Najczęściej spotykane chwyty erystyczne

Przykładów pozamerytorycznych sposobów argumentowania jest naprawdę dużo. Nietrudno znaleźć listy takich wybiegów w internecie. Skupię się jednak na tych najczęściej spotykanych w dyskusjach.

Argumentum ad personam

Odniesienie się nie do tematu dyskusji, ale bezpośrednio do osoby rozmówcy, atak personalny. Np. "Przecież ty w ogóle nie znasz się na historii".

Argumentum ad hominem

Często błędnie mylony z argumentem ad personam. Tu również mamy odniesienie się "do osoby" a nie "do rzeczy", nad którą trwa dyskusja. Od ad personam różni się jednak dostosowaniem do danego człowieka. Np. " Czy będąc przedstawicielem ruchu pro-life nie powinieneś także sprzeciwiać się karze śmierci"?

Sofizmat rozszerzenia, inaczej atakowanie chochoła

Atakowanie przesadzonej wersji argumentu drugiej strony, odniesienie się do wypowiedzi, która w rzeczywistości nie padła. Np. "Korwiniści uważają, że jak podniesiemy płacę minimalną, to upadnie gospodarka".

Cherry picking

Wybieranie z całości tematu tylko tych elementów, które pasują do naszej teorii i zlekceważenie tych, które ją podważają. Np. Powołanie się na jakieś jedno badanie z kiepską metodologią, które potwierdza forsowaną tezę, podczas gdy istnieją setki innych badań, które ją obalają.

Argumentum ad auditorem

Odwołanie się do publiki obserwującej dyskusję. Np. "Patrzcie jaki on jest głupi".

Argumentum ad populum

Także odwołanie się do publiki, z tymże tu mamy odwołanie do upodobań i przesądów ludu. Np. "Wszyscy doskonale wiecie, że X to banda złodziei i oszustów".

Metoda ironicznej niekompetencji

Ogłoszenie z subtelną ironią swojej niekompetencji. Np. "Oczywiście masz rację, bo ja jestem tylko głupią babą, która nie zna się na polityce".

Argumentum ad vanitatem

Wykorzystanie próżności dyskutanta w celu uzyskania akceptacji własnego poglądu. Np. "Jako inteligentny człowiek, na pewno rozumie pan, że...." i tu następuje wstawienie własnego poglądu.

Argumentum ad verecundiam

Powołanie się na autorytet. Np. "Skoro prezes firmy Y zastosował taką strategię, my również powinniśmy ją przyjąć w naszej firmie".

Argumentum ad absurdum

Sprowadzenie argumentów dyskutanta do absurdu. Np. "Taa partia X brała łapówki od mafii, w reptilian też wierzysz"?

Argumentum ad ridiculum

Wyśmianie rozmówcy. Wygląda podobnie do ad absurdum, w rzeczywistości jednak jest odmianą argumentu ad auditorem, którego celem jest rozśmieszenie publiki. Np. "Patrzcie jaki z niego człowiek-Wikipedia XD".

Retorsio argumenti

Odwrócenie kierunku argumentu. Np.
"-To jeszcze dziecko, trochę więcej zrozumienia.
-Właśnie dlatego, że to jeszcze dziecko trzeba zastosować karę, aby złe nawyki się nie zakorzeniły."

Triumfalne ogłoszenie, że się czegoś dowiodło, choć wcale z dyskusji tak nie wynika

Stosowane zwłaszcza w dyskusji z nieśmiałym rozmówcą.

Mutatio controversiae

Zmiana przedmiotu sporu, ucieczka od głównego tematu, następująca kiedy rozmówca czuje, że nie ma racji.