Zdarzyło to się... 55 lata temu. Zabójstwo JFK, wiecej pytań niż opowiedzi

Dzisiejsza historia jest wciąż na czołówkach teorii spiskowych XX wieku. W dniu 22 listopada 1963 roku został zabity prezydent Stanów Zjednoczonych Johna F. Kennedy'ego, został on zabity dwoma strzałami z karabinu o dużym kalibrze, w czasie gdy jechał odkrytym samochodem na Dealey Plaza w Dallas. Wraz z prezydentem w kabriolecie znajdowała się jego żona Jacqueline Kennedy oraz gubernator Teksasu John Connally z żoną Nellie. Prezydent Kennedy zmarł natychmiast w wyniku odniesionych postrzałów w głowę i szyję, gubernator Connally został poważnie ranny w wyniku postrzału.

Dochodzenie wykazało, że wszystkie strzały oddał jeden człowiek Lee Harvey Oswald, który miał użyć do tego włoskiego karabinu Mannlicher-Carcano 6,5 mm Model 1891/38. Dziewięciomiesięczne śledztwo przeprowadzone przez tzw. komisję Warrena (od nazwiska przewodniczącego), która działała do listopada 1963 roku do września 1964 roku, wykazało, że Oswald działał sam planując i dokonując zamachu na prezydenta Kennedy'ego.

Oswald został zatrzymany jeszcze tego samego dnia i został poddany drobiazgowemu przesłuchaniu przez około 12 godzin, następnego dnia postawiono mu już zarzuty zabójstwa prezydenta. W dniu 24 listopada 1963 roku Lee Harvey Oswald w asyście policjantów był transportowany do więzienia, niespodziewanie z tłumu dziennikarzy wyskoczył, powiązany z mafią, Jack Ruby i oddał strzał z rewolweru Smith i Wesson kalibru 38. Oczywiście Jack Ruby został aresztowany i oskarżony o morderstwo Oswalda, wyrok skazujący zapadł w dniu 14 marca 1964 roku, skazano go na karę śmierci. Odwołał się od wyroku sądu, ale Jack Ruby nie dożył procesu, gdyż zmarł z przyczyn naturalnych w więziennej celi w dniu 3 stycznia 1967 roku.

Wydarzenia te miały miejsce ponad pół wieku temu, ale było wiele wątków, które do dziś budzą wątpliwości i rodzą kolejne teorie spiskowe. Po zabójstwie prezydenta Kennedy'ego jego miejsce zajął wiceprezydent Lydon Johnson, to on w dniu 29 listopada 1963 roku powołał "Prezydencką komisję do sprawy zabójstwa prezydenta Kennedy'ego", powszechnie nazywaną "komisją Warrena" od nazwiska jej przewodniczącego, Prezesa Sądu Najwyższego Earla Warrena, której celem było zbadanie sprawy zabójstwa. Raport końcowy liczył 888 stron i został przestawiony prezydentowi Johnson'owi w dniu 24 września 1964 roku, a trzy dni później raport został upubliczniony. W raporcie stwierdzono, że Lee Harvey Oswald działał sam, w celu zabicia prezydenta Kennedy'ego, stwierdzono również, że Jack Ruby również w osamotnieniu przeprowadził zamach na Oswalda dwa dni po jego zatrzymaniu przez policję. Wszystkie zapiski "komisji Warrena" zostały przekazane do Archiwum Narodowego w 1964 roku, niepublikowane wcześniej część tych zapisków została zapieczętowana na okres 75 lat (czyli do 2039 roku) zgodnie z ogólną polityką Archiwum Narodowego Stanów Zjednoczonych, która ma zastosowanie do wszystkich dochodzeń federalnych przeprowadzonych przez władzę wykonawczą, rzekomo miało to służyć ochronie niewinnych osób, których dane mogłyby zostać ujawnione lub powiązane ze sprawą zabójstwa.

Sprawa zabójstwa prezydenta Kennedy'ego została powiązana z innymi sprawami z udziałem władzy wykonawczej. W grudniu 1974 roku "The New York Times" poinformował, że Centralna Agencja Wywiadowcza (CIA) popełniła wiele przestępstw na terenie Stanów Zjednoczonych, w odpowiedzi na tą informację prezydent Gerald Ford powołał w 1975 roku "Prezydencką komisję do spraw zbadania działalności CIA w Stanach Zjednoczonych", komisji przewodniczył wiceprezydent Rockefeller, więc jak łatwo się domyśleć ochrzczono ją mianem "komisji Rockefellera". Miała ona zbadać działalność CIA i innych agencji wywiadowczych na terytorium Stanów Zjednoczonych. W raporcie z prac komisji opublikowanym w 1975 roku, przeczytać możemy, że oprócz ujawnionej nielegalnej działalności CIA, która obejmowała otwieranie listów w amerykańskim systemie pocztowym, prowadzenie obserwacji wewnętrznej amerykańskich organizacji politycznych oraz eksperymenty kontroli umysłu w projekcie "MK-Ultra", raport odniósł się również do kwestii badań balistycznych pocisków, które zabiły prezydenta Kennedy'ego oraz obecności agentów CIA Howarda Hunta i Franka Sturgisa na miejscu zabójstwa.

