OSOBY NIEWIDOME I NIEDOWIDZĄCE - JAK POMAGAĆ ?

Witam 😊

Chciałabym Ci przedstawić, jak powinniśmy się zachowywać widząc osobę niewidomą.

Prawdopodobnie każdy z nas spotkał kiedyś na swojej drodze osobę niewidomą. Oceniamy to po wyglądzie, sposobie poruszania się, dodatkowych akcesoriów pomocniczych, np biała laska, czy też osób drugich, tzn, przewodników. Jeśli zapytamy kogoś, kim jest osoba niewidoma czy niedowidząca, zaczynają się schody. Wiemy, ale nie potrafimy tego nazwać.
Zatem ...

OSOBA NIEWIDOMA

Według Światowej Organizacji Zdrowia ( WHO ), osoba niewidoma, to osoba, która:

-Wykazuje całkowity brak wzroku. Mówiąc inaczej, osoba ta nie posiada poczucia światła.
-Ostrość wzroku nie przekracza 0.05 lepszym okiem, po maksymalnej korekcji. Osoba widząca prawidłowo posiada ostrość wzroku 5/5 - zapis za pomocą ułamka, czyli 1,0- zapis dziesiętny.
-Pole widzenia osoby niewidomej wynosi do 20 °. Osoba widząca prawidłowo posiada pole widzenia ok 180 ° w poziomie, oraz ok 160 ° w pionie.

-Osoba niewidoma, to osoba, która nie widzi od urodzenia lub straciła wzrok przed 5 r.ż.

OSOBA SŁABOWIDZĄCA

-Ostrość wzroku u takich osób wynosi od 0,05 do 0,3
-Pole widzenia jest ograniczone do 30 °

OSOBA OCIEMNIAŁA

-To osoba, która straciła wzrok podczas swojego życia. Przyjmuje się, że osoba ta traci wzrok minimum po 5 r.ż. Oznacza to, że może go stracić w wieku 10, 20, 50 czy nawet 70 lat.
Wiek w którym osoba straciła wzrok, jest granicą zapamiętanej wzrokowej pamięci. Oznacza to, ile zdążył zapamiętać jak wyglądają dane elementy w jego otoczeniu.

JAKIE MOGĄ BYĆ PRZYCZYNY UTRATY WZROKU ?

Są to np. :

-wady okołoporodowe
-dziedziczone
-choroby zakaźne
-zatrucia
-urazy mechaniczne
-choroby nowotworowe
-awitaminoza

Aby trochę rozjaśnić sytuację, postaram się przedstawić Ci, co to takiego ta wspomniana wyżej ostrość wzroku, czy pole widzenia.

OSTROŚĆ WZROKU

Jest to miara ostrości widzenia oka. Określamy ją na podstawie odległości z której badana osoba rozpoznaje znak o danej wielkości, do odległości z której dany znak zostaje rozpoznany.

Do badania ostrości wzroku wykorzystuje się bardzo często tzw. tablicę Snellena.

Ostrość wzroku zapisujemy w postaci ułamka. W Polsce przyjmuje się, że osoba podczas badania stoi w odległości 5 metrów od tablicy.
W liczniku wpisujemy odległość z której badany odczytuje optotypy. ( Optotypy to znaki o różnej wielkości ).
W mianowniku natomiast wpisujemy wartość jaka widnieje przy ostatnim, prawidłowo przeczytanym/ rozpoznanym rzędzie optotypów.

Przedstawione wyżej to badanie ostrości wzroku do dali. Istnieje jeszcze badanie wzroku do bliży.

POLE WIDZENIA

Pole widzenia jest to obszar obejmujący wszystkie możliwe punkty, które widzi oko, patrząc NIERUCHOMO na JEDEN PUNKT.
Podstawowe badania do oceny pola widzenia to PERYMETRIA i KAMPIMETRIA.

Myślę, ze taka wiedza na temat, kim jest osoba niewidoma nam wystarczy. Badania wzroku, rodzaje schorzeń etc, to bardzo obszerna dziedzina, wiec jest to temat na zupełnie inny post.

Przejdźmy zatem do meritum tego wpisu. Jak się zachowywać w towarzystwie osoby niewidomej, jak pomagać ?

Jestem studentką Terapii Zajęciowej, więc miałam i nadal mam sporo zajęć z takimi właśnie osobami. Zarówno z dziećmi jak i osobami starszymi. Niejednokrotnie spotykam takie osoby na ulicy, kiedy to staram się im pomóc jak i zwracam wtedy uwagę na to, jak zachowuje się wtedy reszta osób z otoczenia.
Zatem ..

-Jeśli widzisz np, na ulicy, na chodniku, w galerii etc, osobę niewidomą, widzisz, że jest zakłopotana, stoi niepewnie nie wiedząc co robić, podejdź i zapytaj, czy możesz jej jakoś pomóc.

