Sztuka. Czym jest? Jak i kiedy powstała? Czyli kulturowy dorobek cywilizacji w pigułce

Rzeźba Igora Mitoraja. sienanews.it

Przedmowa

Witajcie drodzy Steemianie, przeglądając polską społeczność widzę bardzo zróżnicowaną treść.
Poczynając od fotografii, przechodząc przez rozmaite artykuły, konkursy, na grach kończąc. Super sprawa. W końcu dotarłem na tag #pl-sztuka. Zainteresowałem się. Przyjrzałem mu się bliżej, natchniony ilością wiedzy pomyślałem...porozmawiajmy o sztuce.

Zaznaczam iż, jest to dopiero wprowadzenie. Planuje napisać jeszcze kilka artykułów o tej tematyce.

Na początek…

Zastanawiając się na temat sztuki, trzeba zadać sobie pytanie. Co to jest sztuka?
Nie próbujmy natomiast doszukiwać się ”obiektywnej definicji” sztuki. Zdaniem niektórych pojęcie sztuki jest wręcz niemożliwe do określenia, ponieważ granice i jej rozumowanie są zmieniane cały czas. W każdej chwili może pojawić się dzieło, które diametralnie zmieni sposób postrzegania sztuki, jak i samą poszukiwaną przez nas definicje. Dla innych, może to być po prostu przykładowe dzieło artystyczne, jakiś dorobek rzemieślniczy bądź ”ładunek”emocjonalny.

Lecz możemy być pewni w stu procentach jednej kwestii. Sztuka narodziła się wraz z postępem cywilizacji.

Historia

Aby odpowiedzieć na pytanie kiedy powstała sztuka, musimy zagłębić się w temat sztuki prehistorycznej, czyli wytworom utworzonym przez ludzi, a o których historia nie ma żadnych źródeł. Oficjalnie sztukę prehistoryczną datuje się na lata 50 tys. lat p.n.e. - 2.5 tyś lat p.n.e.
Najstarsza znana nam sztuka prehistoryczna to sztuka paleolityczna. Pojawiła się na obszarach dzisiejszej Francji i Hiszpanii. Z odkryć archeologów ówcześni ”artyści” posługiwali się wieloma narzędziami takimi jak pióra, patyki, kamienie, kości, barwniki, woda.

Wenus z Willendorfu - przykład sztuki prehistorycznej. wikimedia.org

Podział sztuki

Fundamentalnie sztukę można podzielić na:

• sztukę plastyczną
• literaturę
  i muzykę

O literaturze i muzyce skupię się w kolejnych artykułach. Przyjrzyjmy się bliżej sztuce plastycznej, najpopularniejszej odmianie sztuki.
Sztukę plastyczną dzielimy na:

• Formy płaszczyznowe
• Formy przestrzenne

Do form płaszczyznowych zaliczamy między innymi malarstwo, rysunek, grafikę, kaligrafie, fotografikę, animację oraz ornamentykę.

Do form przestrzennych zaliczamy za to na przykład. Architekturę, rzemiosło artystyczne, lalkarstwo itp.

Periodyzacja sztuki

Próbując pogrupować sztukę na ramy czasowe wedle obowiązujących wtedy ”trendów”, norm, przekonań możemy ją podzielić na sześć głównych filarów.

1. Sztuka prehistoryczna

Data: 35 tyś lat p.n.e. - 2.5 tyś lat p.n.e.

Wyróżniamy w niej sztukę kultur, paleolitu, mezolitu, neolitu, epoki brązu, epoki żelaza

2. Sztuka starożytna

Data: 5-3 tyś lat p.n.e. - ok. 300 r. n.e.

W starożytnym okresie sztuki stosujemy podziały geograficzne, takie jak.:

• sztuka starożytnego Egiptu
• sztuka starożytnej Mezopotamii
• sztuka hetycka
• sztuka starożytnej Persji
• sztuka egejska
• sztuka helladzka
• sztuka starożytnej Grecji
• sztuka bosporańska
• sztuka etruska
• sztuka starożytnego Rzymu
• sztuka wczesnochrześcijańska

Wydaje się dużo, lecz te kategorie są pogrupowane na jeszcze mniejsze. A tych ”poddziałów” jest ponad 40.

