Zdarzyło to się... 158 lat temu, w dniu 21 czerwca 1860 roku powołano Korpus Łączności Armii Stanów Zjednoczonych (the US Army Signal Corps). W poprzednim wpisie przestawiłem historię telegrafu Samuela Morse’a opatentowanego w 1840 roku, dzisiejszy wpis w pewien sposób nawiązuje do tej historii.

^{Wyposażenie żołnierza korpusu łączności z czasów wojny secesyjnej}

Jak wspominałem Samuel Morse zabiegał o wsparcie finansowe Kongresu Stanów Zjednoczonych, które to uzyskał w 1853 roku na zbudowanie eksperymentalnej linii telegraficznej dla US Post między Waszyngtonem a Baltimore. Telegraf szybko zyskał zastosowanie komercyjne, znajdując zastosowanie w kolejnictwie, sektorze finansowym i ostatecznie w ogólnej użyteczności wymiany informacji na odległość. Rząd Stanów Zjednoczonych, pomimo zainwestowania 30 tysięcy dolarów w eksperymentalną linię telegraficzną, nie zdecydował się wykorzystać w pełni potencjału telegrafu na użytek wewnętrzny, ponieważ w normalnym biurokratycznym życiu w Waszyngtonie wykorzystywano dobrze sprawdzone i funkcjonujące środki komunikacji. Budynki rządowe nie zostały na początku połączone liniami telegraficznymi, gdyż do komunikacji na terenie Waszyngtonu używano kurierów, którzy przekazywali wiadomości pomiędzy budynkami i biurami rządowymi. Co nie oznacza, że wynalazek Morse’a nie był wykorzystywany przez biurokrację rządową. Głównym zastosowaniem dla telegrafu było łączenie się z odległymi miastami i wykorzystywano linie komercyjne łączące północ i południe z innymi miastami na wschodnim wybrzeżu USA.

Chirurg - łącznościowiec

Jeżeli chodzi o wojsko to kurierzy i posłańcy byli wykorzystywani od czasów faraonów i w XIX wieku również pozostawali kluczowym środkiem komunikacji na odległość. Pewien oficer chirurg szczególnie zainteresował się językiem migowym dla osób niesłyszących, w wyniku swoich przemyśleń doszedł do wniosku, że pewne elementy języka migowego mogą przyśpieszyć taktyczną komunikację wojskową, która umożliwi szybsze przekazanie wiadomości niż to miało miejsce z wykorzystaniem posłańca, czy bardziej szczegółowe instrukcje niż sygnały trębacza były w stanie przekazać. Tym lekarzem był major Albert Myer. Opracował on słynny system sygnalizacji „wigwag”.

System „wigwag”

W system opracowanym przez majora Myer’a używano pojedynczej flagi do przekazywania sygnału w warunkach dobrej widoczności lub lampy naftowej w warunkach nocnych. Było to usprawnienie w porównaniu z sygnalizacją flag semaforów, która oczywiście używała dwóch mniejszych flag trzymanych w różnych pozycjach przez operatora. Po pierwsze, mógł być używany w dzień i w nocy, po drugie, używając tylko jednej flagi i bez szczegółowego odniesienia do pozycji ciała operatora, można było z niego korzystać na znacznie większych odległościach, ponieważ ruch dużej flagi w prawo bądź w lewo można zobaczyć ze znacznie większej odległości niż sygnalistę który trzyma dwie małe flagi. Opracowany przez Myer'a system komunikowania opierał się na wymyślonym przez niego odpowiednim oznakowaniu liter i cyfr ruchami flagi (szczegóły tego systemu)

W 1856 roku, kiedy major Myer został wysłany do Fortu Duncan w Teksasie, wysłał opracowaną przez siebie propozycję nowego systemu sygnalizacji do Sekretarza Wojny – Jeffersona Davisa, który odrzucił ten projekt. Nie zraziło to majora Myer’a, gdy rok później Davisa zastąpił na stanowisku Sekretarza Wojny – John B. Floyd, major Myer ponownie przesłał propozycję nowego systemu sygnalizacji do Sekretarza Wojny. Nowe kierownictwo uznało pomysł za warty dalszego zbadania i wyznaczono komisję egzaminacyjną, aby to przetestować i przeanalizować. Przewodniczący tej komisji egzaminacyjnej został podpułkownik Robert E’ Lee, który nie był szczególnie entuzjastycznie nastawiony do tego pomysłu, ale zezwolił na wykorzystanie go jako pomocniczego środka komunikacji i uznał, że należy go jeszcze przetestować, do pomocy dla majora Myera przydzielono podpułkowników Walworth’a Jenkins’a i Edwarda Porter’a Alexander’a.

Tak więc major Myer rozpoczął formalne testy dla komisji egzaminacyjnej Departamentu Wojny w kwietniu 1859 roku w Fort Monroe w Wirgini, następnie w New York Harbor, a następnie w West Point i wreszcie w Waszyngtonie. Z dość dużymi flagami określonymi przez majora Myer’a, udowodniono zdolność komunikowania na odległość około 28 kilometrów w zależności od ukształtowania terenu, wyniki testów zostały przedstawione przez Myer’a do Departamentu Wojny.

Powołanie korpusu łączności

W efekcie pozytywnych testów w 1859 roku Sekretarz Wojny polecił system Myer’a do akceptacji Kongresu Stanów Zjednoczonych. W rezultacie Izba Reprezentantów zatwierdziła ustawę o przydziale środków o następującej treści:

Do produkcji lub zakupu aparatury i sprzętu do sygnałów terenowych przeznacza się 2000 dolarów amerykańskich; i że do sztabu armii zostanie dodany jeden oficer łączności, z rangą, zapłatą i dodatkiem majora kawalerii, który będzie sprawował dowództwo pod kierownictwem Sekretarza Wojny, nad całą służbą łączności i wszystkimi książkami, dokumentami i aparaturą z nią związaną.

