[Zdarzyło to się...] 74 lat temu. D-Day, lądowanie aliantów w Normandii
Zdarzyło się… 74 lata temu, w dniu 6-go czerwca 1944 roku rozpoczął się największy desant morski w historii świata. Na pięciu francuskich plażach, którym nadano kryptonimy „Juno”, „Gold”, „Omaha”, „Utah” i „Sword” rozciągniętych na przestrzeni ponad 90 kilometrów linii brzegowej wojska alianckie dokonały desantu. Żołnierze amerykańscy lądowali na plażach o kryptonimach „Utah” i „Omaha”, brytyjscy na plażach „Gold” i „Sword”, natomiast wojska kanadyjskie na plaży „Juno”. Historia tego desantu jest znana, zarówno z kart niezliczonych książek historycznych jak i bardzo dobrych produkcji filmowych (Najdłuższy dzień, Szeregowiec Ryan czy Kompania Braci) oraz gier komputerowych (Medal of Honor: Allied Assault czy Call od Duty WWII) więc może zamiast przytaczać jej przebieg skupie się na liczbach reprezentujących operację lądowania w Normandii.
Amerykańscy żołnierze opuszczają barkę desantową
Pierwszego dnia operacji na plażach Normandii wylądowało ponad 156000 żołnierzy, niemal połowę z nich stanowili amerykanie, których było 73000, nieco mniej było żołnierzy brytyjskich – 61715 oraz około 21400 żołnierzy kanadyjskich.
Operacja „Overload” to nie tylko desant morski, który był wpierany przez lotnictwo aliantów, w trakcie operacji użyto około 11590 samolotów, które odbyły 14674 różnego rodzaju lotów i przerzuciły około 23400 spadochroniarzy. Należy pamiętać, że wszystko to odbyło się jednego dnia, przy czym pierwsze zrzuty spadochroniarzy odbyły się 5-go czerwca około godziny 23. Zgodnie ze sztuką wojenną, wszyscy zostali zrzuceni daleko za niemieckimi liniami obronnymi, żeby zabezpieczyć ważne szlaki komunikacyjne i przeprawy mostowe. Do samego desantu oprócz ponad 2 tysięcy samolotów użyto również 867 szybowców. Oprócz właściwego desantu, przeprowadzono również pozorowany desant w innym miejscu, żeby oszukać Niemców co do miejsca prawdziwej operacji. W trakcie desantu dochodziło również do zamieszania i zrzut odbywał się w niewłaściwych miejscach. Zapewne raporty o tych wydarzeniach powodowały ogromne zdezorientowanie dowództwa niemieckiego, którzy nie byli w stanie wyciągnąć sensu tych zrzutów. Ale operacja „Overload” była niezwykłym Lessons Learn dla wszystkich stron konfliktu, dziś takie niekontrolowane zrzuty łatwo by było zinterpretować. Należy dodać, że w lotniczej części operacji wzięło udział 11 polskich dywizjonów, 8 myśliwskich i 3 bombowe.
Morska część operacji nosiła kryptonim „Neptun”, wzięło w niej udział 6939 alianckich okrętów wojennych w tym jednostki pływające Polskiej Marynarki Wojennej i Handlowej, które stacjonowały w Anglii.
W operacji brały udział ORP Dragon, ORP Krakowiak i ORP Ślązak we wsparciu artyleryjskim oddziałów desantowych, a ORP Błyskawica i ORP Piorun osłaniały floty inwazyjne przed kontratakami floty niemieckiej
Operacja „Neptun” – był to wstępny kryptonim całej inwazji na plaże Normandii – trwała od 6-go do 30-go czerwca 1944 roku.
Plan inwazji na Normandię 6 czerwca 1944
W trakcie pierwszego dnia inwazji wstępne raporty podawały dane o zabitych około 2500 żołnierzach aliantów. Jednakże ostatnie badania przeprowadzone długo po wojnie przez amerykańską National D-Day Memorial Fundation ostatecznie wykazały znacznie większą liczbę ofiar zabitych pierwszego dnia – 4413 ofiar po stronie aliantów. Jeżeli chodzi o straty po stronie Niemieckiej z pierwszego dnia inwazji to są tylko szacunkowe, nikt nigdy nie przeprowadził szczegółowych badań w tej sprawie, szacunki historyków są bardzo rozbieżne, bo wynoszą od 4 do 9 tysięcy żołnierzy.
W ciągu pierwszych pięciu dni w oparciu o raporty aliantów na plażach Normandii wylądowało 326547 żołnierzy, ponadto w tym samym czasie przerzucono 104428 ton sprzętu i różnego rodzaju zapasów. Blisko 7 milionów ton ładunków wybuchowych zostało zrzuconych na pozycje niemieckie przez lotnictwo alianckie.
Przedstawione powyżej dane to tylko niewielki ułamek liczb i statystyk, które określają skalę operacji „Oveload”. Zastanówcie się proszę jaki to był wysiłek organizacyjny, planistyczny i kontrwywiadowczy, żeby zorganizować i przeprowadzić taką operację, czy w XXI wieku byłaby możliwa do organizacji i przeprowadzenia operacja na taką skalę? Jedno jest pewne nie z tygodnia na tydzień, nawet w ramach Sojuszu Północnoatlantyckiego – NATO, gdzie ścierają się różne interesy i proces planowania i realizacji rozłożony jest na lata, a nie na tygodnie czy miesiące.
Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.