Fryz partenoński, przykład sztuki starożytnej. isztuka.edu.pl

3. Sztuka średniowiecza

Data: V w. - XV w.

Sztuka średniowiecza swój nurt może zawdzięczać cesarstwie Rzymskim. Po jego rozpadzie odmiennie kształtował się rozwój w tych rejonach świata, przez co jego architektura a zarazem sztuka wyglądała tak a nie inaczej.

Dzielimy ją na sztukę:

• koptyjską
• bizantyjską
• przedromańską
• romańską
• gotycką, uważaną za wizytówkę sztuki średniowiecznej
  
  Katedra w Reims, przykład sztuki średniowiecznej. wikimedia.org

4. Sztuka nowożytna

Data: XV w. - XIX w.
Dzielimy ją na:

• sztukę renesansu
• manieryzm
• barok
• rokoko
• klasycyzm
• neoklasycyzm
• romantyzm
• historyzm
• elektyzm
  
  Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale, przykład sztuki nowożytnej. wikimedia.org

Jest też wyodrębniony przedział, czyli sztuka drugiej połowy XIX w. Między innymi realizm, impresjonizm czy postimpresjonizm.

5. Modernizm, czyli sztuka nowoczesna

Data: Druga połowa XIX w. - Pierwsza połowa XX w.

Sztuka nowoczesna otworzyła nowy rozdział, w którym kończą się wielkie style. Stosujemy tutaj podział na kierunki i ugrupowania artystyczne.

Talizman, przykład sztuki nowoczesnej, hswstatic.com

6. Sztuka współczesna

Data: Od drugiej połowy XX w.

Sztuka współczesna nazywana również sztuką drugiej połowy XX wieku, wykształciła się po drugiej wojnie światowej. Duża część sztuki współczesnej jest sztuką konceptualną, ponieważ artystom nie zawsze zależy na samym dziele, a na koncepcie, idei. Ruchy artystyczne, kierunki i tendencje składają się na skomplikowany obraz tej sztuki.

Czarny kwadrat na białym tle, przykład sztuki współczesnej. wikimedia.org

Sztuka rzemieślnicza a sztuka emocjonalna

Wiele ludzi kojarzy sztukę z jakąś piękną architekturą, budowlą czy rzemiosłem. Inny natomiast sztukę traktują jako coś innego. Jako emocje. Stąd powstał podział na sztukę rzemieślniczą i emocjonalną.

Sztuka rzemieślnicza wymaga umiejętności, warsztatu oraz jej zadaniem jest wysoki walor estetyczny. Ma się podobać ludziom. Głównie dotyczy to między innymi rzemiosła artystycznego.

W sztuce emocjonalnej większą część przykładamy do reakcji, emocji oraz sens jaki stoi za dziełem. W dzisiejszych czasach zauważamy jednak, że więcej mówi się o sztuce emocjonalnej.
Żyjemy w czasach technologii, gdzie wszędzie roi się od aparatów, kamer. Teraz sztukę rzemieślniczą traktujemy jako popis umiejętności i wyrobionej ręki.
Dlatego ten nurt sztuki odchodzi od przedstawiania rzeczy 1:1.

Wiele ludzi uważa za sztukę emocjonalną twórczość Kazimierza Malewicza, twórce Suprematyzmu.
Wiele osób dyskredytuje go ze względu na jego obraz pt. Czarny kwadrat na białym tle.
Zostało ono uznane za pierwsze dzieło nieprzedstawiające. Zarzucają mu, że to tylko kwadrat i każdy mógłby to zrobić. Ale im bardziej próbujemy obrazić to dzieło, tym bardziej się z nim zgadzamy. Ponieważ Malewiczowi chodziło o porzucenie sensu i oderwanie sztuki od treści.
Obraz ten przedstawia pustkę, same emocje. Przedstawia powstanie czegoś z niczego. Dlatego dużo osób traktuje go bardzo emocjonalnie i zalicza go właśnie do tej grupy

Podsumowanie

Słowem końcowym…
Sztuka to nie tylko zabawa dla zmysłów, nie każdemu musi się podobać. Jest to manewrowanie intelektem, wywoływaniem emocji, pokazaniem czegoś. Sztuka rządzi się swoimi prawami i zawsze będzie zaskakiwać.

źródła: wikipedia.org, zdjęcia podane pod plikiem