/wiki/Y%C3%A1war_Fiesta

Pozdrawiam,
@tapioka :)