[Zdarzyło to się...] 1140 lat temu. Muzułmański podbój Syrakuzy

1140 lat temu w dniu 21-tego maja 878 roku po dziewięciomiesięcznym oblężeniu Syrakuzy zostały zdobyte przez armię Emira Ibrahima II ibn Ahmad (Abu Iszak). Jak do tego doszło, kim był ten emir?

Muzułmańskie oblężenie Syrakuz

Emir Ibrahim II ibn Ahmad był dziewiątym emirem z dynastii Aghlabidów panujących w Ifrikiji, czyli obszaru który obecnie obejmuje wiele północnych wybrzeży Afryki, w tym wschodnią Algierię, Tunezję i Trypolitanię. Jego przodkowie władali tą ziemią w imieniu abbasydzkiego kalifa od 800 roku, kiedy Berberowie zostali ostatecznie podporządkowani mahometanizmowi i posłuszeństwu wobec kalifa. Podobnie jak jego poprzednicy płacił podatki kalifowi Abbasydów, a jego państwo było podporządkowane kalifowi. W latach 820-827 Aghlabidowie dokonali inwazji na Sycylię i walczyli z Cesarstwem Bizantyjskim o wyspę, zdobywając jej większość. Emir Ibrahim II zamierzał podbić resztę wyspy, w latach 875-877 jego siły pod dowództwem generała Jafara ibn Muhammada al-Tamini, który był namiestnikiem Emira na Sycylii, zdołały podbić większość wschodniej części wyspy. Syrakuzy było najważniejszym chrześcijańskim miastem na Sycylii, w sierpnia 877 roku rozpoczęło się oblężenie miasta.

Najdalszy zasięg terytorium państwa Aghlabidów

Nie udało się flocie Cesarstwa Bizantyjskiego, uwolnienie miasta i przerwania oblężenia, Aghlabidowie odcięli Syrakuzy od wszelkich dostaw, jednocześnie atakując miasto przy pomocy maszyn oblężniczych. Oblężenie trwało przez miele miesięcy, a 21-tego maja 878 roku ostatecznie Arabowie zdobyli miasto. Bizantyjski dowódca, który poddał się ze swoimi żołnierzami, został stracony wraz z nimi. Nastąpiła fala gwałtów i grabieży, a większość cywilnej ludności Syrakuz została zabita. Kilku bizantyjskich żołnierzy, którym udało się uciec i przedrzeć przez oblężenie do floty bizantyjskiej, przekazało złe wieści o upadku miasta, niestety pomoc dla miasta była zbyt mała i zbyt późno.

To, co się stało po upadku miasta było w zasadzie standardową procedurą Emira, który przeszedł do historii jako bardzo surowy i bezwzględny władca, był rodzajem morderczego sadysty, który uważał, że najlepszym sposobem na zdobycie niekwestionowanej władzy jest pokazywanie osobistego okrucieństwa. Często osobiście prowadził egzekucję.

Nie miał litości również dla swojej rodziny, ośmiu swoich braci zabił za spisek przeciw niemu, to samo spotkało jednego z jego synów Abu al-Aghlaba. Zabił również kilka z wielu swoich żon, między innymi poprzez uduszenie, zamurowanie i zagłodzenie na śmierć, rozczłonkowanie i inne środki jeszcze bardziej okropne. Zabił osobiście, lub nakazał to innym, każdą swoją córkę po urodzeniu. Kiedy dowiedział się, że szesnaście z jego córek uniknęło jego wyroku i urosło do dorosłości, zorganizował dla nich przyjęcie, pozdrowił je życzliwie, a następnie natychmiast je ściął. Kiedy jego matka dała mu dwie kulturalne niewolnice, które, jak miała nadzieję, by mu się podobały, wysłał jej list z podziękowaniem wraz z odciętymi głowami tych dziewcząt na tacy.

Emir Ibrahimem II ibn Ahmadem po podbiciu Sycylii, w tym Syrakuz, za kolejny cel swoich podbojów uczynił Włochy kontynentalne. Jego flota pokonała flotę bizantyjską, a on uważał, że Sycylia będzie doskonałą bazą wypadową do dalszej operacji we Włoszech. Muzułmanie już podbili część południowych Włoch, więc uznał, że sytuacja wygląda obiecująco. Ale cesarz bizantyjski Bazyli I odbudowywał flotę cesarską, żeby stawić czoła muzułmańskiemu zagrożeniu. Emir nie spodziewał się tego. W 880 roku bizantyjska flota pod dowództwem admirała Droungariosa Nasara starła się w bitwie morskiej pod Kefalinią, u wybrzeży zachodniej Grecji. Flota Emira została nie tylko pokonana, ale została zniszczona. Po zdobyciu przewagi morskiej bizantyńczycy rozpoczęli ofensywę w południowych Włoszech, odzyskali muzułmańskie prowincje na kontynencie Apulię i Kalabrię, w tym ufortyfikowane miasto Taranto, które Aghlabida zdobyli czterdzieści lat wcześniej. Większość muzułmańskich kolonistów uciekła z odzyskanych prowincji w kierunku zachodniego wybrzeża Kampanii.

