Czołem! Dzisiaj przedstawię wam historię nakrycia głowy, które wyparło rogatywki z naszej wspaniałej armii, które jedni chwalą zaś drudzy nienawidzą, a mianowicie beretu. Miłej lektury!

Wojsko II RP

Berety po raz pierwszy w naszej armii pojawiły się w Wojsku Polskim II RP w 1919 roku wraz z przybyciem do kraju z zachodu armii generała Józefa Hallera, która była nazywana ,,Błękitną Armią" z uwagi na niebieskie francuskie mundury, jakie nosiła.

Współczesna Wizualizacja ,,Błękitnej Armii"

Generał Józef Haller

Początkowo berety były noszone przez kierowców pojazdów mechanicznych podczas jazdy, pracy przy sprzęcie oraz w obrębie koszar. Pierwsze te właśnie nakrycia głowy wykonane były z granatowej tkaniny dzianej, przylegały ściśle do głowy i miały wystający koniec przędzy długości około 1,5cm przypominający ogonek. Z przodu beretu znajdował się orzeł - godło państwowe, czasami również stopień.
W 1937 roku do broni pancernych i oddziałów zmotoryzowanych wprowadzono nowy wzór beretu. Był on wykonany z kawałka czarnej tkaniny dzianej, posiadał średnicę 29cm - 31cm. Krawędź wewnątrz była obszyta skórzanym potnikiem, z przodu znajdował się orzeł wysokości 4cm, haftowany szarą nitką na podkładce z czarnego sukna, pod godłem umieszczano stopień wojskowy na takiej samej podkładce, które były haftowane szarą jedwabną nitką dla oficerów, z galonu z karmazynowymi brzegami dla podoficerów oraz z galonu całkowicie srebrnego dla podchorążych zawodowych. Noszenie czarnych beretów przewidziane było również w czasie prowadzenie pojazdu mechanicznego poza służbą, używano ich również w polskim lotnictwie. Pod koniec lat 30-tych XX wieku do ubioru ćwiczebnego i roboczego na lotnisku przeznaczony był beret czarny wz. 36 z oznaką stopnia. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych XX wieku rozważano, również wprowadzanie beretów jako polowe nakrycie głowy polskich żołnierzy w miejsce stosowanych do tej pory furażerek. Wobec tego w roku 1930 berety w kolorze khaki doświadczalnie wprowadzono w 21 Pułku Piechoty „Dzieci Warszawy”. Zrezygnowano jednak z tego pomysłu na rzecz polowej rogatywki.

Odznaka ,,Dzieci Warszawy"

Rogatywka Polowa Używana W Wojsku II RP

Czarny Beret Używany W Wojsku II RP

Berety W Polskich Siłach Zbrojnych

W Wojsku Polskim We Francji używano beretów ciemnogranatowych strzelców alpejskich lub koloru ochronnego. Wiosną 1940 roku miało miejsce przemundurowanie oddziałów polskich. W 2 Dywizji Strzelców Pieszych wprowadzono berety brązowe z orłem, który był wyciśnięty z gumy na owalnej, sukiennej podkładce. Oznaki stopnia umieszczano pod orłem, a barwy pułków w postaci „ostrzy bagnetów”, nawiązujących kształtem do oznak Obrony Narodowej, z lewej strony, poziomo, w odległości 25 mm od orła. W broni pancernej wprowadzono granatowy francuski beret wz. 35 – przefarbowywany w oddziałach na czarno. Nakryciem głowy w Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich były berety khaki francuskiej piechoty fortecznej z orłem znajdującym się na podkładce sukiennej. Oznaki stopni naszywano pod orłem – poziomo.
W Polskich Siłach Zbrojnych W Wielkiej Brytanii oddziały broni pancernej i kawalerii pancernej nosiły czarne berety wykonane z jednego kawałka filcu, ze skórzanym obszyciem i tasiemką wiązaną na kokardkę. Niektóre pułki kawalerii nosiły tasiemki z tyłu zaprasowane na gładko.
Żołnierze 10 Kompanii ,,Commando" otrzymali w lutym 1943 roku berety w kolorze ciemnozielonym z orłem metalowym umieszczonym na lewym boku.

Symbol 10 Kompanii ,,Commando"

Żołnierze 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej posiadali berety jasnopopielate.

Znak 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej

Samodzielna Kompania Grenadierów miała błękitne berety.
Berety Batalionu Strzelców Podhalańskich były szkockimi beretami khaki bez pomponów.
Proporczyk Batalionu Strzelców Podhalańskich

Od 1943 roku w PSZ stopniowo wprowadzano berety khaki, zszyte z kilku elementów, a wykonane z tkaniny czesankowej. Posiadały one dość wysoki, usztywniony otok, denko i dwa bryty nierównej wielkości. Berety khaki otrzymały wszystkie oddziały, które nie były uprawnione do noszenia beretów filcowych. Oznaki stopni noszono na beretach początkowo z boku orła, z lewej strony, później — poniżej orła.
11 listopada 1943 roku wprowadzono do umundurowania żołnierzy 2 Dywizji Grenadierów Pancernych berety barwy granatowej.

Odznaka 2 Dywizji Grenadierów Pancernych

W grudniu 1943 roku w I Korpusie wprowadzono beret granatowy z orłami zatwierdzonymi dla wojsk pancernych.

