Frank Lloyd Wright: Darwin Martin House w Buffalo, NY (1903-05) i parę słów o domu preriowym

katayah (57)in #polish • 6 years ago (edited)

Kontynuując podróż po domach preriowych Franka Lloyda Wrighta, dzisiaj zapraszam Was na herbatę do państwa Martinów w Buffalo. Martin House to jeden z najbardziej znanych domów zaprojektowanych przez Franka Lloyda Wrighta, a na dodatek uznawany powszechnie za najważniejszy we wczesnym etapie jego rozwoju twórczego. Martin House często podaje się jako jeden z trzech najważniejszych projektów Wrighta, obok muzeum Guggenheima w Nowym Jorku oraz, oczywiście, Domu nad Wodospadem.

Ten ostatni również odwiedziłam, niestety, istnieje zakaz publikowania zdjęć zrobionych z zewnątrz tego domu, dlatego postu raczej nie będzie. Obostrzenia są bardzo rygorystyczne - wewnątrz fotografować nie wolno wcale, ba, nie można nawet robić szkiców!

Kompleks składa się z domu głównego, tj. Martin House, domu obok - Barton House i domu ogrodnika, które zachowane zostały w całości oraz pergoli, konserwatorium i wozowni, które zostały wspaniale zrekonstruowane od zera, co będziecie mieli okazję zobaczyć. Co ciekawe, sam dom główny ma niemal 1400 m2, a całość kompleksu - ponad 2500 m2. Na zdjęciu powyżej widzimy fasadę od strony ulicy oraz ogród, który podobnie jak w przypadku Graycliff Estate jest w trakcie odtwarzania przez ogrodników-historyków.

Główny wjazd oraz wiata garażowa.

Czym właściwie charakteryzuje się dom preriowy?

Dom preriowy jest wpisany w krajobraz tak, aby nie stanowić dla niego konkurencji i umożliwić nie tylko mieszkańcom, ale też przechodniom korzystanie z widoku tak, jakby budowli tam wcale nie było. Wzrok prowadzony jest na widok prosto - liniowo. Jest także silnie horyzontalny: łatwo wyodrębnić nisko położone poziome linie kalenic dachów, okien, opasek i murków. W rzucie często zaobserwujemy plan krzyża i przecinające się pod kątem prostym osie, a punkt ich przecięcia, czyli serce domu, często stanowić będzie komin. Częstym zabiegiem architektonicznym są wspornikowe zadaszenia, pod którymi ukrywać się będą wejścia i przytulne zaułki do spędzania wolnego czasu. Warto zwrócić uwagę także na użycie naturalnych materiałów, typowych dla okolicy, w której dom powstał.

Tu widzimy część zrekonstruowaną.

"Żaden dom nie powinien stać na wzgórzu lub czymkolwiek. Dom powinien być obok wzgórza, należeć do niego. Wzgórze i dom powinny razem żyć szczęśliwie." - Frank Lloyd Wright
Wyraźnie widzimy horyzontalność domu - w jego dachach, murkach, pasach okien, a także głęboko wyciętych poziomych spoinach między cegłami.

Autor zdjęcia: Sailko.

Charakterystyczne dla Wrighta jest użycie barwionego szkła ołowiowego i witraży jego projektu. Podobno stworzył ponad 4000 okien i drzwi, które zaaplikował do 150 ze swoich projektów. Często montował szyby w wielu kolorach i wzorach pod różnymi kątami, aby uzyskać wyjątkową grę kolorowych świateł we wnętrzach. Barwy dzięki temu zmieniały się w zależności od pory dnia, a także tego, czy zapalono światło wewnątrz, czy też nie. Architekt bawił się także stopniem refleksyjności i przezierności okien - od czystych do niemal całkiem mlecznych, jak na zdjęciu obok. Co ciekawe, wzory na szybach, choć geometryczne i uproszczone, często przybierały u Wrighta motywy arboralne, stąd często spotyka się nazwę "Drzewa Życia" odnoszącą się do tych motywów. Takie zabiegi pojawiały się w domach Wrighta najczęściej w strefach intymnych domu, które lokalizował na piętrze - np. w łazienkach, sypialniach itd. Moim zdaniem to fascynujące grafiki - oglądanie każdego z paneli to przyjemność dla oka, płynąca z doskonałej gry proporcji grubości linii i doboru barw.

Zabawnym odkryciem jest fakt, że w 2009 roku postawiono obok pawilon - Visitor Center - projektu Toshiko Mori, na której wykładzie o projektowaniu nowej architektury w otoczeniu historycznej miałam okazję być w czerwcu. Dach nowego obiektu ma identyczny (lecz odwrócony) kąt nachylenia jak Martin House, jednak woda odprowadzana jest wewnątrz obiektu.

To zdjęcie pokazuję tylko po to, bo spodobał mi się pewien akcent - proporcje sidingu w części prywatnej nowego pawilonu są identyczne, jak proporcje nietypowej cegły w Martin House.

Darwin_D._Martin_House_Living_Room_N.jpg
Niestety, nie udało mi się wejść do środka, dlatego przedstawiam jedynie zdjęcie historyczne salonu (domena publiczna).