Kwestie te doprowadziły do ​​dochodzenia w Kongresie Stanów Zjednoczonych, a w dniu 27 stycznia 1975 roku Senat Stanów Zjednoczonych powołał "Komisję Senacką Stanów Zjednoczonych do sprawy zbadania operacji rządowych pod kątem działań wywiadowczych", która jest ogólnie nazywana "komisją Church'a", od nazwiska jej przewodniczącego, senatora Church'a. W toku dochodzenia ujawniono szeroki zakres nieprawidłowości w kierownictwie oraz prowadzenie nielegalnej działalności, następnie Kongres powołał "komisję Nedzi'ego" pod przewodnictwem kongresmana Nedzi'ego w dniu 19 lutego 1975 roku, kongresman Nedzi zrezygnował pięć miesięcy później z przewodniczenia komisji, w związku z tym Kongres zastąpił go kongresmenem Pike'm.

Wszystkie te wewnętrzne dochodzenia w sprawie tajnych działań kierownictwa CIA osłabiały zaufanie publiczne do federalnej biurokracji władzy wykonawczej. Kongres Stanów Zjednoczonych "kopał" głębiej. W 1979 roku Amerykańska Izba ds. Zabójstw (HSCA) uznała, że ​​prezydent Kennedy został "prawdopodobnie zamordowany w wyniku działań konspiracyjnych", co oczywiście zaprzeczyło oficjalnie opublikowanemu raportowi komisji Warren'a. Pomimo, że HSCA nie była w stanie zidentyfikować, ani wskazać imiennie osób lub grup zaangażowanych w spisek, HSCA uznało wcześniejsze dochodzenie federalne za "poważnie wadliwe". Amerykańska administracja nie zgodziła się z wnioskami z raportu HSCA, jednocześnie Departament Sprawiedliwości zamknął wszystkie aktywne dochodzenia w sprawie zabójstwa Kennedy'ego.

W tych okolicznościach trudno się dziwić, że okoliczności zabójstwa prezydenta Kennedy'ego nadal są powszechnie nie akceptowane przez większość amerykańskiej opinii publicznej, wystarczy tylko przejrzeć Internet, aby zobaczyć jak wiele "teorii spiskowych" i alternatywnych rozwiązań sprawy zabójstwa tam się znajduje. Według amerykańskich agencji ankietowych w 2013 roku aż "60% Amerykanów uważa, że ​​grupa zabójców była odpowiedzialna za zabójstwo".

Wróćmy więc do raportu "komisji Warren'a" i jej niepublikowanych zapisków, które zostały złożone w Archiwum Narodowym w 1964 roku. W kolejnych latach weszła między innymi "ustawa o wolności informacji" z 1966 roku, a w przypadku sprawy zabójstwa prezydenta Kennedy'ego "ustawa o dokumentacji JFK" z 1992 roku podpisana przez prezydenta Billa Clintona. Na podstawie tych aktów prawnych udostępniono część dokumentacji dla badaczy i historyków, reszta dokumentów (licząca około 5000 stron) miała zastać opublikowana do dnia 26 października 2017 roku. Pozostawiono jednak Prezydentowi Stanów Zjednoczonych możliwość przedłużenia okresu utajnienia dokumentacji ze względu na "możliwą do zidentyfikowania szkodę dla działań wojskowych, obrony, wywiadu, egzekwowania prawa lub prowadzenia stosunków zagranicznych", a także "możliwa do zidentyfikowania szkoda ma taką wagę, że przewyższa ona publiczny interes w ujawnieniu".

Prezydent Donald Trump ogłosił, że nie zablokuje ujawnienia czegokolwiek, a zgodnie z ustawą podpisaną przez prezydenta Clintona to on był decydującym organem, a w przypadku, gdy tego nie blokuje wszystkie dokumenty bez wyjątku powinny zostać ujawnione. W myśl zasady, że jak prezydent Trump mówi, że coś zrobi to wiedz że to... tylko mówi, gdyż krótko przed terminem odtajnienia wszelkiej dokumentacji związanej ze sprawą JFK prezydent Trump ogłosił, że pomimo wcześniejszej deklaracji znaczna cześć dokumentacji pozostanie utajniona i nie zostanie upubliczniona ze względu na interes państwa.

Tak więc w zeszłym roku wiele z teorii spiskowych związanych ze sprawą zabójstwa prezydenta John'a F. Kennedy'ego mogło być definitywnie zakończonych, a jedna decyzja prezydenta Trumpa umocniła zwolenników teorii spiskowych w przekonaniu, że mają rację, a ponadto spowodowała powstanie wielu nowych teorii. 55 lat po zamachu wciąż jest więcej pytań niż odpowiedzi, i nadal nie wiadomo, kiedy poznamy lub czy w ogóle poznamy wszystkie odpowiedzi.

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.