Odznaka I Korpusu

Wiosną 1944 roku w piechocie i artylerii 2 Korpusu wprowadzono berety khaki. Pułki pancerne i ułanów zachowały czarne berety, a kompania komandosów, przetransportowana na front włoski, berety zielone. Już po wojnie, przed przetransportowaniem 2 Korpusu do Wielkiej Brytanii, wprowadzono w oddziałach korpusu filcowe berety granatowe. Broń pancerna zachowała berety czarne, które nosili również żołnierze 16 Pomorskiej Brygady Piechoty będącej w składzie 2 WDPanc.
Po tej bardzo długiej części czas teraz na berety w Ludowym Wojsku Polskim.

Berety W Ludowym Wojsku Polskim

Berety w Ludowym Wojsku Polskim zostały wprowadzone na przełomie lat 50-tych i 60-tych XX wieku. Używano następujących kolorów:
czarny – w Marynarce Wojennej, w pułkach czołgów i batalionach czołgów pułków zmechanizowanych oraz szkołach i ośrodkach szkolenia wojsk pancernych, oraz w Siłach Powietrznych w składzie ubiorów specjalnych i roboczych,
bordowy – w jednostkach powietrznodesantowych, 1 batalionie szturmowym, armijnych kompaniach specjalnych i kompaniach specjalnych batalionów rozpoznawczych,
niebieski – w jednostkach obrony wybrzeża,
khaki – noszone w latach 60. XX wieku do munduru polowego i służbowego przez słuchaczki studium wojskowego szkół wyższych,
granatowy – do munduru roboczego.

Wizualizacja Czterech Z Pięciu Beretów Używanych W Ludowym Wojsku Polskim

Berety W Wojsku Polskim III RP

We współczesnym Wojsku Polskim nosi się berety w następujących kolorach:
czarnym – w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Nr 4026 (FORMOZA), w jednostkach pancernych, pododdziałach czołgów i jednostkach 11 Dywizji Kawalerii Pancernej,
bordowym – w jednostkach desantowo-szturmowych i jednostkach kawalerii powietrznej,
niebieskim – w jednostkach obrony wybrzeża i Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych oraz w Dowództwie Pomorskiego Okręgu Wojskowego,
szkarłatnym – w jednostkach Żandarmerii Wojskowej,
brązowym – w jednostkach obrony terytorialnej. Obecnie Wojska Obrony Terytorialnej używają beretów w kolorze oliwkowym,
stalowym – jednostki sił powietrznych (orzeł wojskowy Sił Powietrznych) noszony przez żołnierzy odbywających Zasadniczą Służbę Wojskową,
zielonym – w pozostałych jednostkach Wojsk Lądowych,
ciemnozielonym – w Wojskach Specjalnych,
szarym – w Jednostce Wojskowej Nr 2305 (GROM).

Wizualizacja Beretów Wojskowych III RP, W Kolejności W Jakiej Je Wymieniłem.

Sposób Noszenia Beretu W Wojsku III RP

Beret, z wyjątkiem Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych, nosi się lekko przechylony na prawe ucho. Prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak aby przysłaniał ucho. Beret marynarski nosi się lekko przechylony na prawe ucho. Dolna jego krawędź powinna znajdować się na wysokości około 40 mm nad lewą brwią oraz około 20 mm nad prawą brwią. Prawą krawędź denka opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak by nie przysłaniała ucha. W Wojskach Specjalnych beret nosi się lekko przechylony na prawe ucho w taki sposób, by znak orła Wojsk Specjalnych znajdował się nad lewą brwią. Prawą krawędź beretu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak aby przysłaniał ucho. Przy wystąpieniach bez nakrycia głowy beret nosi się w lewej kieszeni spodni, która ma być otwarta i orzełek ma być skierowany ku przodowi (mundur WZ.2010 ), lub pod lewym naramiennikiem skierowany ku przodowi (wz.1993).

Ciekawostki

1. Na beretach Ludowego Wojska Polskiego oznaki stopni wojskowych noszono jedynie na berecie bordowym i niebieskim.

2. Żołnierze Wojska Polskiego Służący w Międzynarodowym Korpusie Północno-Wschodnim w Szczecinie noszą od września 2012 roku własne berety.

Beret Żołnierza Służącego W Międzynarodowym Korpusie Północno-Wschodnim

3. Zielone berety noszone są również w szkołach mundurowych.

4. Zielone berety w wojsku III RP wzięły się stąd iż w okresie PRL jedna z polskich fabryk wyprodukowała dla armii libijskiej właśnie zielone berety, których jednak armia ta nie chciała z uwagi na okropne wykonanie. Władza PRL nie mogła doprowadzić do bankructwa państwowej fabryki, dlatego też wykupiła je i w latach 90-tych doszło do konferencji, na której miano ustalić nowe nakrycie głowy żołnierza polskiego i ponieważ berety te bezsensownie kurzyły się w magazynach postanowiono wprowadzić właśnie je, zmieniając jedynie po niedługim czasie odcień zielonego, jaki posiadały na nieco ładniejszy.

To tyle, mam nadzieję, że artykuł wam się spodobał jak tak to serdecznie proszę o zostawienie upvota, komentarza lub dołączenia do grona moich obserwujących. Do zobaczenia