-Chyba nikt z nas nie lubi, jak na siłę ktoś ciągnie nas za rękę, popycha czy szturcha, aby gdzieś iść czy się przesunąć. Zawsze zapytaj, czy możesz jej pomóc. Osoby niewidome wybierające się samodzielnie do sklepu, na spacer są świadome tego, że znają na tyle dobrze teren, aby móc samodzielnie spacerować.
Czasami jednak, tracą swoją koncentrację, ktoś im przeszkodzi, poprzez roboty drogowe zmienia się organizacja ruchu. Wtedy mogą potrzebować naszej potrzeby.

-Jeśli już zdecydujesz się pomóc takiej osobie, np. gdzieś ją zaprowadzić, nie bierz jej nigdy pod rękę ( np. jak para zakochanych ). Zawsze podajemy swój łokieć.

Załóżmy, że jesteśmy z lewej strony osoby niewidomej. Podajemy jej swój prawy łokieć, będąc krok przed nią. Osoba niewidoma, wyczuje wtedy Twoje kroki, Twoją zmianę kierunku czy prędkości. Ty będziesz miał/a czas, aby ostrzec ją przed występującymi przeszkodami, np, schody, stopień, zakręt etc.

-Na przystanku tramwajowym/ autobusowym coraz częściej można spotkać urządzenia wypowiadające zbliżające się numery tramwaju/ autobusu, oraz w którym kierunku zmierzają.

Czasami nie ma takiej możliwości, wtedy zapytaj na jaki tramwaj/ autobus czeka, oraz zapytaj, czy potrzebuje Twojej pomocy podczas wchodzenia do autobusu/ tramwaju. Jeśli będziesz wchodził/a razem z osobą niewidomą do tramwaju/autobusu idź przed nim. Pozwól wtedy chwycić się za swoje ramię.

-Opisując niewidomemu miejsce gdzie się znajduje, unikaj zwrotów takich jak " tutaj jest duży biały dom ". Niewidomy tego nie zrozumie. Użyj wtedy "Jeśli przejdzie Pan/i 50 metrów prosto, po prawej stronie będzie fontanna a następne skrzyżowanie"

-Mijając drzwi, przewodnik zawsze pierwszy. Jeśli niewidomy to mężczyzna, przewodnik to kobieta - tak samo. Tutaj zasada " Panie przodem " nie obowiązuje 😉

-Jeśli witasz się z osobą niewidomą lub niedowidzącą przedstaw siebie i osoby Ci towarzyszące.

-Wchodząc z niewidomym do pokoju czy innego pomieszczenia, poinformuj go, kto jeszcze się tam znajduje.

-Zawsze wyraź słownie chęć kontaktu fizycznego, np uścisk dłoni, przytulenie się. Nie łap jej gwałtownie za rękę czy bark. Taka osoba może się wystraszyć dotyku, którego się nie spodziewała. (Zapytaj, czy możesz uścisnąć jej dłoń )

-Jeśli z osobą niewidomą jest jej przewodnik, zwracaj się bezpośrednio do osoby niewidomej, nie przez przewodnika.

-Jeśli chcesz pomóc niewidomemu usiąść na krześle, wystarczy, ze położysz rękę niewidomego na oparciu krzesła. Wiedząc gdzie jest oparcie, będzie potrafił usiąść sam. Nie szarp się z niewidomym próbując go posadzić na krześle.

-Podczas posiłku poinformuj niewidomego o formie ułożenia potraw według wskazówek tarczy zegarowej (np. Na 12 znajduje się mięso, na 9 surówka etc )

-Nie odchodź od niewidomego bez wyraźnego pożegnania się. Nie ma nic przyjemnego w mówieniu do samego siebie do czasu, aż zorientujemy się, że obok nas nikogo już nie ma.

-Śmiało używaj zwrotów takich jak " Miło było Cię widzieć " czy " Do widzenia "

BARDZO WAŻNE !!!

Jeśli widzisz osobę niewidomą z psem przewodnikiem, nie zaczepiaj go !!! Pies jest wtedy w pracy, musi być skupiony. W trakcie pracy pies ma przywieszoną tabliczkę z napisem " Nie głaskaj mnie - Pracuję ! " lub coś podobnego.
Często jest tak, że małe dzieci ( jak się okazuje dorośli też ) na widok pieska krzyczą " oooo jaki ładny piesek " i biegną go pogłaskać. To rozprasza psa.
Pies po zakończonej pracy ma zdjętą tabliczkę i wie, że wtedy ma czas na szaleństwo, może biegać, szczekać, podskakiwać do woli.
Uczmy zatem swoje dzieci, aby tego nie robiły.

A Ty, spotkałaś/eś się kiedyś z podobną sytuacją ? Potrafiłeś się zachować i pomóc ? Coś zwróciło Twoją uwagę ?

Dziękuję za przeczytanie.

Do usłyszenia 😉

Źródła zdjęć:
-Pole widzenia; https://www.szkla.com/poradnik_badanie-pola-widzenia.html
-Tablica Snellena; https://pl.wikipedia.org/wiki/Tablica_Snellena