Biografie inne niż wszystkie

„Biografie odtajnione” Joanny Siedleckiej. W zasadzie nie wiem od czego zacząć, bo co ma czuć czytelnik po przeczytaniu tej pozycji? Siedlecka nie pozostawia złudzeń, pisze „To nie jest książka glamour – lekka, łatwa i przyjemna. Nie może się podobać – ma przeszkadzać, poruszać, przerażać”. Trudno ją rekomendować, bo jak pisze autorka to inna książka, taka która porusza trudne i delikatne tematy. Sprawy o których nie możemy zapomnieć i przejść obok nich obojętnie. Przeglądając recenzję tej pozycji dowiadujemy się, że to książka o losach pisarzy, którym PRL zrujnował kariery i życie osobiste, innym za współprace ofiarował profity. To w pobieżnym skrócie. Nie chciałbym jej omawiać, na nowo zrobili to już za mnie inni, dlatego pragnąłbym zachęcić do przeczytania tej pozycji w inny sposób. Stawiając naprzeciwko siebie wczoraj i dziś. Porównując czasy z książki z czasami obecnymi, aczkolwiek nie rozpatrując ich w kategorii władzy totalitarnej tylko zachowań ludzkich. Sytuację rodzą zachowania, ale czy różne sytuacje nie mogą rodzić podobnych zachowań, z którymi stykamy się w „Biografiach odtajnionych” gdzie Siedlecka odkrywa brutalną prawdę jak Polak donosił na Polaka, przyjaciel na przyjaciela, żona na męża, zięć na teścia, kolega na kolegę. Boli tylko, że rzecz się dzieje w intelektualnych elitach naszego społeczeństwa. To nie kto inny jak intelektualna śmietanka naszego kraju, ludzie wykształceni, którzy biorą czynny udział w życiu społecznym i kulturalnym, ludzie którzy są wzorcem do naśladowania kształtującym nowe pokolenia dokonują takich rzeczy. Wypadałoby na nich wylać wiadro pomyj, po przeczytaniu słów jednego z tych intelektualnych ojców narodu: „Zawód agenta jest tak samo stary jak zawód kurwy i jego nagłe demonizowanie to po prostu akt zbiorowej hipokryzji”. Bez komentarza, ominę milczeniem autora tych słów, ale jak taka elita ma wychować nowe społeczeństwo wrażliwe i wartościowe? Sztuką po przeczytaniu tej książki jest nie osądzać. Oskarżeni bronią się „nie mieliśmy wyboru”, ale co mają powiedzieć ofiary? Jak one mają się bronić? Żeby nie zapędzić się w kozi róg nikogo nie osądzam, chcę się skupić nie tylko na tych trudnych czasach, które wyzwalały te zachowania, ale także na czasach dzisiejszych.

Siedlecka daje wiele odpowiedzi na to co skłaniało wtedy ludzi do takich postaw, jednak ja zadam pytanie czy nasze czasy nie wyzwalają takich postaw? Zastanawiam się, czy to jest problem tylko tamtych czasów czy w dzisiejszym świecie istnieją podobne kwestie i czy tylko totalitarne rządy uzurpują sobie prawo wszechobecnej inwigilacji? Może zbyt demonizuje te kwestie, ale chciałbym potraktować lekturę tej książki nie tylko, jako odkrycie prawdy i rozliczenie się z nią, ale również jako przestrogę, bo choć czasy się zmieniły zachowania ludzkie niekoniecznie i to co skłaniało wtedy ludzi do takich działań w dzisiejszych czasach może być jak najbardziej aktualne. Zachowania ludzkie pozostają niezmienne, zmieniają się tylko okoliczności. Musimy pamiętać o faktach, tych złych i dobrych, nie wolno nam zapomnieć o ciemiężycielach i ciemiężonych, zło musimy napiętnować i starać się aby się nie powtórzyło. Czasy bez totalitarnych rządów nie są gwarancją braku takich zachowań, a powiedzenie, że okazja czyni złodzieja, wcale nie musi potwierdzać regułę. Nowe czasy błogostanu również niosą zagrożenie, ciągła komercjalizacja życia, pogoń za pieniądzem, rosnący konsumpcjonizm połączony z wiecznym wyścigiem szczurów, dodając do tego globalizację i kosmopolityzm społeczeństwa - to nowe czynniki skłaniające do wymienionych zachowań, nie są nam one dzisiaj obce, być może nie w takim stopniu jak kiedyś, ale o tym dowiemy się zapewne znowu za parę dekad. Ta książka to przestroga nie tylko dla nas czytelników, ale również dla potencjalnych ciemiężycieli, aby zastanowili się nie tylko nad losem ciemiężonych, ale konsekwencjami jakie z tego wynikają dla wszystkich. Obym takich biografii nie musiał czytać więcej.

Źródło:
Joanna Siedlecka "Biografie odtajnione"

Zdjęcia pochodzą z:
https://www.subiektywnieoksiazkach.pl/2016/03/biografie-odtajnione-z-archiwow.html
https://wolnosc24.pl/2017/03/21/tylko-u-nas-pisarka-joanna-siedlecka-okradziona-przez-tworcow-antypolskiego-spektaklu/