Klęska floty Emira nie tylko zniweczyła jego plany dalszych operacji we Włoszech, ale także uniemożliwiła mu podjęcie działań mających na celu pomoc muzułmańskim koloniom we Włoszech, gdzie wojna będzie trwała przez jakiś czas. Poza tym również w Sycylii miał wiele problemów z którymi musiał walczyć. Morderczy Emir w trakcie swoich rządów zabił wielu Sycylijczyków, ponadto wybuchły konflikty między Arabami i Berberami, którzy wcześniej wspólnie podbili Sycylię. Wojna z Cesarstwem Bizantyjskim trwała nadal, gdyż Emir odbudował swoją flotę, ale większe problemy stanowiła wojna domowa we własnych szeregach.

Wspomniałem wcześniej o zasłużonej morderczej reputacji Emira, który zabijał każdego, kto mógłby chociaż zirytować go pewnego dnia. Taki człowiek miał wielu wrogów, którzy donosili na niego do samego Kalifa w Bagdadzie. Ogromna liczba opowieści grozy o sadystycznym władcy ostatecznie przekonała kalifa Al-Mu'tadida, który wezwał Emira do Bagdadu. Emir Ibrahimem II ibn Ahmadem posłusznie stawił się przed obliczem kalifa, który zmusił go do abdykacji ze stanowiska emira Ifrikji, na rzecz swojego syna Abdallah II ibn Ibrahim.

Emir Ibrahimem II ibn Ahmadem po abdykacji nie wycofał się ze swojej misji, zamiast tego nazwał siebie mudżahedinem i ogłosił, że będzie dążył do przebłagania swoich zbrodni za pomocą dżihadu przeciwko chrześcijanom. Abu Iszak rekrutował dużą armię ochotników i obiecał kalifowi, że przemaszeruje z nimi przez Europę i podbije Konstantynopol dla islamu. Wraz ze swoją ochotniczą armią dżihadystów wyruszyli na Sycylię w maju 902 roku, gdzie rekrutował kolejnych ochotników. Były emir Ibrahim II ibn Ahmadem wraz ze swoją armią wyruszył na podbój ostatniej chrześcijańskiej twierdzy na Sycylii – Taoraminy. Mury twierdzy były trudne do pokonania, ale Ibrahim II uznał, że mury od strony morza nie są prawdopodobnie słabiej bronione, gdyż nacierali bez użycia floty. W trakcie nocnej operacji jego wojownicy wspięli się na mury zwrócone ku morzu i umieścili czarną flagę kalifatu nad wieżą oraz od wewnątrz zdołali otworzyć bramy. Reszta armii dżihadystów czekała na to na zewnątrz, gdy bramy zostały otwarte, przystąpili do frontalnego ataku, który przytłoczył obrońców. Taormina upadła 1-go sierpnia 902 roku, co zakończyło muzułmański podbój Sycylii.

We wrześniu 902 roku były Emir przeprawił armię przez cieśniny do Kalabrii, aby rozpocząć swój obiecany marsz do Konstantynopola. Niestety nie udało mu się tego dokonać z przyczyn bardzo naturalnych, w czasie oblężenia Cosenzy nagle zachorował na czerwonkę i właśnie to go zabiło. Ibrahim II zmarł 23-go października 902 roku, w wieku 52 lat, a dowództwo armii dżihadystycznej przeszło do jego wnuka, Ziyadata Allaha. Ziyadat Allah nic nikomu nie obiecywał, więc natychmiast zarządził zakończenie oblężenia Cosenzy i wrócił ze swoją armią na Sycylię.

Marzenia o muzułmańskim podboju Konstantynopol spełniły się dopiero w 1453 roku, kiedy to wojska Imperium Osmańskiego zajęły miasto co w konsekwencji doprowadziło do ostatecznego upadku cesarstwa wschodniorzymskiego.

---

Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CO0.