Decyzja Izby Reprezentantów musiała być jeszcze uzgodniona przez Senat, gdzie dawny Sekretarz Wojny Jefferson Davis był teraz senatorem z Missisipi. Senator Davis zdecydowanie sprzeciwiał się zatwierdzeniu tej ustawy, ale pomimo jego sprzeciwu Senat Stanów Zjednoczonych uchwalił projekt ustawy, a prezydent Buchanan podpisał ustawę w dniu 21-go czerwca 1860 roku.

Major Myer został mianowany pierwszym oficerem łączności w armii Stanów Zjednoczonych, a data podpisania ustawy przez Prezydenta jest traktowana jako oficjalna inauguracja Korpusu Łączności, pomimo tego, że major Myer do marca 1863 roku był jedynym żołnierzem Korpusu, kiedy to Kongres zatwierdził regularny Korpus Łączności na czas wojny. W sumie w czasie wojny secesyjnej w Korpusie służyło łącznie około 2900 oficerów i szeregowych żołnierzy.

System flag i świateł latarni dobrze się sprawował dla łączności taktycznej, chciałby jednak wrócić jeszcze do telegrafii Morse’a, gdyż ta miał kluczowe znaczenie dla komunikacji strategicznej i operacyjnej. Po wybuchu wojny secesyjnej, waszyngtońska biurokracja zdała sobie sprawę z ogromnego potencjału militarnego łączności telegraficznej. Jak wspomniałem wcześniej komercyjne linie łączyły miasta na północ i południe od Waszyngtonu. Niemal natychmiast po bombardowaniu Fortu Sumter Konfederaci odcieli linie telegraficzne biegnące od południa do Waszyngtonu. Stolica spanikowała, ponieważ odebrano to jako znak immanentnej inwazji, która oczywiście nie miała miejsca, ale efektem tego było docenenie telegrafii jako ważnego czynnika strategicznego.

Korpus Wojskowego Telegrafu – US Military Telegraph Corps (USMT)

Na czas wojny rząd w zasadzie znacjonalizował komercyjne linie telegraficzne, które teraz nosiły nazwę US Military Telegraph Corps (USMT). Co prawda starszy personel telegraficzny otrzymał mundury i stopnie wojskowe, ale reszta pozostała w zasadzie cywilna, korpus podlegał bezpośrednio Sekretarzowi Wojny, ale nie był włączony w wojskowy system dowodzenia armią. Wiele zainwestowano w telegrafię, w ciągu sześciu miesięcy od wybuchu wojny USMT zbudował około 500 kilometrów nowych linii, do końca wojny ułożono około 23 tysiące kilometrów kabli, z czego połowę stanowiły linie komercyjne, a drugą połowę linie wojskowe. Według szacunkowych danych, podczas wojny USMT przekazało około 6,5 miliona wiadomości. Oczywiście nie były to tylko i wyłącznie wiadomości wojskowe, był tam również wiadomości komercyjne, jak i polityczne. Jednakże nigdy nie nadano wiadomości, która mogłaby w jakikolwiek sposób pomóc wrogowi.

Pomimo tego, że armia polegała na USMT w zakresie komunikacji strategicznej, to jednak nadal była to instytucja cywilna. Większość operatorów został najpierw wynajęta przez firmy telegraficzne, a następnie zakontraktowana przez Departament Wojny. Nie podlegali oni dyscyplinie wojskowej, a kontakty nie były wystarczająco elastyczne na polu walki. Tak czy inaczej było to niedociągnięcie, które doprowadziło do ustanowienia w 1863 roku Korpusu Łączności jako właściwej organizacji pod dowództwem majora Myer’a. Jako dowódca nowego Korpusu Łączności major Myer starał się włączyć do swojego dowództwa wszystkie sygnatury telegraficzne i sygnalizacyjne, aby rozwiązać problem dyscypliny wojskowej. Oczywiście USMT nie poddało się włączeniu w struktury wojskowe, więc major Myer musiał działać w ramach przydzielonego pod jego dowództwo Korpusu Łączności. Major Myer opracował nowe systemy telegraficzne, niezależne od USMT. Podczas gdy USMT opierał się głównie na liniach cywilnych i ich operatorach, nowy telegram terenowy Korpusu Łączności US Army mógł zostać rozwinięty i w razie potrzeby zdemontowany szybciej niż system USMT, ponieważ został zbudowany i był zarządzany przez żołnierzy, a nie kontrahentów cywilnych korporacji.
Korpus US Military Telegraph kontynuował swoją działalność przez cały okres wojny secesyjnej i został rozwiązany w 1866 roku, a jego komponenty powróciły do poprzedniego stanu komercyjnego.

Natomiast Korpus Łączności Armii Stanów Zjednoczonych pozostał do chwili obecnej, podwaliny jakie zostały wykonane przeszło 150 lat temu przez majora Alberta Myer’a zaowocowały w przyszłości. Żołnierze Korpusu Łączności US Army uczestniczyli we wszystkich późniejszych wojnach, natomiast systemy łączności i dowodzenia są ciągle udoskonalane, współcześnie rozwiązania stosowane w wojskowych systemach łączności wyznaczają standardy, które później przenikają do cywilnego użycia.

^{Oznaczenia Korpusu Łączności Armii USA}

Źródła:

• Signal Corps (United States Army)
• Albert J. Myer
• Signal Corps History
• Flag signals
• HISTORICAL OVERVIEW 1860 ~ 1865

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.